81734

Dr Marek Tabor - Geografia polityczna 7

MAPA POLITYCZNA EUROPY ŚRODKOWEJ:

Od dawna używa się pojęcia w sesnsie geograficznym, liistorycznym i politycznym, a nawet kulturowym „Europa Środkowa”, jednak dotychczas nie ma jednoznacznej definicji tego obszaru. Termin Europa Środkowa (Mitteleuropa) pojawił się w XIX w. i był wyrazem pewnej ówczesnej niemieckiej wizji geopolitycznej i ideologicznej, która odzwierciedlała określone układy i perspektywy polityczne. Pojecie to narodziło się po zjednoczeniu Niemiec pod nadzorem pmskim po zwycięskich wojnach z Austria (1866) i Francja (1870). Potężne, zjednoczone Niemcy starały się rozszerzyć wpływy na tereny Austro - Wegier, krajów bałtyckich, Turcji i Bliskiego Wschodu. Kieska Niemiec po I wojnie światowej przekreślił te dazenia. Powrot do idei Europy Środkowej (Mitteleuropy) nastąpił w okresie międzywojennym w geopolitycznych koncepcjach hitlerowskich Niemiec. Wraz z upadkiem III Rzeszy i ten rozdział geopolitycznego widzenia podziału Europy zamknięto. W latach dziewięćdziesiątych XX w. termin Europa Środkowa nabrał jeszcze innego znaczenia.

Rozpad państw „obozu socjalistycznego” i otwarcie się państw Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej na przyjęcie ich do swego grona likwiduje ostry podział na Europę zachodnia i Europę Wschodnia. Powstają nowe wzajemne układy, które maja przyspieszyć proces zjednoczenia Europy. Przykładem tych procesów jest „inicjatywa pentagonalna”, w której piec krajów: Austria, Czechosłowacja, Jugosławia, Węgry i Wiochy postanowiło w 1990r. podjąć blizsza współprace w zakresie gospodarki, problemów humanitarnych i ochrony środowiska. Do grupy tej dołączyła Polska i grupa pentagonalna zmieniła nazwę na grupę heksagonalna. Przykładem trwającego procesu zmian w Europie Wschodniej jest tez powstanie „grupy wyszehradzkiej”.

Percepcja społeczna mapy:

Geografowie zajmujący się geografia polityczna wykazują duże zainteresowanie badaniami podejmowania decyzji. Jednym z najważniejszych czynników wpływających na podejmowanie decyzji jest wyobraźnia, a w geografii - wyobrażenia miejsca, bezpośredniego otoczenia, kraju, świata czyli mapy pamięciowej. W rozważaniach na temat map pamięciowych często sięgamy do położenia punktu „centralnego”. Dla dziecka punktem centralnym jest jego dom. Jest to najbardziej znany mu punkt, najważniejsze miejsce na swiecie. W swiecie dorosłych najbliższe i najważniejsze sa: dom, miasto, następnie państwo i pozostała czesc świata. Każdy z nas przyjmuje inna skale wartościowania miejsc przy wykonywaniu mapy pamięciowej. Dodając do określenia punktu centralnego słowo „strategiczny”, zaczynamy myśleć geopolitycznie. Mapy pamięciowe lub wyobrażeniowe sa oparte na indywidualnej percepcji świata, prawie zawsze kształtowanej przez wpływy miejscowe i kulturę lokalna. Percepcja przestrzeni przekazanej na mapie jest uwarunkowana także przez wykonywany zawód. Wszystkie mapy zniekształcają rzeczywistość. Do podstawowych elementów mapy naleza: odwzorowanie, skala i przyjęte symbole. Mapy oraz inne odwzorowania graficzne mogą zawierać rożne informacje. Do celów politycznych sa publikowane również mapy propagandowe. Maja one często formę szkicu lub kaiykatury. Map propagandowych używa się tez w wojnie psychologicznej. Odgrywają one ważna role w próbach urabiania opinii publicznej. Nie ma żadnych podstaw, aby sadzie, ze mapy tego typu będą miały mniejsze znaczenie w przyszłości.