81741

Dr Marek Tabor - Geografia Polityczna 14

PRZESTRZEŃ POWIETRZNA, KOSMICZNA I PODZIAŁ POLITYCZNY NIEBA

W skład terytorium państwa wchodzą: przestrzeń lądową, morska i powietrzna rozciagajaca się nad obszarem lądowym i morskim. W 1919r. w Paryżu podpisano międzynarodowa zasadę obowiązującą wszystkie kraje, mowiaca, ze „każde państwo ma pełna i wyłączną suwerenność nad przestrzenia powietrzna ponad swoim terytorium”. W 1967r. podpisano traktat o zasadach prowadzenia badan i wykorzystania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi. Wprowadził on zasadę wolności kosmosu, polegająca na pełnej równości państw w jego badaniu i wykorzystaniu, zabronił jego zawłaszczania i umieszczania w nim objektow, które mogłyby Stanowic zagrożenie dla świata. Mamy wiec tu do czynienia ze zróżnicowaniem na przestrzeń powietrzna, podlegająca suwerenności państwowej i kosmos, któiy nie może podlegać zawłaszczenia Wysyłanie pierwszego sztucznego satelity Ziemi w 1957r. przez ZSRR otworzyło nowy rozdział w podziale politycznym świata. Istotne znaczenie z punktu widzenia podziałów politycznych ma wyznaczenie wewnętrznej granicy kosmosu, gdyż określa ona zasięg suwerenności państwa w przestrzeni powietrznej. W 1959r. Zgromadzenie Ogólne ONZ powołało stały Komitet do Spraw Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej, w którym od 1962r. działają dwa podkomitety: naukowo - techniczny i prawny. Do niewątpliwie ważnych spraw związanych z podziałem przestrzeni powietrznej i przestrzeni kosmicznej naleza regulacje polityczna - prawne wykorzystania sztucznych satelitów Ziemi oraz ciał niebieskich. W 1961 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło rezolucje głoszącą, ze prawo międzynarodowe, łącznie z Karta Narodow Zjednoczonych ma być również stosowane do przestrzeni kosmicznej i do ciał niebieskicli, które mogą być badane i wykorzystywane przez wszystkie państwa zgodnie z prawem międzynarodowym i nie podlegają zawłaszczeniu przez państwa. Dyspozycje traktatowe z 1968r. odnoszące się do ciał niebieskich i przestrzeni międzyplanetarnej, zawieraja 3 podstawowe zasady:

1) Wolności kosmosu - tzn. ze badanie i wykorzystywanie przestrzeni kosmicznej, łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, powinno być dokonywane dla dobra i w interesie wszystkich krajów

2) Niezawłaszczalności kosmosu - tzn. kosmos ani nawet jego czesc nie mogą należeć do żadnego państwa

3) Przetrzen kosmiczna i ciała niebieskie mogą być wykorzystywane wyłącznie do celów pokojowych