Potencjometria:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
Wydział Nauk o Żywności
" bezpośredni pomiar różnicy potencjałów (siły
elektromotorycznej SEM) ogniwa złożonego z dwóch
zanurzonych w roztworze elektrod: elektrody odniesienia (o
CHEMIA FIZYCZNA
stałym potencjale) i elektrody wskaz
nikowej (o potencjale
zależnym od stężenia oznaczanego jonu) do oznaczenia ilości
substancji w roztworze
Wykład VIII.
" zmiany SEM (zmiany potencjału elektrody wskaz
nikowej w
odniesieniu do stałego potencjału elektrody odniesienia) do
Elektrochemiczne metody
określenia punktu końcowego miareczkowania  jest to tzw.
miareczkowanie potencjometryczne
analizy instrumentalnej
- wyznacza siÄ™ zmiany SEM odpowiedniego ogniwa
spowodowane dodawaniem mianowanego roztworu
Dr Ewa Więckowska-Bryłka
odczynnika miareczkujÄ…cego do roztworu miareczkowanego
Katedra Chemii WNoÅ» Konsultacje:
zawierajÄ…cego oznaczanÄ… substancjÄ™.
p. 2036
" Åšroda godz. 10-11
- wykorzystywane w reakcjach kwas-zasada, redoks, kompleksowania).
" Pon 11-12
1 3
" Wtorek (sala 2065)
Ogniwa  złożone z dwóch półogniw czyli elektrod.
Metody elektrochemiczne (elektroanaliza):
Elektroda (półogniwo)  zbudowane jest z 2 (lub więcej) faz
przewodzących prąd elektryczny, z których przynajmniej jedną jest
Øð zespół metod analizy instrumentalnej, wykorzystujÄ…cych reakcje
roztwór elektrolitu lub stopiony elektrolit.
elektrodowe w ogniwach i elektrolizerach zawierajÄ…cych elektrolity w
stanie stopionym i w roztworach
Potencjał elektrody - wzór Nernsta:
Øð pomiar wielkoÅ›ci elektrycznej (lub czysto fizycznej): natężenia prÄ…du,
R ×ðT
aox
ładunku elektrycznego, napięcia między elektrodami, przewodnictwa
Ered/ox = Eo
roztworu red/ox + z ×ð F ln ared
Wyróżniamy:
aox  aktywność formy utlenionej,
Øð potencjometriÄ™  bezpoÅ›redni pomiar SEM ogniwa lub zmiany
.
ared  aktywność formy zredukowanej (a = f c, gdzie c  stężenie
SEM
molowe, f  współczynnik aktywnoÅ›ci; a @ð c w roztworach
Øð konduktometriÄ™  jednorazowy pomiar przewodnictwa lub zmiany
rozcieÅ„czonych, gdy f @ð1),
przewodnictwa
Øð elektrolizÄ™ i metody elektrolitycznego rozdzielania  pomiar
Eo / ox  potencjał standardowy elektrody (w warunkach T = 298 K,
red
natężenia prądu lub masy substancji na elektrodzie
p = 1 atm czyli 101 325 Pa);
Øð kulometriÄ™
Øð metody polarograficzne i woltamperometryczne R  staÅ‚a gazowa, T  temperatura, z  liczba elektronów
wymieniana w procesie elektrodowym, F  stała Faradaya.
