IMAG0603

p Najprostsze meczety to - podobnie jak na samym początku istnienia islamu - po prostu ograniczone w różny sposób (zazwyczaj kamieniami) miejsce z zaznaczonym kierunkiem kibli, co czasem | osiągano przez ustawienie w tym miejscu ściany z suszonej gliny. Takie meczety spotyka się jeszcze i dziś, ale w zasadzie na obszarach wiejskich. Warunki miejskie wymagają innego podejścia do [ świątyni, która powinna się jakoś wyróżniać w architekturze miasta | | dotyczy to głównie „meczetów piątkowych”.

W architekturze sakralnej, ta bowiem będzie nas tu w pierwszym rzędzie interesować, wskazać można na dwa zasadnicze style.

I Pierwszy wynika z tradycyjnego budownictwa afrykańskiego. To okrągła budowla pokryta stożkowym dachem ze słomy lub innego | podobnego materiału. W XIV w., jak już wspomniałem, pojawił się tzw. styl sudański w architekturze sakralnej. Najbardziej charakterystycznym jego elementem były minarety, których kształt nawiązuje, moim zdaniem, do minaretów maghrebijskich i andaluzyjskich. Zbudowane są one nie na planie koła, lecz kwadratu lub prostokąta. To oraz charakterystyczne „kolce” wyróżniają ten styl od tradycyjnego afrykańskiego.

Wśród zabytków muzułmańskich Timbuktu szczególne znaczenie ma słynny Wielki Meczet, Dżinguereber, zbudowany w latach 1325— 1336. Był on wielokrotnie przebudowywany, prawdopodobnie przez As-Sahilego. Dzisiaj to wielka budowla mierząca 60 x 80 m z obszernym dziedzińcem wewnętrznym. Całość otoczona jest murem z niewypalonej cegły. Meczet Sankore powstał nieco później, także w XIV w., kiedy Dżinguereber był już za mały dla mieszkańców. Wybudowany miał być przez pewną bogatą, białą kobietę. To właśnie na jego dziedzińcu prowadzili wykłady najwybitniejsi uczeni muzułmańscy. Nad świątynią górował zbudowany z gliny minaret w tzw. stylu sudańskim - na planie kwadratu, zwężający się ku górze. Na szczyt wiodły wewnętrzne schody, a belki podtrzymujące poszczególne poziomy wystawały na zewnątrz, tworząc charakterystyczne „kolce spotykane po dziś dzień w wielu afrykańskich