Politechnika Wrocławska
Laboratorium Chemii Fizycznej (I-30)
Instrukcja obsługi konduktometru cyfrowego
N5711
Opis przyrzÄ…du
Konduktometr cyfrowy N5711 jest miniaturowym przyrządem służącym do pomia-
rów przewodnictwa (konduktancji) w zakresie 1 µS  200 mS lub przewodnoÅ›ci elektro-
litycznej (konduktywności) roztworów elektrolitów w zakresie 0,1 mS/m  20 S/m. Mo-
że współpracować z sondami dwuelektrodową i cztero-elektrodową zaopatrzonymi w
czujnik temperaturowy Pt100. Wyniki pomiarów konduktywności mierzone w zakresie
temperatur 298 ą 10 K, mogą być redukowane do temperatury 298 K.
Rys. 1. Konduktometr N5711, widok ogólny
Do wyposażenia konduktometru należą ponadto: sonda dwuelektrodowa, sonda cztero-
elektrodowa, przewód zasilający, pokrętło regulacji stałej oporowej sond.
1
 Na rysunku poniżej pokazano widok przedniej i bocznej ścianki konduktome-
tru N5711 z zaznaczeniem poszczególnych elementów jego budowy.
Rys. 2. Konduktometr N5711, widok przedniej i bocznej ściany
Przeznaczenie poszczególnych elementów konduktometru jest następujące:
1 - Wyłącznik sieciowy służy do włączania napięcia zasilającego.
2 - Pokrętło zmiany zakresów służy do wyboru zakresu pomiarowego i ma cztery położe-
nia :
" 0  199,9 mS (0  19,99 S/m)
" 0  19,99 mS (0  1,999 S/m)
" 0  1999 µS (0  199,9 mS/m)
" 0  199,9 µS (0  19,99 mS/m)
na ostatnim zakresie pomiary można wykonywać tylko z sondą dwuelektrodową.
3 - Pokrętło rodzaju pracy konduktometru służy do wyboru pracy, ma cztery położenia:
" K[m 1]  ustawianie lub odczyt stałej oporowej sondy
" º[S/m]  pomiar przewodnoÅ›ci elektrolitycznej (konduktywnoÅ›ci)
º
º
º
" G[S]  pomiar przewodnictwa (odwrotności oporu, konduktancji)
" T[oC]  pomiar temperatury.
4 - klawisz  KT wciśnięcie klawisza powoduje kompensację temperatury i wyświetlanie
wartoÅ›ci przewodnoÅ›ci elektrolitycznej zredukowanej do 298 K (dº/dT = 2%/K).
5 - Klawisz 2L/4L  klawisz wyboru sondy: wciśnięty przy pracy z sondą czteroelektro-
dową, wysunięty przy pracy z sondą dwuelektrodową.
6 - Gniazdo WE służy do przyłączenia sondy konduktometrycznej.
7 - Gniazdo zasilania sieciowego służy do przyłączenia kabla, zasilanie ~230 V.
8 - Otwór na pokrętło nastawiania stałej oporowej naczynka celem ustawienia stałej
oporowej sondy do otworu należy włożyć specjalne pokrętło, obracające potencjometr
regulacji stałej oporowej sondy.
9 - Okienko wskaz
nika cyfrowego pomiarów.
2
Uwaga: Na ćwiczeniach laboratoryjnych z chemii fizycznej konduktometrem N5711 mierzy się
przewodność elektrolityczną (patrz punkt 2b). Przy pomiarach przewodności elektrolitycznej roz-
tworów mocnych elektrolitów należy wyniki redukować do 298 K (wciśnięty klawisz 4), przy po-
miarach przewodności elektrolitycznej słabych elektrolitów wyniki powinny być odczytywane w
temperaturze pomiaru (zwolniony klawisz 4). Przed pomiarami sondę należy zawsze wycechować
(patrz punkt 2a). Do cechowania sond konduktometrycznych (zarówno czteroelektrodowej jak i
dwuelektrodowej) używa się najczęściej wzorcowego roztworu KCl 0,01 M, którego przewodność
elektrolityczne w 298 K wynosi: Ã298 = 0,1413 &! 1·m 1. Jeżeli cechowanie przeprowadza siÄ™ w in-
Ã
Ã
Ã
nej temperaturze lub używajÄ…c innego roztworu wzorcowego, wartoÅ›ci à należy wziąć z podrÄ™czni-
Ã
Ã
Ã
ka: A. Olszowski, Doświadczenia fizykochemiczne, Oficyna PWr. 2004, Tabela 14.12, str. 411.