2 4
1
a2
0,0591
H+ð
EH / 2H+ð = Eo + log
Dla elektrody I rodzaju M/Mz+ : Mz+ + z e Dð M
H2 / 2H+ð
2
2 ap
H2
a
ØðGdy: aH+ð =ð1 pH2 =ð 101325 Pa
R ×ð T
Mz +
= Eo + ln
E
potencjał elektrody wodorowej jest równy potencjałowi
M/Mz +ð M/Mz +ð z ×ð F aM
standardowemu przyjętemu umownie za równy zeru:
WstawiajÄ…c R = 8,313 J . mol 1 . K 1, T = 298 K, F = 96 487 C . mol 1 i Eo ºð 0
H2 / 2H+ð
zamieniając logarytm naturalny na dziesiętny (ln = 2,303 log), wzór
przyjmuje postać:
ØðGdy: aH+ð Ä…ð 1 pH2 =ð 101325 Pa
potencjał elektrody wodorowej jest funkcją aktywności jonów H+,
a w roztworach rozcieÅ„czonych (gdy a @ð c)  funkcjÄ… stężenia molowego
0,0591
jonów H+:
= Eo + log
E a
EH / 2H+ð = 0,0591 log aH+ð =ð 0,0591 log [ðH+ð ]ð
M/Mz +ð M/Mz +ð z Mz +
2
Stosując definicję pH =  log [H+], ostatni wzór można zapisać w postaci:
EH / 2H+ð = -ð 0,0591 pH
5 7
2
Elektroda wodorowa: Pt/H2, 2H+
Siła elektromotoryczna ogniwa:
2H+(c) + 2e (s) Dð H2 (g)
Øð różnica potencjałów dwóch półogniw (elektrod)
Pt
połączonych nieskończenie dużym oporem
 
 
 
 
 
 
 
 
a2 
 
 

0,0591  
 

H+ð  
 
 
EH / 2H+ð = Eo + log 
 

Standardowa siła elektromotoryczna:
H2 / 2H+ð
2
2 ap H2
H2
Øð różnica potencjałów półogniw w warunkach
H2 standardowych w chwili, gdy stężenia jonów w
jony H+
Eo - potencjał standardowy elektrody
roztworach sÄ… jednostkowe
H2 / 2H+ð
wodorowej,
aH+ð - aktywność molowa jonów
wodorowych,
ap - aktywność ciśnieniowa gazowego wodoru.
H2
6 8
2
1953 r. konferencja IUPAC w Sztokholmie:
Potencjały standardowe elektrod I i II rodzaju
" wartość siły elektromotorycznej ogniwa > 0
Elektroda Eo [V] Elektroda Eo [V]
Li, Li+  3,045 Ni, Ni2+  0,23
" w półogniwie o niższej wartości potencjału standardowego
Rb, Rb+  2,98 In, In+  0,203
zachodzi zawsze proces utleniania
K, K+  2,925 Ag, AgI, I  0,152
" w półogniwie o wyższej wartości potencjału standardowego  Cs, Cs+  2,92 Sn, Sn2+  0,141
Ba, Ba2+  2,92 Pb, Pb2+  0,126
proces redukcji
Sr, Sr2+  2,89 Pt , H2, 2H+ 0,000
Ca, Ca2+  2,84 Ag, AgBr, Br + 0,071
schematyczny zapis ogniwa:
Na, Na+  2,714 Hg, HgO, OH + 0,098
Mg, Mg2+  2,38 Hg, Hg2Br2,Br + 0,140
( ) elektroda lewa ½ð½ðelektroda prawa (+)
Be, Be2+  1,70 Ag, AgCl, Cl + 0,222
Al, Al3+  1,66 Hg, Hg2Cl2,Cl + 0,268
(elektroda o niższym potencjale) (o wyższym potencjale)
Zn , Zn2+  0,763 Cu, Cu2+ + 0,337
Fe, Fe2+  0,44 Cu, Cu+ + 0,52
Cd, Cd2+  0,402 Te, Te4+ + 0,56
zachodzi proces utleniania zachodzi proces redukcji
Pb, PbSO4, SO42  0,351 Hg,Hg2SO4,SO42 + 0,615
