Fonetyka jest działem nauki o jeżyku, którego przedmiotem sa głoski.
Głoska — najmniejszy element dźwiękowy mowy Jeżyk polski:
- jeżyk spółgłoskowy
- głoski sa tworzone na wydechu
- nieprozodyczny (akcent nie wpływa na różnicowanie wyrazów)
- fleksyjny - o funkcji składniowej decyduje forma wyrazu
W zależności od przyjętych kryteriów opisu i klasyfikacji głosek fonetykę dzielimy na:
a) artykulacyjna
b) akustyczna
c) artykulacyjno - akustyczna W zależności od zakresu badan;
a) opisowa
b) historyczna
c) porównawcza
d) ogolna
Dźwięk - zaburzenie falowe występujące w jakimś ciele sprężystym.
Częstotliwość - liczba drgań na sekunde; od niej zalezy wysokość dźwięku Natężenie - siła dźwięku zalezy od wysokości fali głosowej Barwa - pozwala odróżnić instrumenty muzyczne grajace te sama melodie Dźwięki dzieła się na tony i szmery
Ton — dźwięk o określonej liczbie drgań na ekunde występujący w tych samych odcinkach czasowych
Szmer - dźwięk o przebiegach nieregularnych który powstaje, gdy w tych samych odcinkach czasowych występują rożne ilości drgań (np. szum wiatru)
NARZADY MOWY
Aparat oddechowy - płuca, oskrzeliki, skrzeła, tchawica zamykana krtania Krtań - 9 chrząstek: pierscienowa, tarczowa, 2 ruchome chrząstki nalewkowe, wiązadła gglosowe medzy chrząstką tarczowa a nalewkowymi, miedzy nimi szpara-głosnia od strony nasady zamykana nagłośnia
Nasada - narzady nad krtania: jama gardłowa, ustna, nosowa
Narzady artykulacji (w jamie ustnej sa)
- narzady nieruchome (dziąsła, żeby, podmtwarde - palatum)
- ruchome (wargi, jeżyk, podamiekkie - velum, języczek - uvula)
FUNKCJE NARZADOW MOWY
Aparat oddechowy wytwarza prąd powietrza, który jest surowcem dźwiękowym Krtań - wytwarza tzw. Ton krtaniowy Nasada - artykułowanie dźwięków
Teoria powstawania dźwięków w krtani:
1. statyczna — brzegi wiązadeł głosowych doprowadzone przez chrząstki nalewkowe do zupełnego zetknięcia i napiete, zamykaja całkowicie glosnie.Prad wydechu podważa