73276 skanuj0004 (352)

34 Część I. Podstawy komunikacji

1.2.1. Komunikacja jako transfer informacji

Jednym z wykorzystywanych do dzisiaj modeli komunikacji jest model transferu informacji, czasami nazywany również liniowym modelem komunikacji lub modelem działania. W perspektywie tej przyjmuje się jednostronny pogląd na komunikację, w której źródło wysyła wiadomość przez kanał do odbiorcy. Źródło, inaczej nadawca, jest twórcą wiadomości i w ludzkiej komunikacji jest to zwykle osoba. Kanał jest środkiem przekazu wiadomości. Kanały mogą być pisemne (litery, notatki), słowne (jak w komunikacji werbalnej twarzą w twarz czy w rozmowie telefonicznej), niewerbalne (wymiana spojrzeń, podniesienie brwi) albo zapośredniczone (jak w przypadku komunikacji za pośrednictwem komputera czy przekazu w trakcie wideokonferencji). Odbiorcą wiadomości jest osoba lub grupa łudzi, która stanowi audytorium dla nadawcy. Jak pokazuje to Rysunek 1.1, nadawca (źródło) koduje wiadomość (tzn. przekłada myśli na słowa) i przekazuje ją przez kanał albo inne medium do odbiorcy. Odbiorca zaś dekoduje wiadomość, czyli przypisuje wiadomości znaczenie. Wiadomości mogą być przerywane, zatrzymywane lub przekształcane przez szumy, które są pewnego rodzaju zakłóceniem pochodzącym ze środowiska, odwracającym uwagę od komunikacji. Szumem mogą być konkurujące dźwięki, które utrudniają odbiorcy słyszenie lub inne zakłócenia w środowisku, takie jak upał albo miejsce na końcu zatłoczonego pomieszczenia. Szumy mogą także pochodzić z samej komunikacji w formie fantazjowania, choroby łub nerwowych tików.

szumy    szumy    szumy

RYSUNEK 1,1    _

Model komunikacji jako transferu informacji

Jednym z najwcześniejszych modeli komunikacji byt model liniowy (działania) stworzony przez Claude'a E. Shannona I Warrena Weavera (1949). Model len traktuje komunikację jako jednostronny proces, w którym nadawca koduje wiadomość i przekazuje ją poprzez kanał do odbiorcy, który wiadomość dekoduje. Potencjalnie szumy (zakłócenia) mogą wpływać na to, czy wiadomość wysyłana przez źródło jest dokładnie odebrana przez odbiorcę.

Model transferu informacji przedstawia ludzki) komunikację na wzór transmisji z satelity telewizyjnego, w którym stacja telewizyjna nadaje sygnał do

telewizyjnej publiczności. Odbiór tego sygnału przez słuchaczy może____

ulegać zakłóceniom z powodu szumów pochodzących z zakłóceń Sprawdź, czy wiesz?

w atmosferze lub spowodowanych niesprawnym sprzętem. W tym Jakie rodzaje szumów ...    -1    ...    ......    mogą przeszkadzać

modelu komunikacji sugeruje się, ze zrozumienie syluac|i komu iii- _na jawcy w jasnym

kacyjnej może być osiągnięte poprzez odpowiedzenie na pięć przekazaniu wiadomości prostych pytań (Lasswell, 1948/1964): (1) Kto?, (2) Co?, (.'!) Do odbiorcy? kogo?, (4) Jakim kanałem? oraz (5) Z jakim skutkiem?

Traktując komunikację jako transfer informacji, podkreślamy rolę źródła wiadomości. Zgodnie z tym modelem, nadawca dokonuje intencjonalnych wyborów dotyczących werbalnych i niewerbalnych wiadomości, które przekazuje, aby osiągnąć swój cel. Jedym słowem, musi znaleźć sposób na jasne wyrażenie tego, co myśli i pragnie. Kluczowe pytanie dla modelu transferu informacji brzmi: „Czy nadawca, czyli źródło, skutecznie przekazuje zawarte w wiadomości znaczenia odbiorcy? Czy odbiorca precyzyjnie zrozumiał to, co nadawca chciał przekazać?" (Eisenberg, Goodall, 1997).

Wyobraź sobie, że jesteś wiceprzewodniczącym samorządu studenckiego na swojej uczelni i próbujesz ocenić, czy studenci rozumieją nową politykę i procedury, które twoje biuro stworzyło dla organizacji wydarzeń, potańcówek i przyjęć. Jeżeli miałbyś wykorzystać rozumienie komunikacji zgodne z modelem transferu informacji, to prawdopodobnie powinieneś zadać następujące pytania:

■    Czego chce biuro samorządu od studeniów w zrozumieniu nowej polityki i procedur?

■    Jaka jest treść wiadomości, którą biuro samorządu rozprowadza wśród studentów?

■    Jakich kanałów biuro samorządu używa, by rozpowszechniać tę wiadomość? Prezentacje czy spotkania klubowe? Plakaty? Poczta elektroniczna? Umieszczenie na stronie internetowej?

* Co może zakłócać jasny odbiór wiadomości pr/e/. studentów?

■    Jaką wiadomość mogą studenci dostrzec, gdy ją otrzymają?

■    Czy wiadomość wysłana przez biuro samorządu odpowiada wiadomości, którą otrzymują studenci?

Jako wiceprzewodniczący samorządu będziesz się szczególnie uważnie starał, by jasno określić intencję swojej organizacji, będziesz przewidywał i obserwował przeszkody, jakie mogłyby zakłócić odbiór wiadomości.

1.2.2. Komunikacja jako uzgadnianie znaczenia

Podstawowym problemem modelu transferu informacji jest założenie, że komunikacja zachodzi tylko w jedną stronę i nie jest zwrotna. Nadawca wiadomości nie może sprawdzić i potwierdzić sposobu zrozumienia wiadomości przez, odbiorcę.

Co więcej, odbiorcy są traktowani jako bierne osoby, absorbujące informacje