Kształcenie umiejętności liczenia u dziecka z autyzmem
Strona główna > Metody  programy > Rewalidacja
Program powstał w celu przygotowania dzieci do nauczania w przedszkolach i szkołach, tak by posiadany  zapas umiejętności pomagał im sprostać
wymaganiom edukatorów w pierwszym roku nauki. Jest to istotne ze względu na  koszty adaptacji, stanowi zabezpieczenie przed niepowodzeniami
w trudnym okresie adaptacji szkolnej. Został napisany na podstawie programu matematycznego  Dziecięca matematyka Edyty Gruszczyk Kolczyńskiej
i Ewy Zielińskiej i dostosowany potrzeb terapii behawioralnej prowadzonej w Oddziale dla dzieci autystycznych w Poznaniu.
Główne kroki programu to:
1. Orientacja przestrzenna
2. Rytmy i rytmiczna organizacja czasu
3. Kształtowanie związków przyczynowo skutkowych
4. Kształtowanie umiejętności liczenia obiektów
5. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 10
6. Tworzenie zbiorów  klasyfikacja
Kroki szczegółowe kształtowania umiejętności liczenia obiektów są następujące:
1. Liczenie obiektów
2. Identyfikacja nazwy liczebnika z figurą liczbową
3. Dopasowywanie liczby do ilości elementów i odwrotnie
4. Dziecięce liczenie palców
Kroki szczegółowe dodawania i odejmowania
1. Ustalanie wyniku dodawania na podstawie manipulowania przedmiotami
2. Dodawanie na zbiorach zastępczych np. liczydło
3. Tworzenie działania algebraicznego i rozwiązywanie przy zastosowaniu konkretów
4. Dodawanie na polecenie werbalne
5. Pamięciowe wyznaczanie sumy
Analogicznie jak w przypadku odejmowania.
Kształtowanie umiejętności liczenia
Liczenie obiektów następuje przy zastosowaniu procedury uczenia sytuacyjnego podczas przesuwania, przekładania, wrzucania przedmiotów przez
dziecko /dostosuj przedmioty do indywidualnych możliwości dziecka / z jednoczesnym wypowiadaniem przez terapeutę nazw liczebników głównych.
Zaczynamy od odliczania do trzech. Podczas kolejnej próby terapeuta zawiesza głos przy ostatnim obiekcie i dziecko sprowokowane sytuacją
wypowiada liczebnik  trzy . Analogicznie zachowuje się przy drugim obiekcie i dziecko uzupełnia liczenie  dwa, trzy . Przy kolejnej próbie
przytrzymuje lekko rękę dziecka zanim dokona ono ruchu z przedmiotem i dziecko wypowiada liczebnik  jeden oraz  dwa, trzy . Dalej zwiększamy
liczbę odliczanych przedmiotów o dwa  trzy aż nauczymy odliczać do 10. Wówczas wprowadzamy ćwiczenie odliczania przedmiotów bez manipulowania
a tylko z dotykaniem, następnie ćwiczymy odliczanie bez dotykania,dziecko może wskazywać brodą lub skinieniem głowy, po czym powinno przeliczać
posługując si ę tylko wzrokiem. Dalej uczymy przeliczania obiektów oddalonych od dziecka i przesuwających si ę oraz przeliczania
nieuporządkowanych zbiorów. Następnie uczymy przeliczania z zastosowaniem przerwy i liczenia dalej, oraz liczenia cichego, w myśli i głośnego
wypowiadania ostatniego liczebnika.
Identyfikacja liczebnika z figurą liczbową następuje przy pomocy albumu z zastosowaniem procedury uczenia przez dopasowywanie. Dziecko widzi
ekspozycję figury liczbowej i pod nią znajduje obraz konkretu / kółko, miś, serduszko, itp./  jest to podpowiedz
wzrokowa.
Identyczny obraz znajduje się na sąsiedniej stronie w albumie po lewej stronie cyfry. Zadaniem dziecka jest odczepić velcro o przylepić obraz konkretu
na velcro nalepione na  podpowiedzi reagując na polecenie  dopasuj .
Analogicznie przedstawiają się strony z dalszymi liczebnikami.
W następnym kroku nie stosujemy podpowiedzi wzrokowej, dajemy dziecku większą od wskazanej przez figurę liczbową ilość obrazów do dyspozycji.
Następnym etapem jest dopasowywanie cyfry do określonej ilości elementów w zbiorze i odwrotnie . Można wykorzystać do tego album, karty domina
itp.
Ważne jest by dziecko nauczyło się korzystać z pomocy do liczenia którą zawsze ma przy sobie  z palców. Dziecięce liczenie na palcach można
poprzedzić zabawami ze śpiewem np.  bawiły si ę dzieci, bawiły paluszkami ,  palce to rodzinka itp. Następnie stosujemy ćwiczenie odliczania
z prostowaniem palców piąstki, z dotykaniem palców lewej ręki kciukiem prawej, dotykaniem kolejnym palcem podłoża, przedmiotu, czy własnego
nosa, policzka itp. Następny krok to pokazywanie żądanej ilości na palcach na polecenie  pokaż 5, pokaż 2 i dalej pokazywanie na palcach ilości na
Analogicznie przedstawiają się strony z dalszymi liczebnikami.
W następnym kroku nie stosujemy podpowiedzi wzrokowej, dajemy dziecku większą od wskazanej przez figurę liczbową ilość obrazów do dyspozycji.
Następnym etapem jest dopasowywanie cyfry do określonej ilości elementów w zbiorze i odwrotnie . Można wykorzystać do tego album, karty domina
itp.
Ważne jest by dziecko nauczyło się korzystać z pomocy do liczenia którą zawsze ma przy sobie  z palców. Dziecięce liczenie na palcach można
poprzedzić zabawami ze śpiewem np.  bawiły si ę dzieci, bawiły paluszkami ,  palce to rodzinka itp. Następnie stosujemy ćwiczenie odliczania
z prostowaniem palców piąstki, z dotykaniem palców lewej ręki kciukiem prawej, dotykaniem kolejnym palcem podłoża, przedmiotu, czy własnego
nosa, policzka itp. Następny krok to pokazywanie żądanej ilości na palcach na polecenie  pokaż 5, pokaż 2 i dalej pokazywanie na palcach ilości na
widok wskazanej na etykiecie liczby, pokazywanie na palcach ilości przeliczonych elementów zbioru na polecenie  policz ile na półce stoi samochodów
i pokaż ilość na palcach.
Autorka: Elżbieta Olszak
Ośrodek Dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej
Oddział Dla Dzieci z Autyzmem w Poznaniu
Bibliografia:
Kruszczyk Kolczyńska E., Zielińska E.,  Dziecięca matematyka WSiP 1999 Warszawa
Strona główna > Metody  programy > Rewalidacja