skanuj0014

Bińczycka

1911), Les idees modemes sur les enfants (1911).

Bińczycka Jadwiga (ur. 25 X 1930), pedagog; od 1954 nauczyciel akad.; 1991 prof. WSPS w Warszawie, 1998 prof. WSP ZNP w Warszawie, gdzie kieruje Zakładem Badań Korczakowskich; zainteresowania badawcze dotyczą współcz. teorii wychowania, szczególnie pedagogiki autorytarnej, humanist. i liberalnej, w tym problematyki karności i swobody w wychowaniu, praw dzieci i ich relacji z dorosłymi; od wielu lat związana z międzynar. ruchem korczakowskim, w którym jest wiceprzewodn. Międzynar. Stów. im. Janusza Korczaka oraz przewodn. Pol. Stów. im. Janusza Korczaka; gł. dzieła: Kształtowanie karności uczniów (1976), Nauczyciele akademiccy i studenci w płaszczyźnie interpersonalnej (1987), Prawa dziecka - deklaracje a rzeczywistość (red. 1993, wyd. 2. 1999), Między swobodą a przemocą w wychowaniu (1997, wyd. 2. 1999), Korczakowskie dialogi (red. 1999).

biografia [gr. bios 'życie’, grapho 'piszę’], życiorys.

biograficzna metoda, metoda badawcza polegająca na analizie materiałów biograficznych poszczególnych osób; stosowana m.in. w pedagogice, psychologii i socjologii; jej celem jest nie tyle ilościowa analiza danego zjawiska, ile przede wszystkim jego opis i rozumienie poprzez studium jednostkowych losów ludzkich.

Bizoń Franciszek (ur. 18 1 1857, Wadowice, zm. 15IV 1921, Grybowo), pedagog; nauczyciel filologii klas. w gimnazjach galicyjskich; 1909-16 dyr. seminarium nauczycielskiego we Lwowie; 1917 zał. prywatne gimnazjum poi. w Grybowie; zwolennik wychowania nar.; gł. dzieła: Wychowawczy ideał Cycerona (1984), Historia wychowania, ze źródeł czerpana, dla użytku seminariów nauczycielskich... (1913).

Bloom Samuel Benjamin (ur. 21 II 1913), amer. pedagog i psycholog; prof. Uniw. Northwestern w Chicago; specjalista w zakresie pomiaru i oceny osiągnięć szkolnych; doradca amer. resortu oświaty; wspólzal. -*■ International Association for Evaluation of Edu-cational Achievement; twórca innowacyjnej strategii nauczania — uczenia się; animator grupowego systemu podejścia do nauczania oraz autor koncepcji taksonomii celów nauczania; gł. dzieła: Taxonomy of Educational Objectives. Handbook ł: Cognitive Domom (wspólnie z D.R. Krathwohl i in., 1956);

Handbook 11: The Affectwe Domain (W z B. Masia, D.R. Krathwohl, 1964), ( and Change in Humań Characterisiict\ Humań characteristics and School (1976), Ali Our Children Leaming (!l|

błąd wychowawczy, zastosować adekwatnej do sytuacji strategii wyd]l tern wystąpienia b.w. jest zaburzeni# f wet zerwanie interakcji między wycllff a wychowankiem, co prowadzi do fl lub potencjalnego zagrożenie dla prjj wego rozwoju wychowanka (może i nieuzasadnione poczucie krzywdy 11 wiedliwości, brak wiary w siebie, hl| uległość czy nieumiejętność wkraczflnlj lacje społ.); u podstaw zaistnienia ll,f tkwi intencja zaszkodzenia wychoWIlj jako że dochodzi do niego w wyilllf uświadomienia sobie przez wychowali tencjalnie negatywnych następstw |* działywań pod wpływem silnego siriffl braku rozpoznania wszystkich uwalili) sytuacji interakcyjnej; wyróżnia się UW dy zimne” (np. rygoryzm i obojętność II wawcy, hamowanie przez niego akiy wychowanka) oraz tzw. „błędy ciepli^ idealizowanie wychowanka przez wawcę czy uleganie i eksponowanie I siebie); eliminacja b.w. wymaga tink#l wglądu w całokształt sytuacji, w której 1 pił, oraz trafnego zidentyfikowania mm bądź procesu jako błędu ze względu llą efekt psychol., społ. czy normatywny,