In, In3+  0,336 Hg, Hg22+ + 0,798
ESEM =ð Ep -ð El Å‚ð 0
Tl, Tl+  0,335 Ag, Ag+ + 0,799
Co, Co2+  0,27 Au, Au3+ +1,42
9 11
Elektrody odniesienia (porównawcze):
Skala potencjałów standardowych:
Øð elektrody, których potencjaÅ‚ standardowy jest znany
Øð niemożliwe jest wyznaczenie wartoÅ›ci bezwzglÄ™dnej
Øð najwiÄ™ksze znaczenie praktyczne majÄ… elektrody II
potencjału pojedynczej elektrody (półogniwa),
rodzaju, proste w budowie, o potencjale określonym
Øð potencjaÅ‚y elektrod wyznaczono wzglÄ™dem przez porównanie z elektrodÄ… wodorowÄ…
standardowej elektrody wodorowej
Øð budujÄ…c ogniwa zÅ‚ożone z elektrody odniesienia
i dowolnej elektrody (tzw. wskaz
nikowej, o zmiennym
potencjale), można zmierzyć siłę elektromotoryczną
ogniwa i z różnicy obliczyć potencjał dowolnej
elektrody
10 12
3
Elektroda chlorosrebrowa: Ag/AgCl, Cl - elektroda odniesienia
Pomiar pH metodÄ… potencjometrycznÄ…
Øð polega na pomiarze siÅ‚y elektromotorycznej ogniwa (E),
AgCl(s) + e(s) Dð Cl (c) + Ag(s)
utworzonego z 2 elektrod: elektrody odniesienia
(porównawczej) o potencjale nie zależnym od stężenia
jonów H+ i drugiej elektrody  badanej (wskaz
nikowej)
aAgCl
RT
odwracalnej względem kationów wodorowych o potencjale
E = Eo + ln
chlorosrebrowa chlorosrebrowa
zależnym od stęż. jonów H+,
F aAg aCl-ð
Øð siÅ‚a elektromotoryczna takiego ogniwa jest różnicÄ…
RT 1
potencjałów obu elektrod:
Echlorosrebrowa = Eo + ln
chlorosrebrowa
F
aCl-ð
ESEM = E -ð E
odn H
gdzie:  aktywność molowa jonów chlorkowych.
a
Cl-ð
Eodn  stała wartość potencjału elektrody odniesienia 
porównawczej (kalomelowej, chlorosrebrowej lub innej),
Gdy [Cl ] = 1 mol/dm3
EH  potencjał elektrody badanej (wskaz
nikowej) będący funkcją
aktywności (w roztworach rozcieńczonych  stężenia) kationów Echlorosrebrowa = E0chlorosrebrowa = 0,222V
H+ , zgodnie ze wzorem:
13 15
Elektroda szklana  najczęściej stosowane półogniwo wskaz
nikowe do
R·T
EH = A + ln aH+ð = A + 0,0591 lg aH+ð pomiaru pH roztworu
F
gdzie: A  stała dla elektrody badanej
Ag,AgCl½ðKCl(aq) lub HCl(aq)½ðszkÅ‚o½ð
ESEM = E -ð A -ð 0,0591 lg aH+ð RT
odn
Eszklana =ð E* +ð ln aH =ð E* +ð 0,0591 lgaH =ð E*ð -ð 0,0591pH
+ð +ð
F
ESEM = E -ð A +ð 0,0591 pH
oprawka metalowa
odn
E*  tzw. potencjał asymetrii, który
pak izolujÄ…cy
lub
zależy od gatunku szkła, stężenia jonów
korek gumowy
wodorowych wewnÄ…trz elektrody
ESEM -ð Eodn + A
pH = szklanej i od czasu,
0,0591
Ag pokryte AgCl
Dwa ostatnie równania  podstawą budowy pH  metrów
a
 aktywność molowa jonów H+.