1. Przygotowanie konduktometru do pracy
Do gniazda 7 dołączyć kabel sieciowy i włączyć go do gniazda prądu zmiennego 230
V. Do gniazda 6 dołączyć odpowiednią sondę. Klawisz 5 wcisnąć, gdy użyto sondy czte-
roelektrodowej lub pozostawić zwolniony, gdy użyto sondy dwuelektrodowej. Jeżeli
chcemy korygować wskazania mierzonej przewodności elektrolitycznej do 298 K należy
wcisnąć klawisz 4, natomiast przy cechowaniu sondy, przy pomiarach przewodnictwa
(G = 1/R) i przy wyznaczaniu przewodności elektrolitycznej w temperaturze pomiaru,
klawisz 4 powinien być wysunięty. Wyłącznikiem 1 włączyć zasilanie i odczekać ok. 5
minut do ustalenia parametrów elektrycznych przyrządu.
2. Wykonanie pomiarów
a) Cechowanie (wyznaczenie stałej oporowej sondy konduktometrycznej)
" Sondę zanurzyć do roztworu wzorcowego o znanej przewodności elektrolitycznej. Roz-
twór powinien być termostatowany w 298 K przynajmniej przez 10 minut.
" Przełącznik 3 ustawić w położeniu T[oC] i sprawdzić czy temperatura jest zgodna z żą-
danÄ….
" PrzeÅ‚Ä…cznik 3 obrócić w poÅ‚ożenie º[S/m] a przeÅ‚Ä…cznik 2 ustawić w takim poÅ‚ożeniu
º
º
º
by odczyt przewodności był najdokładniejszy. Do gniazda 8 wsunąć specjalne pokrętło
i tak nim obracać aż w oknie 9 ukaże się żądana wartość przewodności elektrolitycznej
roztworu wzorcowego.
" Przełącznik 3 ustawić w położeniu K[m 1] odczytać i zanotować stałą oporową sondy
(w trakcie wykonywania pomiarów można sprawdzać i ewentualnie korygować pokrę-
tłem 8 wartość stałej oporowej przy ustawieniu przełącznika 3 w położeniu K[m 1],
nawet gdy sonda znajduje siÄ™ w innym roztworze).
b) Pomiar przewodności elektrolitycznej (konduktywności) - wykonuje się po wyce-
chowaniu sondy
" Sondę konduktometryczną zanurzyć do badanego roztworu i odczekać do wyrównania
temperatury
" PrzeÅ‚Ä…cznik 3 ustawić w poÅ‚ożeniu º
º[S/m] .
º
º
" Jeżeli chcemy otrzymać wartość przewodności elektrolitycznej zredukowaną do 298
K (Ã298), klawisz 4 należy wcisnąć do oporu, gdy chcemy znać przewodność w tem-
peraturze pomiaru, klawisz 4 pozostawiamy zwolniony.
" Przełącznik 2 ustawić w takim położeniu by w okienku 9 uzyskać największą liczbę
cyfr znaczÄ…cych
" Odczytać wynik w okienku 9 zwracając uwagę na jego wymiar (S/m, mS/m).
3
c) Pomiar przewodnictwa (konduktancji)  nie wymaga cechowaniu sondy
" Sondę konduktometryczną zanurzyć do badanego roztworu i odczekać do wyrównania
temperatury.
" Przełącznik 3 ustawić w położeniu G[S] .
" Przełącznik 2 ustawić w takim położeniu by w okienku 9 uzyskać największą liczbę
cyfr znaczÄ…cych.
" Odczytać wynik w okienku 9 zwracajÄ…c uwagÄ™ na jego wymiar (S, mS, µS).
3. Zakończenie pomiarów
" Po zakończeniu pomiarów sondę wyjąć z roztworu, starannie opłukać i wysuszyć.
" Wyłączyć przyrząd przełącznikiem sieciowym 1.
" Wyjąć wtyczkę z gniazda sieciowego.
" Odłączyć sondę pomiarową.
4