A. GURYCKA Błąd w wychowaniu, Warszawy A. GURYCKA O sztuce wychowania, WaniMwjp

Błoński Paweł P. (ur. 14 V 1884, Kljrtfj 15 II1941, Moskwa), ros. pedagog I log; 1913 wykładowca uniw. w Mo(j 1919-31 prof. Akad. Wychowanki 1922 czł. Państw. Rady Nauk. przy l,llf misariade Oświaty; autor koncepcji pracy produkcyjnej (-► szkoła pracy); Ztt nik idei wychowania przez pracę; uwił w szkole powinien dokonać się procMl nia funkcji dydakt. i wych. z produkcyjlj realizowanymi gl. poprzez udział iiilog w nowocz. produkcji przem.; wywarł I na kształt szkoły sowieckiej 1917-26j| psycholog występował z krytyką tr.lily psychologii introspekcyjnej, głosząc kÓf| ność oparria tej dyscypliny na naukach ( społ.; gł. prace: Trudowaja szkoła (I9|l)|jj dołogija (1925), Pamiat' i myszlenijtf ( Pisma pedagogiczne (1961, wyd. poi. It

Bogaj Andrzej (ur. 25 X 1942, Wirów dagog; prof. i wicedyr. Instytutu Badał) |

Bruner

ŁWsmnwlr. prof. WSP w Kiel-Mlilii M>'ioilologii Nauk Humaniu Nutrii Ped.ig. PAN; czf. Centr. |itpriy> rli><Ko Slmliów Nauczyciel-aij IVil.i|i w Krakowie (b. WSP); >a)ł.iilHli'iii.iiiii pedagogiki ogól-,nlnpl1 nauk hmnanist., organizacją ilHlrią Hyiileiim oświaty, alternatyw-iihi Htinil i mlnkncji, atakże ptob-ji i rwuluacji programów i. |l ilflclii Shm i uwarunkowania tkiiiiih li w .-1111)111 szkółpanadpod-!    Hu;will systemu oświaty w

'ii dla Międzynarodowego Biura ^ tfrfiifai^rli' II9114, 1986, 1988, 1990, Ui tiuli uHiilinikształcące w Polsce [i0iii nlnhii /l 11’1’olsce. Osiągnięcia. y (i|‘/i'iiiah' (wapólaut. S.M. Kwiat-I ii*viiiańnkl. 1995), Realia iper-Ił/tiim iriiiiluliiwych (red. 1997), »i inni tuli' przemian społecznych i Mi Kwialkowski, M.J. Szymań-

iHWy, alleroatywna forma finan-IftoM I |ilai ówek oświat, polegająca ,lłailhi pi/e/. władze państw, rodzi-vm il/Jeci w wieku obowiąz-nupit. iipiawnleó w formie papieru iHea^ii i /.y odrębnego dokumentu t||liiii.i i iilurulonej kwoty środków WHlr i pi /.<•/,naczeniem na kształce-dilnl w ilnwnltiie wybranej placówce wpiow.ulżenie b.o. oznacza ,!r iiiiniiipiilii państwa w oświacie, •ii| III Iii /, procesem decentralizacji H iliiilluiw llnans. („pieniądz podąża §Mt jagi i dysponentem nie jest już psuli -liny |. realizacją polityki proro-' Jnńniwii (zwiększeniepodmiotowoś-ihhi I t iipi h /,piłowaniem konkurencji (♦joiiiiiiil, stopniową poprawą oferty tliwl, zwiększeniem efektywności w „llHWioiiii 'Hudkami publ. na edukację, jltllmn piizyrji dyrektorów szkól jako ‘siriw wymuszeniem naturalnego „IihhIiiiiii najlepiej wykwalifikowanych „1 )'idag lll>wlilarj,| rejonizacji oraz zrów-,*jłj 'lalii.Hi s/kolniclwa publ. i niepubl.; ‘tlsńj limbą ualumiasl takie słabości tego lak pogłębienie zróżnicowania ' pHd względem sprawności kształcenia U* n ’*--hK'iIii na agregację społ. uczniów fj ['"?11 |i Uniilowlukowej, konieczność lik-W'll i hi*i i H/luil, wzrost odpadu szkolne-F »|iul i>^: lum/ly wdrażania i funkcjonowali a*ait-nni a pi/ede wszystkim niebezpie-SMłiwn piidpmz.pikowania działalności