H+ð
0,1 mol/dm3 HCl
(pehametrów)  przyrządów służących do pomiaru pH
metodÄ… potencjometrycznÄ…
14 16
4
Elektrody kombinowane (złożone)  ogniwa
zawierajÄ…ce w jednej szklanej obudowie dwie
Miareczkowanie potencjometryczne:
elektrody
Øð po każdej dodanej porcji objÄ™toÅ›ci V dodanego odczynnika
Ogniwo: elektroda szklana  elektroda kalomelowa miareczkującego (titranta) odczytuje się wartość pH (lub
odpowiadającą jej wartość ESEM)
( ) Ag, AgCl, KCl(aq) lub HCl(aq)½ðszkÅ‚o½ð½ð roztwór badany (lub
Øð otrzymuje siÄ™ krzywÄ… zależnoÅ›ci pH (lub ESEM) = f(V),
buforowy)½ð½ð KCl(aq), Hg2Cl2, Hg (+)
zwanÄ… krzywÄ… miareczkowania
(elektroda szklana) (elektroda kalomelowa)
17 19
Ogniwo: elektroda szklana  elektroda chlorosrebrowa
Miareczkowanie mocnego kwasu mocnÄ… zasadÄ…
( ) Ag, AgCl, KCl(aq) lub HCl(aq)½ðszkÅ‚o½ð½ð roztwór badany (lub buforowy)½ð½ð
Cl , AgCl, Ag (+)
HCl + NaOH "ð NaCl + H2O
(elektroda szklana) (elektroda chlorosrebrowa)
metoda stycznych
Równania procesów elektrodowych:
utlenianie: H2  2e Dð 2H+
1. dużo HCl, mało NaCl
14
pH
redukcja: AgCl(s) + e(s) Dð Ag(c) + Cl (c) /x 2
12
2. tylko NaCl  PRM
elektroda
3
10
Sumaryczne równanie reakcji:
chlorosrebrowa
(punkt równoważności
8
H2 + 2AgCl(s) Dð 2H+ + 2Ag(c) + 2Cl (c) ½ h
molowej), pH = 7 2
6
PRM
ESEM = Eodn -ð A +ð 0,0591pH
3. nadmiar NaOH 4
elektroda szklana
Eodn = Echlorosrebrowa, 1
2
V NaOH [cm3]
0
A = E* (potencjał asymetrii elektrody szklanej)
0 5 10 15 20
ESEM -ð Echlorosrebrowa + E*
StÄ…d:
pH =
0,0591
18 20
5
Możliwość wyznaczenia stałej dysocjacji słabego kwasu:
25
DðpH/Dðv
Metoda pierwszej
pochodnej
20
VPRM
gdy
V =ð
pKa = pH gdyż we wzorze
15
2
10
[ðH+ð]ð×ð[ðA-ð]ð
nkw 1
Ka =ð
[ðA-ð]ð=ð[ðCH3COOH]ð
5
=ð
[ðCH3COOH]ð
nzas 1
V NaOH [cm3]
0
10,1
0 6 12 18 24
ckw . Vkw = czas. Vzas
-5 pKa =  log Ka
Ka = 10 pKa = 10 pH
czas ×ð Vzas
ckw =ð
mkw = ckw . Mkw . Vkolby
Vkw
21 23
Miareczkowanie słabego kwasu mocną zasadą
Konduktometria:
Øð bezpoÅ›redni pomiar przewodnictwa roztworu (odwrotność
CH3COOH + NaOH "ð CH3COONa + H2O
oporu) od stężenia oznaczanego jonu
Øð zależność zmian przewodnictwa roztworu od objÄ™toÅ›ci
1. nadmiar
roztworu miareczkujÄ…cego
miareczkowanie
pH
14
CH3COOH i
konduktometryczne
12
powstaje
3
w trakcie reakcji:
CH3COONa 
10
" kwas  zasada
bufor octanowy
8 2
PRM " strącania osadów
6
2. PRM  tylko
" redoks
1
CH3COONa  sól 4
" kompleksowania
hydrolizujÄ…ca,
2
V NaOH cm3
powstają jony o innym przewodnictwie niż jony pierwotnie w nim
0 obecne, a zmierzone przewodnictwo jest wynikiem udziału
pH > 7
wszystkich jonów obecnych w roztworze
0 4 6 9 13
3. nadmiar NaOH
Øð stosuje siÄ™ prÄ…d zmienny (w celu unikniÄ™cia elektrolizy)
22 24
6
Przewodnictwo elektryczne elektrolitów spowodowane ruchem
Przewodnictwo elektryczne lð :
jonów pod wpływem pola elektrycznego:
- zależy od prędkości poruszania się jonów w polu elektrycznym  v
1
U
U
I prawo Ohma
lð =ð v =ð u ·E =ð u
R =ð
l
R I
E  natężenie prÄ…du elektrycznego, V ·m 1, U  napiÄ™cie z
ródła prądu, V,
l  odległość między elektrodami, m,
R  opór , Wð
u  współczynnik proporcjonalnoÅ›ci zw. ruchliwoÅ›ciÄ… jonu, m2 · s 1 ·V 1.
