IMAG0598

Kadirijja dotarła do Afryki Zachodniej w XV w. Jej początki wiąże się z postacią wspomnianego Abd al-Karima al-Maghiltegol Jednakże prawdziwego umocnienia i rozpowszechnienia bractwa dokonali uczeni muzułmańscy z afrykańskiego rodu Kunta w XVIII w,

Z miasta Mabruk, założonego przez nich w 1720 r., idee Abd al-Kadira al-Dżilaniego rozpowszechniły się na okoliczne regiony. Zasady afrykańskiej kadirijji nie różniły się zbytnio od zasad znanych na Bliskim Wschodzie, choć były różne w wielu szczegółach. Z bractwem było związanych wielu myślicieli i działaczy politycznych Afryki Zachodniej. To z kadirijji wywodziła się większość przywódców fulańsko-tukulerskiego dżihadu. Ważny ośrodek nauczania tego bractwa znajdował się m. in. w Dżenne, gdzie działali szaj chowie z rodu Saghanughu.

Tidżanijja ma dużo krótsze niż kadirijja dzieje. Bractwo zostało założone w XVIII w. przez Ahmada at-Tidżaniego, uczonego muzułmańskiego z terenu Algierii. Za czasów synów założyciela nauki bractwa przyciągnęły Umara Talia, który dokonał pierwszych kroków dla rozpowszechnienia tej doktryny w kraju Hausa i w Bomu. Tidżanijja odegrała bardzo ważną rolę w walce z kolonializmem, co przyczyniło się do jeszcze szerszego jej rozpowszechnienia. Jednym z najważniejszych centrów nauczania tidżanijji jest Kano, jedną

//y

Er jj#

ifi® .At

I-i

im

Łwl

r

MM

z najważniejszych postaci zachodnioafrykańskiej tidżanijji - szajch Ibrahim Niass (1900-1975), przez wiele dziesięcioleci przywódca

W,juiwk #«a Szacie flwkę.Ahmad

bractwa w regionie.

Tradycyjnie wykształcony, w wieku 30 lat zaczął doznawać głębokich doświadczeń religijnych i wizji. Założył zawiję w Mcdina Baay, miejscowości, która została wkrótce przeniesiona do rosnącego miasta Kaolack. Stworzył doktrynę o „prawdach Muhammada". „Według niej cały wszechświat dzieli się na pięć poziomów, obejmujących siedem niebios znanych z kosmologii muzułmańskiej. Najniższy poziom, zwany Nasut, jest na poziomie egzystencji materialnej, najwyższy zaś, Hahut, poziomem istoty boskiej. Poszczególnym poziomom przypisywane są różne atrybuty proroka Mu-

“tfcsi

lp

CS

i||i

332