IMAG0569

ŁtemieniaFulbe lub Mandingo. Kronika ta obejmuje okres „od po-Ł- do 1656 r. Drugim ważnym dziełem jest Tarich al-fattasz Hyfistoria poszukującego”), napisanym najprawdopodobniej przez I dwie osoby: MahmudaKatiego, który jest autorem części pierwszej, |    ■ jego wnuka, który dokończył pracę. Obejmuje okres od panowa-

||, I nia Askii Kuhammada I władcy Songhaju (zm. 1528 r.), prawie do 1 PkońcaXVII w. (drugi autor zmarł w 1593 r.)².

Bptślamizacja Afryki przechodziła dwa zasadnicze etapy i różni się znacznie od tego procesu np. na terenach irańskich.

P Pierwszy etap islamizacji, wynikający z wpływów arabskich (rza-I dziej perskich - to dotyczy tylko marginalnie Afryki Wschodniej), I miał charakter pokojowy i przypominał islamizację Azji Południowo--Wschodniej. Nastąpiła ona w wyniku kontaktów handlowych mię-dzy Arabami muzułmanami a politeistyczną ludnością Sudanu. Dmgi etap miał już charakter wieloaspektowy. W tym wypadku mamy do cenienia zarówno z islamizacją pokojową, często dobrowolną, jak

Wymuszaną „mieczem” przez zislamizowane plemiona czy afiykań-skie organizmy państwowe na innych plemionach afrykańskich. Nie chcę wchodzić tutaj w odrębne zagadnienie głębi owej islamizacji i jej przyczyn - niejednokrotnie absolutnie pozareligijnych.

P Choć właściwa islamizacja Afiyki Zachodniej była nierównomierna, z pewnością można powiedzieć jedno — następowała później niż w Aifiyce Wschodniej, choć sąsiedztwo, często bezpośrednie, ludów muzułmańskich, to sprawa już VII w., kiedy nastąpiła islamizacja (i arabizacja) Maghrebu. Wydaje się, że w tym wypadku istotne znaczenie miała naturalna przeszkoda, jaką była Sahara, oraz, historycznie rzecz ujmując, nikłe lub żadne kontakty ludów afrykańskiego interioru z obszarami przybrzeżnymi. Oczywiście islamizacja szła głównie z północy, ale była procesem dość powolnym.

W największym skrócie procesy te opisuje G. EndreB - tej stouktury będę się trzymał w niniejszym omówieniu: „Od VIII w.

mm

/M

jbfl

M

Ą

•J

a

tfj

ekraniki, thun. i kom,

*//

. tf |    2 Szczegółowe omówienie obu kronik por. Sudanskije