U  napięcie przyłożone do elektrod, V,
I  natężenie prądu, A,
v v ·l
u =ð =ð
1
E U
[ðlð]ð=ð =ð S (simens)
Wð
(okreÅ›la prÄ™dkość poruszania siÄ™ jonu w m·s 1 w polu
elektrycznym o spadku potencjaÅ‚u 1 V·m 1)
25 27
Ruchliwość jonu zależy od:
II prawo Ohma:
" rodzaju jonu
rð  opór wÅ‚aÅ›ciwy przewodnika
" rodzaju rozpuszczalnika
l
(jednakowy na caÅ‚ej dÅ‚ugoÅ›ci), Wð×ðm,
R =ð rð
" temperatury (ze wzrostem temperatury wzrasta)
S l  długość przewodnika, m,
" stężenia
S  pole przekroju materiału
R ·S
lim u =ð uÄ„ð u"  tzw. ruchliwość graniczna, maksymalna
rð =ð (jednakowe na caÅ‚ej dÅ‚ugoÅ›ci), m2.
wartość ruchliwości.
l
c®ð0
1 l Wartości ruchliwości granicznej wybranych jonów:
=ð kð =ð
rð R ·S u" · 10 8 m2 · s 1 ·V u" · 10 8 m2 · s 1 ·V 1
Jon Jon
1
kð  przewodnictwo wÅ‚aÅ›ciwe, S . m 1
H+ 36,30 OH 20,5
kð elektrolitów (okoÅ‚o 102 S.m 1) << kð metali (okoÅ‚o 106 ÷ 108 S . m-1)
Li+ 4,01 Cl 7,91
ruchliwość (szybkość poruszania się) jonów << niż swobodnych
Na+ 5,19 Br 8,12
elektronów w metalu
K+ 7,61 -ð 7,39
NO3
26 28
7
u" H+ >> niż innych kationów Przewodnictwo równoważnikowe zależy od:
H H
Øðstężenia elektrolitu
H+ + O H H O H
Øðrodzaju
H H H H
rozpuszczalnika
+ + itd.
O
H O H O H H H O H
Øðtemperatury (ze
wzrostem temperatury
wzrasta, bo maleje
u" OH >> niż innych anionów
lepkość ośrodka)
Øðrodzaju jonów
H H H H wchodzących w skład
Zależność przewodnictwa
elektrolitu (ich
+ O
O H O + O równoważnikowego od pierwiastka
H
itd.
rozmiarów i ładunku)
kwadratowego ze stężenia dla:
1. HCl, 2. CH3COOH
29 31
Wg Kohlrauscha: Przewodnictwo jonowe l:
lðm  przewodnictwo molowe
u  ruchliwość jonu, m2· s 1 · V 1,
kð
roztworu, S . m2 . mol 1,
l =ð u ·F
lðm =ð
F  staÅ‚a Faradaya, 96 487 C · mol 1.
