S5008431

20

wejść równic/ w jogo skład. Dość powszochnio lokalizują «ię „państwo" wzmiankowanego przez Pampejutzn Troguan króla Doków Orokma no terenie Siedmiogrodu, co jest interpretacją prawdopodobną, choć oczywiście nie bezsporną ^N. Przekaz ten, jak jut wspomniano, jest odnoszony do około 200 r. p.n.o, i ta data może wyznaczać początek wykrystalizowania uli; w Siedmiogrodzie (lackiego ośrodka politycznego. Wiole przemówią za hipotezą V. Iliescu, że wzmianka o dalszym, domniemanym władcy dacklm z 11 w. p.n.o, Rubobostesie jest błędem Justyna *⁷. W rezultacie więc i okresu ponad 100 lat dzielących informacje o działaniach wojennych króla Daków Orolesa oraz o Burebiścłe brak jest bezspornych wiadomości o wydarzeniach w rejonie Siedmiogrodu i na przyległych obszarach, jak również Informacji o aktywności militarnej Doków^w.

Jako dowód Istnienia na terenio Dacji „substratu" celtyckiego bywa przytaczana zanotowana przez Ptolemeusza nazwa plemienia dackiego Kolenie* — zapewne z południowej Mołdawii lub Muntenii ^,M\ Podobieństwo nazwy do celtyckich Kotynów z rejonu Karpat Zachodnich jest tak uderzające, że upoważnia to do uznania Kotenaów za potomków dawnej ludności celtyckiej^,N. Kwestią otwartą pozostaje jednak problem, czy stanowią oni dalszą grupę Celtów ¹⁰¹ r. rejonu ujścia Dunaju, czy ich oboc-

*M. Iunłant (usilni XXXII 8, 10,

^M Por. np C. Patach 1082, s. 7 n.; 1*1, Dalcovlclu 1060, a. 81 n.

*    V. 111 o * c u (1008) fragment i XXXII Prologu Pompej usza Troguan ... »ln-

cromenla Decorum per Rubobostem regem" poprawia na .....Duroboste regem".

n więc Interpretuje tę wzmiankę Jako odnoszącą się do Dureblety. ’/. tą hipotezą po lemizowoll C. l>nlcovlclu (1000) i I. Ol odarł u (1070); por. też: C. Dal co-Vi Ol U 1088.

*    Niektórzy badacze wypowiadają co prawda pogląd, li wśród wzmiankowanych w śródlarh przy różnych okazjach Traków I Octów byli zapewne Dakowle, aby na (ej potislnwle datować na okres wcześniejszy rozwój potęgi Daków (por. E. ChlrilA 1084, a. 128 n.), podstawy tych twierdzeń są Jednak wątpliwe (por. np. A. Bodor 1061).

*• Klaudiusz Ptolemeusz, Geographlo III 8, 8.

^IM Kotenaów t Dacji za plemię z pochodzenia celtyckie uważali np.: V. Pór* van (1020, s 740) oraz H, Vulpc, |w:] C, Dalcovlclu 1000, a. 288.

Nasuwa się intrygujące przypuszczenie, że Kotynowie I Kotensowle atnnowtą 8 odłamy Jednego plemienia. Ich charakterystyczno rozmieszczenia pozwala wysunąć hipotezę objaśniającą ten fakt na gruncie przypuszczenia, 1/ jednolite plemię Kotynów zamieszkiwało uprzednio w Siedmiogrodzie, Pod naciekiem Daków przypuszczalnie część Kotynów przeniosła się w rejon Karpat Zachodnich, druga zuś część zna-lazia aię pod dominacją Daków 1 została osadzona przez Daków gdzieś w rejonie pogranicza Mołdawii I Muntenii. Siedziby zachodnie Kotynów możnn x dużą dozą prawdopodobieństwa umieszczać na obszarze kultury puchowakloj (por. np. K Godło Wiki 1288: Z, Wolntak 1008: J. Dobiaś 1967; inaczej: J. Piaskowski 1862: tanie 1864; K. Simek 1888), W kulturze tej 1 na Innych, sąsiednich obszarach stwierdza aię występowanie ceramiki nawiązującej do ceramiki

nośó to dowód przeniknięcia niegdyś do Mołdawii Jeszcze innej grupy Celtów, czy wreszcie są to potomkowie „wysiedlonych" z Siedmiogrodu ( • Itów w okresie, gdy musieli ulec dominacji Daków