placówek oświat, wyłącznie kryteriom finans.; przygotowywany przez MEN projekt wdrożenia b.o. przewiduje zróżnicowanie jego wartości w zależności od regionu zamieszkania uczniów i typów szkół.

Bosko (Bosco) Jan (ur. 16 VIII1815, Becchi, zm. 3111888, Turyn), wychowawca młodzieży, pisarz, duchowny katoh; oprać, salezjański system wych., zw. prewencyjnym; 1847 zał. w Turynie (dzielnica Valdocco) bursę dla młodzieży rzemieślniczej; 1856 utw. gimnazjum ogólnokształcące a bursę przekształcił w dom dla młodzieży; ośrodek turyński stanowił wzór dla zakładów wych. prowadzonych przez zakon salezjanów; 1934 ogłoszony przez Kościół katol. świętym.

Bovet Pierre (ur. 5 VI 1878-1944), pedagog szwajc.; współzałożyciel i dyr. (1912-44) -> Instytutu J.J. Rousseau w Genewie oraz -> Międzynar. Biura Oświaty; od 1920 prof. uniw. w Genewie; reprezentant -► pedagogiki psychodynamicznej; współtwórca koncepcji „szkoły aktywnej”; pod wpływem psychoanalizy pojmował wychowanie jako sublima-cję popędów, zwł. seksualnego i walki, czemu miały służyć m.in. zajęcia sportowe i skauting oraz intelektualizacja rozumiana jako uszlachetnienie; głosił idee pacyfizmu oraz ogólnoludzkiej solidarności; gł. dzieła: Instynkt walki (1917, wyd. poi. 1928), Lapaix par l’ecole (1927).

Braille Louis (ur. 4 I 1809, Coupvray pod Paryżem, zm. 6 I 1852, Paryż), pedagog fr„ twórca systemu pisma dotykowego dla niewidomych; od 1827 nauczyciel w paryskim instytucie dla ociemniałych dzieci, sam niewidomy od 3. roku życia; 1829 ogłosił swój alfabet, przez następnych kilka lat doskonalił go i uzupełniał; 1837 wydano pierwszą książkę w systemie B.; od 1879 system ten jest powsz. stosowany w zakładach kształcenia niewidomych; 1952 (w stulecie śmierci B.) jego prochy złożono w paryskim Panteonie.

brainstorming [ang.] burza mózgów.

Bruner Jerome Seymour (ur. 1 X 1915, Nowy Jork), psycholog amer.; 1952-72 prof. Harvard University w Cambridge, 1962 twórca tamże (wspólnie z G. Millerem) Ośr. Badań nad Procesami Poznawczymi; 1972-79 prof. uniw. w Oksfordzie, od 1982 — New School for Social Research w Nowym Jorku; jeden z gł. przedstawicieli współcz. psychologii uczenia się i nauczania; autor oryginalnych koncepcji dydakt., które nawiązując do wyników badań nad procesami poznawczymi i rozwojem poznawczym stanowią próbę stworzenia