kð  przewodnictwo wÅ‚aÅ›ciwe
c
roztworu, S . m 1,
W roztworze nieskończenie rozcieńczonym:
c  stężenie molowe, mol/m3
lÄ„ð =ð uÄ„ð ·F
Dla elektrolitów, których cząsteczki dysocjują z
wytworzeniem więcej niż jednego jonu danego znaku lub
(1840-1910)
l"  graniczne przewodnictwo jonowe.
z wytworzeniem jonów o bezwzględnej wartości ładunku
większej niż 1:
Odpowiednio dla kationów i anionów:
kð kð lðr  przewodnictwo równoważnikowe roztworu, S . m2 . mol 1,
lÄ„ð =ð uÄ„ð ·F lÄ„ð =ð uÄ„ð ·F
K K A A
lðr =ð =ð
cr  stężenie równoważnikowe, mol . m 3,
cr z ·c
z  wartość bezwzględna sumarycznego ładunku jonów tego
l" kationów = (4÷7).10 3 S . m2 . mol 1  wyjÄ…tek:
samego znaku powstajÄ…cych z jednej czÄ…steczki elektrolitu
H+ ( l" 3 ÷ 3,5 .10 2 S . m2 . mol 1)
(np. dla H2SO4 z = 2 , gdyż H2SO4 ®ð 2H+ + SO42-).
l" anionów = (5 ÷ 7).10 3 S . m2 . mol 1  wyjÄ…tek:
OH (l" 1,74 ÷ 2 .10 2 S . m2 . mol 1)
W przypadku np. HCl z =1 i lðm = lðr.
30 32
8
Za przewodnictwo odpowiadają oba rodzaje jonów:
Wykorzystanie pomiarów przewodnictwa:
" graniczne przewodnictwo równoważnikowe roztworu
elektrolitu jest sumÄ… granicznych przewodnictw jonowych
Øðdo wyznaczenia stopnia dysocjacji að
kationu i anionu występujących w roztworze (prawo
Kohlrauscha) :
lðr
að =ð
lðÄ„ð =ð lÄ„ð +ð lÄ„ð
r
lðÄ„ð
K A
r
-ð i dalej: prawo niezależnej wÄ™drówki jonów:
Øð do wyznaczenia staÅ‚ej dysocjacji sÅ‚abych elektrolitów
(prawo rozcieńczeń Ostwalda):
lðÄ„ð =ð F (uÄ„ð +ð uÄ„ð )
r
K A
-ð w roztworach o okreÅ›lonym stężeniu:
að2 ×ð c
K =ð
lðr =ð að F (uÄ„ð +ð uÄ„ð )
1 -ð að
K A
að  stopieÅ„ dysocjacji elektrolitu, okreÅ›lony wzorem:
Wyznaczanie stopnia dysocjacji i stałej dysocjacji powinno być
prowadzone w stałej temperaturze (roztwory podczas pomiarów
lðr wzór Arrheniusa
að =ð
powinny znajdować się w termostacie) (zwykle 298 K).
