100937

1. Prawo do sadu

Ze sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości wiąże się ściśle dostęp obywateli do sądu, czyli tzw. prawo do sądu. Jest to jedna z naczelnych, unormowanych w Konstytucji zasad ustroju ochrony prawnej. Artykuł 45 ust. 1 Konstytucji stanowi, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jasnego rozstrzygirięcia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstroiuiy i niezawisły sąd Dostęp do sądu kształtują również akty prawa międzynarodowego. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ w art. 10 mówi, że każdy człowiek jest uprawniony na warunkach całkowitej równości do sprawiedliwego i publicznego wysłuchania pized sądem. Europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w art. 6 stanowi o prawie do rzetelnego procesu sądowego Miarą efektywności prawa do sądu są instytucje prawne, między innymi: zwolnienie od kosztów sądowych najuboższych, odpowiednie zorganizowanie struktury sądów - umiejscowienie sądów I instancji w rozsądnych odległościach od miejsca zamieszkania obywatela ( nie więcej niż 50 km ). W katalogu uprawnień przysługujących obywatelowi znajdują się gwarancje materialno - prawne i procesowe: uprawnienie do przedstawienia stanowiska w' sprawie - prawo do wysłuchania, do dokonywania czynności procesowych w dowolnym stadium procesu, uprawnienie do niezwłocznego rozpoznania sporu toczącego się z jego udziałem, sąd jest zobowiązany bez uzasadnionej zwłoki w najszybszym czasie wydać bezstronne rozstrzygnięcie - termin optymalny 2-3 lata.