Finanse publiczne i prawo finansowe dr Andrzej Grzegorz Niezgoda
Finanse - jest to ruch pieniądza, gromadzenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych. Jest to przepływ pieniężny między różnymi podmiotami gospodarującymi
Istotą i celem finansów jest dokonanie podziału dochodu narodowego za pomocą pieniądza, podział PKB jest konieczny - nie każdy dla siebie wytwarza, kupujemy ubrania - dajemy cos w zamian. Podział PKB nie musi być w pieniądzu, może być towarem ale jest to uciążliwe. Finanse są lepszym sposobem podziału.
PKB- wielkość statystyczna, ogół wytworzonych na danym terenie (Polsce) w danym czasie (rok) towarów i usług. Szacuje się z dokładnością do miliardów, prezes GUS od 6 miesięcy po zakończeniu roku Podział w kilku etapach;
1. Podział pierwotny - biorą udział podmioty, które uczestniczyły w tworzeniu PKB, podział ten odbywa się na zasadzie odpłatności i ekwiwalentności. Relacje (stosunki) powstające na tym etapie (miedzy równorzędnymi podmiotami) kształtowane są na podstawie umów. Prawo prywatne reguluje te umowy. W lym etapie podlega podziałowi całe PKB. PKB za 2008r. - 1 bilion 300 milionów zł.
2. Wtórny - polega na tym iż podmioty prawa publicznego poprzez daniny publiczne (instrumenty władcze) przejmują część PKB (pieniądze, podatki) od uczestników podziału pierwotnego, powstaje w ten sposób zasób środków publicznych
Są rozdzielane w związku z wykonywaniem zadań publicznych, (towary, usług., praca, świadczenia socjalne). Ten etap ma charakter nieodpłatny, przymusowy (oświata - obowiązek szkolny).
Finanse publiczne - publiczna działalność finansowa polega na gromadzeniu i wydatkowaniu środków pieniężnych przez podmioty prawa publicznego (państwo, jednostki samorządu terytorialnego) w celu przyjęcia a następnie zastosowania części PKB dla realizacji zadań publicznych.
Finanse publiczne maia 3 aspekty:
1. Techniczny — jak przejąć to PKB - daniny, podatki, cła, wydatkowanie ma charakter nieodpłatny (oświata)
2. Ekonomiczny — ingeruje w pierwotny podział PKB, zniekształcają, zmieniają sposób rynkowy PKB.
3. Polityczny - o przenoszeniu decydują organy władzy.
Pieniądz jest narzędziem finansów, podziału PKB ze względu na swoje funkcje:
1. Jest miernikiem wartości — cena - czy warto się wymieniać.
2. Jest środkiem wymiany (cyrkulacjiO jest towarem najbardziej pożądanym, łatwo jest go wymienić.
3. Jest środkiem płatniczym - wręczenie pieniądza zwalnia z zobowiązania.
4. Jest środkiem tezauryzacji (gromadzenia skarbu).
Funkcie finansów publicznych fcele. zadania!:
1