lðÄ„ð
r
33 35
Øð w miareczkowaniu konduktometrycznym do oznaczenia
Zastosowanie prawa niezależnego ruchu jonów Kohlrauscha:
ilości substancji w roztworze
" obliczenie granicznego przewodnictwa równoważnikowego słabych
Miareczkowanie konduktometryczne roztworu mocnego kwasu
elektrolitów dla których zależność nie ma charakteru prostoliniowego
za pomocÄ… roztworu mocnej zasady:
i niemożliwe jest wyznaczenie wartości, przez ekstrapolację do c = 0,
np. dla kwasu octowego
" wykorzystuje siÄ™ algebraicznÄ… sumÄ™ przewodnictw
równoważnikowych mocnych elektrolitów, np.:
H+ + Cl + Na+ + OH
lðr CH3COOH =ð lðr CH3COONa +ð lðr HCl -ð lðr NaCl
®ð Na+ + Cl + H2O
W roztworze nieskończenie rozcieńczonym:
lðÄ„ð CH3COOH =ð lðÄ„ð CH3COONa +ð lðÄ„ð HCl -ð lðÄ„ð NaCl =ð
r r r r
=ð lÄ„ð CH3COO-ð +ð lÄ„ð +ð lÄ„ð +ð lÄ„ð -ð lÄ„ð -ð lÄ„ð
Na+ð H+ð Cl-ð Na+ð Cl-ð
Po uproszczeniu:
lðÄ„ð CH3COOH =ð lÄ„ð +ð lÄ„ð
r
CH3COO-ð H+ð
Po wstawieniu wartoÅ›ci: lðÄ„ð CH3COONa = 0,00910 S · m2 · mol 1,
r
Krzywe miareczkowania konduktometrycznego dwóch roztworów HCl o
lðÄ„ð NaCl
lðÄ„ð HCl = 0,04263 S · m2 · mol 1, = 0,01265 S · m2 · mol 1,
r
r
objętości 20 cm3 za pomocą roztworu NaOH o stężeniu 0,1050 mol . dm-3. v1
= 7,96 cm3 ; v2 = 10,01 cm3; obliczone stężenia kwasu w roztworach
otrzymujemy: lðÄ„ð CH3COOH =ð 0,03908 S · m2 · mol-1. 34 36
r wynoszÄ…: 1. 0,0418 mol · dm-3, 2. 0,0526 mol · dm-3.
9
żð na poczÄ…tku miareczkowania przewodnictwo maleje,
żð w miarÄ™ dodawania NaOH ðlð maleje, gdyż ponieważ zmniejsza siÄ™ w roztworze (i tak niewielka)
odznaczające się dużą ruchliwością kationy wodorowe ilość jonów wodorowych pochodzących z dysocjacji
wiązane są przez jony OH w cząsteczki wody i słabego kwasu
zastępowane znacznie mniej ruchliwymi jonami Na+
żð dalej zachodzi reakcja niezdysocjowanych czÄ…steczek
CH3COOH z jonami OH ; niezdysocjowany CH3COOH
żð w punkcie równoważnoÅ›ci molowej (PRM) lð osiÄ…ga
jest zastępowany, w miarę dodawania zasady, dobrze
wartość minimalną
dysocjujÄ…cym CH3COONa i przewodnictwo stopniowo
żð po zobojÄ™tnieniu caÅ‚ego kwasu dalsze porcje NaOH
wzrasta
zwiÄ™kszajÄ… lð, co jest spowodowane wzrostem stężenia
żð po caÅ‚kowitym zobojÄ™tnieniu CH3COOH dalsze porcje
ruchliwych jonów OH .
NaOH zwiększają liczbę jonów OH (odznaczających się
dużą ruchliwością) i przewodnictwo wzrasta szybciej i w
większym stopniu niż na poprzednim odcinku
żð punktowi równoważnoÅ›ci molowej odpowiada nie
minimum krzywej, lecz jej załamanie lub przegięcie.
37 39
Miareczkowanie konduktometryczne roztworu słabego kwasu za
pomocÄ… roztworu mocnej zasady:
Znaczenie praktyczne metody miareczkowania
CH3COOH + Na+ + OH ®ð CH3COO + Na+ + H2O
konduktometrycznego:
üð można miareczkować roztwory barwne i mÄ™tne,
üð można miareczkować roztwory bardzo sÅ‚abych kwasów
lub zasad
üð można miareczkować roztwory bardzo rozcieÅ„czone, dla
których zawodzą metody miareczkowania z użyciem
wskaz
ników kwasowo  zasadowych i
potencjometryczne
Krzywe miareczkowania konduktometrycznego dwóch roztworów kwasu
octowego o objętości 10 cm3 za pomocą roztworu NaOH o stężeniu 0,1050
mol · dm-3. v1 = 6,24 cm3 , v2 = 6,71 cm3; obliczone stężenia kwasu w
roztworach wynoszÄ…: 1. 0,0655 mol · dm-3, 2. 0,0705 mol · dm-3.
38 40
10