" Kartoteka" - nowa koncepcja dramatu współczesnego.

TADEUSZ RÓŻEWICZ: Poeta, dramatopisarz i prozaik na leżący do pokolenia
Kolumbów. Wojnę spędził w Radomsku. W 1942 roku ukończył tajny kurs
podchorążych i w latach 1943-44 walczył w oddziałach partyzanckich AK. Po
wojnie studiował historię sztuki na UJ. W swojej poezji Różewicz rozbudowuje
problematykę moralną. Przeprowadza moralistyczną analizę współczesnego świata -
jego stosunku do dawnych wartości, kodeksu etycznego i estetyki. Analiza ta
prowadzi do surowej krytyki nowej rzeczywistości Ta sama tematyka - obrachunku
z własnym pokoleniem oraz krytyki współczesnej cywilizacji pozbawionej
prawdziwych wartości - poruszana jest w dramatach Różewicza "KARTOTEKA" to
dramat, w którym stworzył Różewicz własny typ teatru nawiązującego do
doświadczeń awangardy i surrealizmu. Jest to teatr pozbawiony akcji, dynamizmu,
operujący umowną scenerią i wielopostaciowym bohaterem.
"KARTOTEKA":
brak tradycyjnej akcji jako ciągu przyczynowo skutkowe go, kpiny z tradycji,
luźne sceny, pomieszanie czasu, dość dokładnie określone miejsce akcji,
teatr wewnętrzny - nie ma tradycyjnej akcji, istotne są myśli i przeżycia
bohaterów,
Bohater jest w zasadzie antybohaterem, to postać bierna bez określonego wieku,
imienia, pozycji społecznej,
utwór jest montażem różnych elementów:
1. podział na około 30 scen, sekwencji, po których następują chwile milczenia,
2. kompozycja złożona z kluczowych scen pozwala w poetyckim skrócie przedstawić
najdramatyczniejsze w dziejach Bohatera
dramaturgia otwarta,
luźna kompozycja
brak wyraźnego zakończenia
trwanie sytuacji, która zaczęła się przed rozpoczęciem dramatu i może trwać
dalej,
występowanie chóru, który nie tylko komentuje akcję, ale bierze w niej również
bezpośredni udział
elementy sztuki COLLAGU - cytaty, przysłowia, aforyzmy, pomieszania wszystkich
elementów bez wzajemnych związków,
" KARTOTEKA " to dramat realistyczno-poetycki, pseudo tragedia z elementami
nadrealizmu i absurdu,
występowanie dialogu tradycyjnego i pozornego (mówienie obok siebie np. rozmowa
rodziców),
Różewicz wiele miejsca poświęca demokracji słowa, przywróceniu jego wartości,
próba ukazania jak od trudnego mówienia ze ściśniętym gardłem ludzie przeszli
szybko do mówienia zbyt łatwego, automatycznego, bezrefleksyjnego,
" KARTOTEKA " to dramat o próbie zbudowania i uporządkowania życiorysu
Bohatera,