Podstawy prawa prywatnego
Rafał Mańko
Rafal.Manko@legalculture.n
et
Wykład VIII
16.IV.2008
" Temat: Prawo deliktów
i zobowiązania z innych z
ródeł
ZOBOWI
ZANIA
Bezpodstawne
wzbogacenie
Z
EX EX
INNYCH
CONTRACTU DELICTO
y
RÓDEA

Negotiorum
gestio
ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI DELIKTOWEJ
Odpowiedzialność
ex delicto
Na zasadzie Na zasadzie Na zasadzie
winy ryzyka słuszności
Bez domniemania Z domniemaniem
winy winy
PRZEDMIOT ODPOWIEDZIALNOŚCI DELIKTOWEJ
Odpowiedzialność
ex delicto
Za zachowanie
Za inne
Za czyn
zwierząt
zdarzenia
Środki
Za czyn Za czyn
Ruch
komunikacji
własny cudzy
Rzeczy
przedsię-
poruszane
biorstwa
siłami
przyrody
Odpowiedzialność deliktowa
na zasadzie winy
[przesłanki:]
Związek
Bezprawność Wina Szkoda
przyczynowy
Naruszenie prawa
krajowego
Naruszenie horyzontalnie
bezpośrednio skutecznej
normy prawa wspólnotowego
Naruszenie dobrych obyczajów
Okoliczności
wyłączające
bezprawność
Wykony-
Stan Zgoda
Obrona Dozwolona wanie
wyższej poszkodo-
konieczna samopomoc praw
konieczności wanego
podm.
WINA
Stosunek
Obiektywna
psychiczny
naganność
sprawcy do czynu
Wyłączenie winy
Niepoczytal-
Młody wiek
ność
Miernik winy
Należyta staranność
w stosunkach danego rodzaju
Zasada winy
Współodpowiedzialność
Odpow.
za delikt
solidarna
Współsprawstwo Udział w cudzym delikcie
Podżeganie Pomocnictwo Skorzystanie
Odpowiedzialność
za czyn cudzy
Culpa in Culpa in Czyn
custodiendo eligendo podwładnego
Domniemanie winy Zasada ryzyka
Domniemanie winy
+ możliwość (pod warunkiem winy
i związku przyczynowego
ekskulpacji podwładnego)
Odpowiedzialność
za zachowania
zwierząt
(pauperies)
Na zasadzie winy Na zasadzie słuszności
Domniemanie winy
Odpowiedzialność
za inne zdarzenia
Mecha-
Effusum vel
Ruch niczny
deiectum Zawalenie
Produkt
przedsię- środek
się
niebezp.
biorstwa komuni-
Positum aut budowli
kacji
suspensum
Zasada ryzyka
+ możliwości egzoneracji
Odpowiedzialni za
produkt niebezpieczny
Wytwórca
 Pseudo-
materiału,
Importer Zbywca
Producent
producent
surowca,
części składowej
Odpowiedzialność
deliktowa
władzy publicznej
(w sferze imperium)
Za bezprawne
Za bezprawne
Za działanie
zaniechanie
działanie
zgodne
z prawem
legislacyjne legislacyjne
sądowe sądowe
admin. admin.
Zasada
Zasada ryzyka
słuszności
Odpowiedzialność
na zasadzie słuszności
Legalne
Sprawca małoletni Pauperies działanie
lub niepoczytalny władzy publicznej
Gdy brak osób zobowiązanych albo nie można od
nich uzyskać odszkodowania w całości lub części
Szkoda
na osobie
na mieniu
niemajątkowa
majątkowa
majątkowa
(krzywda)
Naprawienie szkody
Odszkodowanie
in natura
zadość-
uczynienie
renta
Odszkodowanie
Zakres odszkodowania
Damnum emergens Lucrum cessans
PRZESA
ANKI
Bezpodstawne wzbogacenie
(niesłuszne wzbogacenie,
kondykcja; ang. restitution)
Przesunięcie Związek między Brak
majątkowe wzbogaceniem podstawy
(wzbogacenie a zubożeniem prawnej
i zubożenie)
y
RÓDA
A
Bezpodstawne wzbogacenie
Działanie
Działanie
Zdarzenia
osoby
Działanie
zubożonego
naturalne
trzeciej
wzbogaconego
Obowiązek zwrotu
Ograniczony
Pełny
lub wyłączony
Świadczenie nienależne
Condictio
Condictio
causa
ob
Condictio
Condictio
Condictio data
turpem
causa
sine
indebiti causa
vel
finita
causa
non
iniustam
secuta
causam
Wyłączenie kondykcji
Świadomość Świadczenie Przedawnione Świadczenie
solvensa słuszne roszczenie przedwczesne
Negotiorum gestio
(prowadzenie cudzych
spraw bez zlecenia)
Gestor prowadzi Brak jest
sprawy podstawy
domini negotii prawnej
Przykłady
" Dokonanie pojedynczej czynności prawnej
" Zarządzanie cudzym mieniem
" Zapłacenie cudzego długu
" Rozporządzenie rzeczą wspólną na korzyść
innych współwłaścicieli
" Wykonanie nakładów obciążających
wynajmującego przez najemcę
" Przekroczenie zakresu zlecenia (mandatu)
Negotiorum gestio
Prowadzi sprawy z korzyścią dla domini negotii
dokłada należytej staranności, zdaje rachunek
Dominus
Gestor
negotii
Zwraca gestorowi uzasadnione wydatki i nakłady