7.4.2. Hamowanie ustroju
W maszynach podstawowych należy zapewnić właściwą pewność hamowania, którą określa stosunek sił oporu do sumy sił pędzących, wywołanych pochyleniem i wiatrem. Pewność hamowania należy sprawdzić dla najniekorzystniejszych położeń i podparć ustroju nośnego bez obciążenia urobkiem. Przy występujących w normalnym ruchu największych dopuszczalnych pochyleniach i dla podstawowego obciążenia wiatrem 65 kG/m2 pewność hamowania uzyskiwana za pomocą hamulców uruchamianych układem sterowniczym silnika wynosi ph — 1. Przy pochyleniu w czasie pracy i podstawowym obciążeniu wiatrem 80 kG/m- oraz wykorzystaniu wszystkich hamulców i kleszczy szynowych pewność hamowania musi wynosić minimum ph = 1,5. Współczynniki tarcia przyjmuje się w następujących wysokościach:
— dla tarcia między szyną a kołem hamowanym /< = 0,12,
— dla tarcia pomiędzy szyną a kołem niezahamowanym (łożyskowanie ślizgowe) ju = 0,02,
— dla tarcia między szyną i szczęką hamulcową kleszczy szynowych fi = 0,25.
Pewność hamowania dla koparek, zwałowarek i mostów przerzutowych przy pochyleniu i podstawowym obciążeniu wiatrem 80 kG/m2 przyjmuje się ph = 1,2.
7.5. Zalecenia różne
Przestrzenne podparcie ustrojów na poziomach jezdnych należy wykonać jako statycznie wyznaczalne. Możliwość ruchów w połączeniach przegubowych i prześwity między częściami konstrukcyjnymi muszą być tak duże, aby przy jeździe po nierównościach nie powstawały zakleszczenia. Gdyby miało nastąpić ograniczenie swobody ruchów powinno się uwzględnić wszystkie możliwe statycznie podparcia miarodajne dla wytrzymałości. Stalowy ustrój przestrzenny powinien przenosić przy wyipienionym rodzaju podparć siły zewnętrzne w układzie prostym i jednoznacznym.
W budowie ustrojów stalowych dopuszcza się najmniejsze kątowniki o wymiarach 50 X 5 mm, grubości blach nie mniejsze jak 5 mm oraz rury o ścianach nie cieńszych jak 3 mm. Wyjątek stanowią części na poręcze, obudowę itp. Przekroje i złącza prętów, blachy węzłowe itp. należy wykonywać w taki sposób, aby dodatkowe naprężenia były małe. Unikać się powinno nieosiowego działania sił. Należy uwzględnić mimośrodowość przy połączeniu prętów tych wykratowań, których płaszczyzna nie leży na wysokości osi ciężkości pasów.
Głównym dźwigarom mostów przerzutowych nadaje się taką wstępną strzałkę odwrotną, aby pod obciążeniem założonym w obliczeniach wytrzymałościowych przybrały one w środku rozpiętości założony kształt. Dotyczy to też smukłych części konstrukcyjnych o dużym ugięciu w innych maszynach.
W koparkach kołowych bezwysuwowych stosuje się takie rozwiązania konstrukcyjne albo zabezpieczenia, aby przy dojeździe koła naczyniowego do stoku nie nastąpiły uszkodzenia mechanizmu i ustroju. Sposób rozwiązania końcówki wysięgników koparek kołowych WK 102 i WK 1200 pokazują przykładowo rys. 7.14 i 7.15.
Konstrukcję powinno się kształtować tak, aby uniknąć szkód korozyjnych skutkiem gromadzenia się wody albo zanieczyszczeń. Rusztów chodnikowych nie należy układać ponad szerokimi częściami konstrukcyjnymi. Przy wielodzielnych przekrojach należy zabezpieczyć możliwość zastosowania niezawodnej ochrony korozyjnej.
Szyny jezdne, które są przynitowane lub przyspawane do górnych pasów dźwigarów ustroju i mają tworzyć z nimi przekrój złożony, należy
Rys. 7.14. Konstrukcja końcówki wysięgnika koparki kołowej WK 102 12251
nndstawowe