IMAG0581

jfey

iście isife stafflflf*!

1 _teź jedno z wasalnych państw zaczęło wzrastać w siłę. Tym razem był to Songhaj, który już w XV w. oderwał od Mali Timbuktu. w Jak podkreśla S. Piłaszewicz, islamizacja Mali miała raczej charakter powierzchowny - stroje, święta itp. Społeczeństwo rządziło H głównie prawem zwyczajowym, nie szaria’atem, utrzymywała się afrykańska koncepcja boskiego władcy. Opisany przez Ibn Bat-tutę ceremoniał może być dowodem trwałości tego zjawiska.

Songkaj

Państwo Songhajów istniało od VII w., a jego stolicą zostało miasto Gao, znane wśród arabskich geografów jako Kau lub Kaukau. Isla-mizacja nastąpiła w XI w. i miała przebieg pokojowy - nowa religia docierała tu przede wszystkim za pośrednictwem kupców. Dwór w Gao utrzymywał regularne stosunki z Andaluzją, nie mówiąc już 0 Maghrebie. Jak wynika z zarysu dziejów Ghany i Mali, Songha-jowie przez wiele wieków podlegali mniej lub bardziej bezpośrednio tamtym państwom. Usamodzielnienie się Songhaju nastąpiło około 1400 r. i wtedy też rozpoczęła się jego ekspansja. Songhaj kontrolował wszystkie szlaki handlowe łączące Sudan Zachodni z Afiyką Północną. W 1469 r. Songhajowie pod wodzą Sonni Alego zajęli Timbuktu, nieco później Dżenne. W ten sposób w granicach państwa znalazły się najważniejsze ośrodki myśli muzułmańskiej w Afryce Zachodniej, miasta, które miały już za sobą długą tradycję. Dżenne zostało zislamizowane w XIII w. za panowania władcy

0    imieniu Koj Konboro, który był 26. władcą od początku istnienia miasta. Tarich al-fattasz przekazuje: „Zburzył on swoją rezydencję

1    przekształcił ją w meczet dla Boga Najwyższego - a to obecnie Wielki Meczet. Zbudował potem inny pałac dla swojego dworu. Stoi on obok meczetu ze wschodniej strony”¹. Wspomniany przez pochodzącego z Dżenne autora kroniki Wielki Meczet w ówczes-

1

Sudanskije chroniki, dz. cyt., s. 157.