218
218
im
— formdowanie planowanych treści w sposób jasno i wyTainie określony, i klarowny tak. żeby przyszli realizatorzy mogli w pełni zrozumieć, o co od dodn. co mają czynić i osiągnąć, a przez to plan zyskał we wszystkich jego tfDEiadi dostateczną komunikatywność.
Pierwsza wskazuje, że me wszystko to. co rzeczywiście powumiimy , w, realizować, należy ujmować w planie. W przeciwnym razie każdy, kolgny okres plan byłby w przeważającym wymiarze treściowym pow*w f' poprzedniego. Taką wadę mają plany wielu naszych placówek opieki^” -wychowawczych. Ze względu na to, że przeważające tam — z naiay — treści żyda i działalności są cyklicznie powtarzane, takie planowanie mcii z grubsza zasiąpić opracowsnkm stałego, nystandaryzowanego kaJenóanac] jd akmalizacji Dlaiego leż wskazane jest ujmowanie do planu tylko takich cdóm założeń i zadań, kiórc są innowacyjne w stosunku do aktualnego, wpa&wepj siana rzeczy. Oznacza to — inaczej mówiąc — iż treścią tworzonego ńbmu czynimy jedynie przewidywane dokonywanie określonych zmian ilościowo, •jakościowych >v zastanej rzeczywistości bacówki Nie wyczerpuje to oczywiście caiokszzałm treści żyda i działalności, które są urzeczywistniane rutynowo w giam-cadi osiągniętych dotąd standardów. Kierując się tą zasadą w planowaniu nadajemy ma wszelkie cech) płatowania postępu pedagogicznego, niezależnie od lego, jak wielki byłby 10 postęp.
Druga zasada zakłada taki dobór w planie celów, założeń i zadań, które w danych waunkach można uznać za obiektywnie najbardziej uzasadnione, to jest odpowiadające podstawowym potrzebom podopiecznych i niezbywalnym wymogom i wartościom opieki i wychowania. Uwzględnianie hierarchii spraw w cało-kształcie żyda i działalności lodzi jest normą w ogólnych zarysach dość powszechnie uświadamianą i akceptowaną. Na poziomie takiej artykulacji i percepcji norma ta wy daje się być oczywista i niekwestionowana. W odniesieniu do planowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczydi niezbędne jest jednak bliższe jej sprecyzowane, pozwalające na właściwe i wyczerpujące jej odczytanie oraz zasosowańe w praktyce. Dla spełnienia tego wymagania niezbędne jest wyraźne razzożmame i odpowiednie uwzględnianie tego. co:
— pKrwome. podstawowe i wtórne. pochodne.
— rafrręrinr aaioidiczne i podrzędne, instrumentalne, pierwszoplanowe, pierwszorzędne i drugoplanowe, drugo- i trzeciorzędne. konieczne, niezbywalne i niekonieczne, względnie zbędne.
— «2nowiące dobro wspólne, całej społeczności i jednostkowe, grupowe, trwałe, ponadczasowe i efemeryczne, okresowe, koniunkturalne,
Sianowi treści istotne i ich formalne przejawy.
jest jakością żyda i wielością pogadania
jea, potrzebą powszechną i indywidualną, chceniem.
Oczywiste jest, że tego rodzaju rozróżnianie i uwzględnianie w planowaniu T3^ns* być doaaseczsae kompetentne i zobiektywizowane. W przeciwnym razie cała ~ DOnna sumie «ę swym całkowitym zaprzeczeniem i przeciwieństwem. Wypada lifcie zauważyć, te spośród zasygnalizowanych wyżej rozróżnień hierarchicznych
i wysowanic na czoło konieczności, jakości żyaa
• ; -353^ obliguje do realności planowanych treści- Wszelako realność ta
rttfSYiJBje się 7«y7ną złożonością i oznacza:
' _ ^-3 wykonalność planu, tkwiącą w istniejących siłach i środkach oraz
.nertfa-^ iran milbatnińw. CZV
. 0]gki do tych dyspozycji realizacyjnych,
— powite wykorzystanie potencjalnych możliwości zawierający ch się w ist-n;r;1pch sałarh, środkach i uwanmkowaniach wykonawczych, żeby z koki nie -unia: w stosunku do nich planowanych zamierzeń i stworzyć plan na miarę jgosnrim realizacyjnego.
klocu by każdą z tych trzech norm rozpacywać z osobna. Tak na przykład T. kszbósb we wspomnianych wyżej joechach dobrego pław" wyróżnia między uscymi -.wykonalność’* i -komunikarvwnośc\ Nietrudno jednak zauważyć. że ińcBńnosc wykluczając wprawdzie zawyżanie może równocześnie oznaczać —a zdarza się to nierzadko — jaskrawe zaniżanie, a więc ewidentną wadę plam. Tworzone zaś planu na miarę potencjału wykooawczego z osobna, może często prowadzić do różnego stopnia niewykonalności- co też nie stanowi jego zalety. Nie ta wicie, zda się wówczas spełnienie wymogu trzeciego — komunikatywności. Nsttmniaa jq wyraźny Tń^dosiaiei: pozbawia planowanie realności poprzez wprowadzanie tam terminów i określeń bez wymiernych treści, mezrozunaaty ch. swego rodzaju symulatorów informacji, nie mieszczących sit w żadnej z przedsawtanych wyżej sześciu kategorii treściowych pbna. jak np- planowanie -noski o — i cytowane jut kształtowanie osobowości wychowanka*" iakiQ czy innej szkoły ideologicznej. W\nika je te trzy wymagania powinny być uwzględniane łąrznie jako ogólna norma realności planowania.
czwarta stanowi prakscologiczną implikację zależności zachodzących między określoną strutorą piano a jego walorami jakościowymi i fimkcjooahiyłiiL jako narzędzia zorganizowanej. Chodzi tu przede wszystkim o to. że
struktura treści pląsu staje się koniecznym warunkiem jego percepcji i teahz^- Zależności te są tńewapphwie przejawem szerszej prawidłowości ^ TAtwiŁ hiricu snukturyzacy w ogóle. ^
powxisze rozważania, dotyczące zwłaszcza stnikniry -próoowcj" i -poziomej ^ wUehi ukazują w dużej mierze te zależności. Stąd też treścią zasady