Zdjęcie0205 (3)

piec czasowych nieszczęść lub przezwyciężyć przez pracę i wysiłek wychowanka Los najbardziej pomyślny me zwalnia jednostki od osobistego wkładu trudu i poświęcenia, ofiarności dla dobra swego rozwoju. Dodatkowo może stawiać większe przeszkody i trudności dla lepszego ich pokonywania przez wydobycie z wychowanka większej mocy w walce z przeszkodami Tak właśnie Chrystus zaleca: „Wchodźcie przez ciasną bramę. Bo szeroka jest brama i przestronna droga, która prowadzi do zguby Jednakże ciasna jest brama i wąska, która prowadzi do życia, a mało jest takich, którzy ją znajdują" (Ml 7 13- Wy Chrześcijańskie wychowanie więc prowadzące przez ciasną furtkę mówi o losie rzeczywiście trudnym, który jednakże daje się przebyć, by dostać się na właściwą drogę dalszego lydadoCHmefo i wiecznego. Tc ciasne bramki losu w slalomie rycia i w przebiegu jego rozwoju wychowawczego dotyczą złego funkcjonowania dywan umów biosu, etosu czy a-gosu. W tym zakresie mogą wystąpić spowodowane często postępującą degeneracją btołogmmą popatacy. «P- defekty i uszkodzenia organiczne jednostek niedorozwiniętych t upośledzonych ślepotą lub głuchotą, które jednak z postępem pedagogiki specjalnej przez kompensację zmysłów tub rchabihtację są znacznie złagodzone i prawie usuwane Obok tego mogą się pojawiać dysfunkcje etosu, gdy wady społeczne środowiska (np. dyskryminacja jakiego* rodzaju - rasowa, pochodzenia społecznego, płci łub rehgii) stanowią zaburzenia prawidłowości żyda społecznego i zniekształcają przebiec rozwoju. Wreszcie niezawinione. popełniane z ignorancji błędy wychowawcze agom. a więc błędy rodziców, nauczycieli, szkoły czy programu godzące w zasady poprawności działań wychowawczych tworzą ogromne przeszkody w prawidłuwyro rozwoju wychowanka, kcz i one są stopniowo praez pedagogia* qę (np. rodneow) likwidowane łub praez osobisty wysiłek wychowanków nadrabiane Tak więc kwawo mogą dnałar wszelkie defekty biosu. wady etosu lub błędy agom, które utuczą trzy zasadnicze warunki progresji wychowawczej. a mmaowiae prawa naturalne rozwoju, prawidłowości strukturalne życia społecznego oraz poprawność działa* nw wychowawczego. Dlatego tai mona warstwicowa me wyoboowuje uę z rzeczywistości przyrodrucacj. Uczy są z aktualnymi systemami wychowawczymi spotecwóstwa. bierze pod uwagę stan działania wychowawców . a losowe trudności wraz z historycznymi warunkami ęywtłśnrcji i epoki t»p. wsączenie naturalnego środowiska życiowego i łowicka) traktuie jo ko zadanie do ws konam* pr/cz osobisty wysi*

. _vvyChowanka przy pomocy zachęty wychowawców i przy pomocy *Lepu wiedzy pedagogicznej. Teoria warstwicowa stanowi wazki ^Plcment tego postępu, ponieważ wynika z analizy fenomenologicznej rzeczywistości współczesnego wychowania i opiera się o doświadczenie pedagogiczne, a nie wyrasta z przestarzałych podstaw filozoficznych, nienowoczesnych koncepcji rozwoju i czynników określających wy-chowanie¹'.

2. Rozwojowe formy życiowe

Teoria trójczynnikowa wychowania głosi, ze w każdym okresie rozwoju biorą udział me tylko konwcrgująceze sobą czynniki wewnętrzne (potrzeby rosnącego podłoża) oraz sprzężone czynni ki zewnętrzne (wpływy wychowawcze), ale także wydobywające się spod cielesności czynniki osobowościowe, które przełamują konwergencję i decydująco kształtują kierunek rozwoju zgodnie z dążeniami do potęgującej się samodzielności wychowanka. Czynniki osobowościowe w poszczegól-nych warstwach uzewnętrzniają się w postaci samorzutnej, chętnej i dobrowolnej aktywności wychowaniu. Aktywność ta przybiera coraz wyższe formy najpierw zabawy, potem dociekania, dalej pracy, twórczości aż wreszcie dochodzi do głębszego przeżycia ś wiato jwglądowe-go o charakterze modlitewnej kontemplacji, co leż w chrześcijaństwie zostało nazwane modlitwą Wszystkie te postaci aktywności własnej wychowanka stanowią towarzyszące zjawiska określonej warstwie rozwoju, dlatego też jako charakterystyczne symptomy ułatwiają wychowawcom orientację co do tego, która warstwa aktualnie się rozwija, czy jest opóźniona lub przyśpieszona. Tak np. upodobanie do bajek dzieci wiejskich jeszcze w wieku 10—11 lat świadczy o powolniejszym tempie rozwoju w stosunku do dzieci z miasta, które wyrastają z „wieku bajek" znacznie wcześniej, około 7 roku życia.

Formy aktywności własnej wychowanka nazywamy rozwojowymi formami życiowymi, ponieważ warunkują one prawidłowy rozwój Wyższych warstw i są jedynie kształcące dla danego okresu życia, będąc dostępną drogą do poznania otaczającego świata. Tak np. pozbawione

203

1

i p₀r /(Unie przeciwne K Miller. Proett wydumania I jego wyniki. Warszawa )96$ £ »