Z terenu Dacji rzymskiej, 1 to głównie z Siedmiogrodu, posiadamy co prawda dość licznie poświadczone imiona celtyckie oraz dowody występowania kultu bóstw celtyckich ^,#l. Wiadomo Jednak, te wśród kolonistów rzymskich była spora grupa ludności pochodzącej z prowincji Ce-aurstwa zamieszkanych przez ludność celtycką, m, In. dowodnie z Ga-lacjl ^,H4. Kult bóstw celtyckich I imiona celtyckie z tego obszaru nie mogą być więc wykorzystywane do odtworzenia Jego uprzedniej geografii etnicznej. W I opon im li terenów Dacji nie wyróżniono również, poza wzmiankowanymi wyżej nazwami plemiennymi, innych podejrzanych o celtyckie pochodzenie^,u. Tak więc źródła pisano nie potwierdzają obecności osadnictwa celtyckiego na terenie Siedmiogrodu ani nie dostarczają pewniejszych danych dla ustalenia daty zaniku w tej strefie osadnictwa celtyckiego — postulowanego na podstawie kryteriów archeologicznych.

Na zakończenie krótkiego przeglądu Informacji różnych źródeł pisanych o Celtach no terenie Tracjl, Dacji, wschodniej części Mczji

(lackiej, co tłumaczy aię dominacją docką w dobie po zwycięstwie Duroblsty nad Bojami (por. np. A. Toćlk 1989; I. H. Crtfan 1969b). Fakt ten można byleby chyba Jednak tłumaczyć także przesiedleniem się tu Kotynów z Siedmiogrodu, z pogranicza dackiego, gdzie w zespołach kultury lateńskiej (por. rasdział 11) występuje lepiona córa mika nawiązująca do typów ceramiki docklej. Togo typu hipotesa wydoje aię w sposób najbardziej prawdopodobny wyjaśniać niektóre (akty | historii tej strefy.

¹⁰¹ Początek intensywnieje ze go rozkwitu potęgi politycznej Daków, według zgodnej opinii badaczy, zbiegał eię z objęciem władzy przez Iłurebtstę. I w najlepszym razie przypadał na czasy jego poprzednika. W związku z tym warto zwrócić uwagą, iż zwłaszcza datując początek panowania Hureblsty na lata konsulatu Sulli, to Jest około 82 r. p.n.e., Jak ostatnio sugerują H. Daicoviciu I J. Trynkowskl (1870) uzyskamy dość ścisłą zbieżność tego faktu z datą klęski Skordysków I rąk Mzymlan (oa 84 r. p.n.e.). Ta zbieżność czasowa sugeruje, że osłabienie Skordysków było Jednym z ważniejszych czynników ułatwiających umocnienie się państwa Murę-blaty, u polem Jego olbrzymią ekspansję.

JM Ostatnio całość materiału inskrypcyjnego z imionami pochodzenia celtyckiego z Siedmiogrodu zostawił 8. Sanie (1970), który sna ich Bi), Zebrał on ponadto (ibidem) świadectwa kultu w Siedmiogrodzie następujących bóstw, które usnoje M celtyckie: Kptma, Hadonn Weplnoe, Campesfrei (7) Quatlrivuu (7), Nantoiwlta. Apollo Granat, Strona, Jupiter Huttumarut, Jupiter Huiyrtgiut, lupUwr Sucellut.

io« por. np. C. Dalcovlo!u 1017-1940, s 901-303.

im V, Pirvan (1020, s. 780 n.) uważa, lź Jaszcze nazwy Piruborldaca i fta mićava posiadają pierwsąy człon pochodzenia celtyckiego Zważywszy, że przyrostek •dana jest końcówką nazw miejscowych, ssczegółnie typową dla ziem dacklch. ewentualnym podobieństwom drugiego członu do nazw celtyckich nie można przy

pisywać większego znaczenia.

2010/03/01 23:02