skanuj0002 (440)

sposób ich istnienia — mądry język dodaje do ich starych nazw przy* miotnik wyróżniający ida „telewizyjną” specjalność. Przyjmujemy go więc jako określenia odmiany rodzajowej i gatunkowej znanych naM skądinąd form, odmiany uwarunkowanej właściwościami tecłmiczno-prfl dukcyjnymi telewizji.

Rozmaitość form programu telewizyjnego w oczywisty sposób uspria wiedliwia trudności, jakie nastręcza jego systematyka, a więc porządki*] %.A~jąca klasyfikacja i genologiczny opis. Zewnętrzna^ złożoności prM * jy ' gramu.■ towarzyszy złożoność ,jegó form |Trzek^zu/f\ j. źródła jefl ^techmczKej~'cnn^jji.'" Raz -jest - mm l5owiSBS;^_t'aśma filrrtewa lub magna* tyrana. na której"oBraz zostaFżafejeśfr^^any (taśmą filmówą mófe l>yó rtS'"^u \ _v po'prósfU 'kopta*filmu prźeżriaczonego do wyświetlania w kinach), irmyffl

razem jest nim rzeczywistość w dowolnym......miejscu przed kamertlfl

' telewizy inymiT TRÓfej~6T5razy ~są ttam przekazywane w transmisji bezpflfl średniej, 3eśźćze oTńnym^typie rfożonSsći pfogFamu telewizyjnego mołM mówić, złożoności charakterystycznej dla niektórych jego jednostfl takich np.j jak.popularne i częste w programie magazyny TV (ńp. Tul**; ■ -Echo, Wieczór z Dziennikiem, Ęareka, Pegaz) lub nie ustępujące^ fl w popularności tę 1 e tur nie j e^fktórych s vn k r.e Tyczną postfl warunkuje wielość funkcji: jednob2lśnie informują, nauczają i dostuf* czają —rozrywki, czasem także doznań esteiycznyćM i^Synkretyzna^B funkcji;"tcrwarzyszy-sjnikretyżm 'formy: występują tumlementy widł “wTska estradowego, pⁱy,''l£onkursii7^c^wia3u.T

~ l^ompTikują także ^raź^prSgramu -telewizyjnego i utrudniają jogo |pporządkujący opisróżimMdbocze jego klasyfikacje stosowang J>rzęz^H .•etakcje telewizji na użyffi^raktvcznv. Są nimi wszelkie podziały, którjfl “Brak ujedrioliconyćłi kryteriów, będące zresztą wiernym odbiciem złożoH rzeczywistością jaką jest program TV. Kryteria podziału raz np. wyróżlH ją Urodzaje według Ich postaci genetycznej, w jakiej istniałyinnym raził według ich prZgZMcźehia, celu, na co yi^aźnie “wskazują nazwy nadia ^Mie S .procesie produkejt różnym odcinkom programu. Stan ten trzebi .' wszakże usprawiedliwić żywym procesem rozwojowym telewizji, dosfl . nalącej swój warsztat i jego stan techniczny, będący istotnym czynnlldfl kształtującym program. Tłumaczy go także, jak już mówiliśmy, trefl misyjna natura telewizji.

I dlatego mimo pewnych osiągnięć, jakie ma gettologia telewizyH rozwijana także, jak filmowa, z inspiracji teqrii literatury główni* ■ warsztacie filmoznawców i prasoznawców, dorobek jej jest niewUfl Spróbujmy jednak przedstawić jej zręby oparte najogólniej o zasil przj^jgte z genologii filmowej i literackiej. ryv^^r Otóż godnie z podstawowymi wyróżnikami struktury komunik||B jakim jest jego typowy cel, funkcja'', oraz"’ przedmiot, proglfl telewizyjny dzieli się jzazwyczaj na święcie mi dwa podstawowe r o d gj J ć.jtak samo zresztą jak film, tj. na:

telewizję f n li I, A w (ttleviaion of fcocts), dokumentalny (jak można by powladftlsć nu wzór filmowy), której przedmiotem komu-Hkatów są prawdr.lwti fakty — aktualne, tj. formy lnformn-| y j n e i publicystyezn ą (jeszcze inaczej mówiąc: dziennikarstwo łV) raz fakty prawdziwe, ale nie wyląc z n i e aktualne, a więc Btanowiące formy nauczające, ^' inaczej mówiąc, telewizją oświatową;

a.

^KHb.^Mewizję a r t ys t y c z n a (telemsion • of fictioń), której przed-B^em jest rzeczywistość kreacyjna, tj., skonstruowana artystycznie, np. Jla fasadzie fikcji, będąca formą teatru TV, filmu TV, estrady TV itp.

Ze względu na szczególnie eksponowany W strukturze programów TV ich cel, zwykło się dodatkowo wyróżniać spośród programów opartych na paktach telewizję oś wią■ t_ioyyą,“. przybierającą formy instytucjo-Bjilne '(np. włoska Tele-sbuoła, polska Politechnika TV. Nauczycielska BJczelnia Radiowo-Telewizyjna NURT itp.) oraz spośród obu wymienlo-nyćh rodzajów programy rozrywkowe, będące często, jak mówiliśmy, ^fasami synkre tycznymi.

^■pla^rfikacja ta^znajduje odbicie w nazwach redakcji kierujących ^^■gzególnymi działami programu (Redakcja Publicystyki i Informacji, Hpakcja Programów Popularnonaukowych, Redakcja Literatury, Dramatu | Publicystyki Kulturalnej — dawniej Redakcja Programów Arty-^Bcznych oraz Telewizja Szkolna). Nazwy te są zresztą zmienne.

Hpbjędć 'rodzaju jest, jak wiemy, nadrzędne 'w stosunku do pojęcia ^Bjunku, [odnajdziemy też "w telewizji różne g aJLun, k ii a. relacji dzien-^■fokdej7 nn.towarzyszące transmisji, repor-■ aż TV, wypowiedź informacyjną, felieton itry.. »b. różne Wid dfwlsjśa    .w postach-spektakluTeatru TV lub

W Ipśtaci filmu TV. estradowe! np. sensacyjne, fantastyczne itp.. a także ^^Hjmowiska o charakterze rozrywkowyni' ij muzycznym, w tym także Wlfturnieje.

^wrzeba tli ód razu dodać,; że podobnie jak w filfriie i literaturze formy foflzajowe tięjęwizji śą, formami' naturalnymi,o cechach stałych. Mfeiienne his tory ężnie-sąnatomlast.Jormiy^ga.tankow.&r. co wypadnie Hptm nieraz stwierdzić sięgając do dorobku polskiej,, telewizji (np. forma jliBparetu TV” w - postaci „Kabaretu Starszych Panów” J. Przybory ^BF, Wasowskiego). ‘

^Przedstawiony zarys klasyfikacji szczególnie dobitnie charakteryzuje ^Łlofunkeyjność programu telewizyjnego, który jest zdecydowanie na-, ^pylony na zaspokajanie możliwie najszerszego wachlarza potrzeb od-Blorców: poznąwczęjj estetycznej i rekreacyjnej. Tłumaczy^Też świetnie P^Kgjoniosłą rol ę‘ w kulturze.

■plależy go jednak uzupełnić informacją, że f klasy fikać J a) ta krzyżuje ponadto z istniejącym pod/.iulutn przejirowadzonym) wedłu^Tećhnlcz-Hgo sposobu nadawania programu, tj, /według źródła emisji na trana-

181