Od dawna czyni się bezskuteczne próby podziału ludzi na grupy pod względem sposobu reagowania na bodźce. Udało się jedynie wyodrębnić z części populacji osoby reagujące słabo i powoli (mikrokinetycznie), są to na ogół wagotonicy i astenicy — mówi się wtedy o typie reaktywności A. oraz osoby reagujące szybko i silnie (makrokinetycznie), zaliczane do typu B (sympatykotonicy, pyknicy). U osobników zaliczanych do typu A poprawę obserwuje się dopiero po 3-4 tygodniach stosowania zabiegów fizykalnych, podczas gdy u osobników typu B widać ją już po 1-2 zabiegach.
Ogólnie można stwierdzić, że dawki zabiegów dla osobników typu B powinny być mniejsze niż dla osobników typu A. Rzadko jednak spotyka się osoby, które można zdecydowanie zaliczyć do jednego z tych dwóch typów. Większość ludzi łączy raczej cechy obydwu typów. Obserwacje nie potwierdzają też reguły, że osoby chude są bardziej wrażliwe na oziębienie niż grube.
Reakcja na pojedynczy bodziec przeważnie nie jest identyczna z wynikiem działania serii bodźców. Tak na przykład pojedyncza kąpiel kwasowęglowa powoduje zmniejszenie częstości skurczów serca i ciśnienia krwi, zaś po serii takich kąpieli obserwuje się ich zwiększenie.
Inny przykład stanowić może kuracja pitną wodą mineralną, w wyniku której zmniejsza się wydzielanie soku żołądkowego. Jednorazowe spożycie takiej wody daje efekt odwrotny — wydzielanie się zwiększa. Przyczyną tych modyfikacji pierwotnych reakcji na bodziec fizykoterapeutyczny w przebiegu seryjnego stosowania są zmiany reaktywności i zdolności kompensacyjnych ustroju zachodzące podczas stosowania kolejnych bodźców. Reakcje fizjologiczne układów regulacyjnych ustroju wahają się fazowo, by w końcu ustalić się na nowym poziomie. Wartości normalne po wygaśnięciu reakcji na bodziec powracają do poziomu wyjściowego, natomiast wartości patologiczne mogą po serii zabiegów ulegać normalizacji lub wykazywać takie tendencje.
Przypomnijmy podstawową prawdę — człowiek stanowi część otaczającej go przyrody. Adaptacja do niej oznacza zdrowie, natomiast brak lub niedostatek adaptacji — chorobę. Zdrowie jest wynikiem stanu równowagi między
10