3582308809

Stanisław Kowalski - ^Pedagogika społeczna H.Radlińskiej, a socjologia wychowania”:

Radlińska pedagogikę społeczną tworzyła konsekwentnie jako praktyczną dyscyplinę pedagogiczną, odrębną od socjologii wychowania. Wśród socjologów i niektórych pedagogów była opinia, że Radlińska podejmowała wiele socjologicznych zagadnień wychowania i szkoły, a w badaniach schodziła na pozycję wręcz socjologiczne.

Z kolei prace socjologiczne np. F.Znanieckiego czy J.Chałasińskiego pedagogowie zaliczali do pedagogiki.

Radlińska rozwijała swój system naukowy w żywej współpracy z socjologami, brała udział w zjazdach i konferencjach socjologicznych, publikowała swoje prace w czasopismach socjologicznych. Wszystko to świadczy o bliskich jej systemu pedagogicznego z rozmaitymi koncepcjami socjologii wychowania.

Pedagogika społeczna jako teoria praktycznego działania musi odwoływać się do rozmaitych nauk, takich jak medycyna, higiena, pajdologia, demografia, ekonomia i socjologia, która zajmuje się przede wszystkim analizą struktur i funkcji środowisk społecznych. Inne nauki pełnią rolę pomocniczą i np. dostarczają wskaźników.

Tak oto kształtowały się pedagogika społeczna i socjologia wychowania, i powstawały różne ich odmiany

-    filozoficzno-spekulatywna pedagogika socjalna

-    pedagogika socjologiczna - uprawniana przez pedagogów

-    socjologia pedagogiczna - uprawiana przez socjologów - zastosowanie wyników socjologii do analizy procesów wychowania

-    socjologia wychowania - ujmuje całokształt problematyki dotyczącej społecznych funkcji lub procesów wychowania w socjologczno-teoretyczny system, jako dziedzinę socjologii. Rozwijała się w działach Spencera, Durkheim, a w Polsce u Krzywickiego, Bystronia, i F.Znanieckiego.

Socjologia wychowania jako dziedzina socjologii ogólnej, ujmuje w zwartą teorię całokształt społecznych procesów wychowania.

Cechy wspólne pedagogiki społecznej i socjologii wychowania:

•    Dążenie do opierania się na badaniach empirycznych.

•    Szerokie pojmowanie wychowania, obejmujące zarówno nieplanowane wpływy

środowiska na rozwój i uspołecznienie wychowanka jak i celowe.

•    Przyjęcie założeń o decydującym współwpływie czynników środowiskowych.

•    Zastąpienie tradycyjnego pojmowania osobowości jako rozwiniętego w konkretnych

warunkach środowiska kompleksu cech psychicznych, przez koncepcję osobowości, jako mechanizmu zachowań ukształtowanego na drodze „wrastania” jednostki w kulturę i system ról społecznych.

•    Przyjęcie jako podmiotu wychowania nie tylko instytucji wychowania, ale całokształtu

instytucji „społeczeństwa wychowującego" i jego zróżnicowanych środowisk.

Łączy zatem obie dyscypliny, wspólny, podobnie ujmowany od strony podmiotu, jak i przedmiotu wychowania proces wychowawczy jako przedmiot badań.

Dzieci natomiast to, że każda z tych dyscyplin inaczej stawia problemy naukowe. Socjolog pyta jakie są w swej strukturze i jak funkcjonują systemy wychowania w krajach o różnym poziomie cywilizacji?.