skanuj0043

interferencja

jaśniania natury interakcji wych., wykorzystując do opisu odgrywanych ról zarówno język, jak i ramy pojęciowe przedstawienia dramatycznego; 4) teoria wymiany spoi. umożliwia analizowanie wzajemnych interakcji wych. w kategoriach zachowań racjonalnych, w toku których obie strony ponoszą jakieś koszty i doświadczają korzyści lub strat.

interferencja, nakładanie się wiadomości; wyróżnia się: 1) i. retroaktywną (zjawisko obniżonego przechowywania wiadomości w wyniku uczenia się nowych), 2) i. proak-tywną (zjawisko obniżonego przechowywania nowej wiadomości w wyniku zakodowania w pamięci wiadomości uprzednio wyuczonej).

internalizacja (ang. intemalization 'uwe-wnętrznienie’], przyjęcie za własne akceptowanych w danej społeczności norm, wartości, poglądów; w wyniku i. normy heterono-miczne przekształcają się w normy autonomiczne — ich przestrzeganie nie wymaga kontroli z zewnątrz; jeden z gł. mechanizmów -» socjalizacji i spoi. rozwoju człowieka.

internat [łac. intemus 'wewnętrzny’]: 1) prowadzony przez szkolę zakład opiekuńczy dla młodzieży uczącej się poza miejscem zamieszkania; 2) zamknięty zakład wych., w którym młodzież mieszka i uczy się pod stałym kierunkiem i kontrolą wychowawców.

International Educational Reporting Sernice, Międzynar. Służba Informacyjna w Zakresie Oświaty, zorganizowana 1974 z inicjatywy Centrum Dokumentacji i Informacji Międzynar. Biura Oświaty; jej celem jest gromadzenie dla rządów krajów rozwijających się informacji na temat alfabetyzacji społeczeństw, eksperymentów edukacyjnych, nowych metod kształcenia i wychowania, rozwoju oświaty i reform szkolnych.

International Institute for Education Planning, Międzynar. Instytut Planowania Edukacyjnego — instytut oświat badań porównawczych, działający w strukturze UNESCO, zorientowany przede wszystkim na analizę sytuacji w państwach Afryki, Ameryki Łacińskiej i Azji (adres internet.: www.education.unesco).

international standard classification of education, międzynar. standardy klasyfikacji oświat., przyjęte 1978 na plenarnym posiedzeniu UNESCO; stosowane są w państwach OECD, Unii Eur., w tym w Polsce dla ułatwienia prowadzenia badań porównawczych W skali międzynar. i planowania strategii rozwoju edukacji; wykaz klasyfikowij poziomów kształcenia opublikowano ml w internecie: http://unescostat.unesco,o| Documents.

interpersonalny trening -*■ trening |

powy.

introjekcja, psychol. mechanizm poległ cy na przyjmowaniu za własne cudzj uczuć, sądów czy postaw; włączanie do szaru własnego „ja” myśli, ocen i motywi postępowania innych ludzi, bez wyraźna uświadamiania sobie tego faktu; przeciwil stwo -» projekcji.

introspekcja [łac. introspicere 'wglądać jedna z najstarszych metod badawczych psychologii, polegająca na obserwacji i ana zie zjawisk i procesów psych, przez jednoi kę, w której świadomości one zachodzą; tt dycyjnie określana jako doświadczenie ba pośrednie lub wewn. i odróżniana od dl świadczenia zewn. — ekstraspekcji, której przedmiotem są zjawiska świata zewt współcz. psychologia i pedagogika odróżnia nie poddający się weryfikacji akt introspe cyjny (konstatowanie własnych przeż] wewn.) od wypowiedzi introspekcyjnej, m| jącej wszelkie cechy obserwowalnego zadu wania, które jako takie może być źródłeij obiektywnej informacji o człowieku.

introwersja (łac. intro 'do wewnątrz’, uersld 'obracanie’], cecha osobowości oznaczając! ukierunkowanie osobowości „do wewnątrz"! skłonność do skupiania się na własnych przs* życiach wewn. przy braku zainteresowani! światem zewn.; dla typu osobowościowego introwertyka charakterystyczna jest przewag ga myślenia nad działaniem, refleksji nad! czynem, duża wrażliwość, wysoki stopień sa«j moświadomości, a zarazem powściągliwość! trudności w kontaktach z innymi ludźmi oradj w przystosowaniu się do otoczenia; przed*! wieństwo -> ekstrawersji.

intuicja [łac. intuitio 'wejrzenie’]; 1) w zna* ' czeniu potocznym — przeczucie; 2) w ujęriU nauk. — poznanie bezpośrednie, którego wiarygodność jest zawarta w nim samym j nie wymaga innych dowodów.

inwalidztwo, stan całkowitej lub częściowej, długotrwałej lub stałej utraty zdolnośd do pracy, wywołany chorobą lub kalectwem; niemal wszystkie państwa udzielają inwalidom pomocy, przyznając im rozmaite świadczenia, m.in. renty, bezpłatną pomoc lekarską oraz rehabilitację (leczenie usprawnia* jąće); w Polsce ustawodawstwo rozróżnią

izonomia

m

i»ni|iv i , zależne od stopnia niezdolności do ..mu nu/, zakresu niesienia koniecznej po-wszyscy inwalidzi są objęci powsz. i*[. t ,-cniem spoiecznym.

Hśi tt i.-.m Marc Gaspard (ur. 1775, zm.

.....n li pedagog, lekarz; od 1800 nacz. le-

i ji iv -,ikl.idzie dla dzieci głuchych w Pary-.1 |.i .-1-jimwadził słynny eksperyment wy-' mi > izw. dzikiego dziecka — upośle-i in i;n umysłowo chłopca, odnalezionego ■ ' i _Ui i.isach dep. Aveyron; eksperyment -i, ,.pi'..my przez niego w pracy De 1’ed.uca--1 ,f im hommesamage (1801), jest uważa-i początek systematycznych prób kształ-ui i upośledzonych umysłowo.

Hhn I dukacjś Publicznej (izba Edukacyjni n.ie/.. organ władzy oświat, w Księstwie - u i , ulw. 1807; na jej czele stał S.K. Po-> .i n członkami byli m.in. S. Staszic, O. Kopii to i S.B. Linde; Izba Edukacji Publ, przy-

1.11    .is.idę ścisłego powiązania systemu iiilniyp z administracją państw.; dążyła

|. upowszechnienia szkolnictwa elementar-

1.1.11    im)8 wprowadziła obowiązek szkolny (po raz pierwszy na ziemiach poi.), nakładając zarazem na społeczności lokalne, miejskie i wiejskie powinność tworzenia i utrzymywania szkół elementarnych; na szczeblu szkolnictwa średniego powołała szkoły wydziałowe i podwydziałowe o kierunku realriym oraz szkoły departamentowe (gimnazja), z przewagą nauk ścisłych; z jej inicjatywy powstały w Warszawie szkoły wyższe: 1808 Szkoła Prawa i 1811 przydana jej Szkoła Nauk Adm„ a 1809 Szkoła Lekarska; od 1809 podlegał jej uniw. w Krakowie; do prac nad podręcznikami Izba powołała 1810 Tow. Elementarne, na którego czele staną! S.B. Linde; 1812 przekształcona w Dyiekcję Edukacji Narodowej.

izonomia wychowawcza (gr. isórwmos 'równouprawniony’], formalny zabieg nadania przez zwierzchnika wspólnoty wych. wolności i praw wszystkim jej członkom (zrównanie w prawach i zakresach wolności wychowawców i wychowanków); jeden z postulatów romantycznych ideologii wychowania.