Analiza kosztów produkcji
Koszty produkcji, to ogół nakładów jakie musi ponosić firma w realizacji produkcji i zysków. Klasyfikacja kosztów jest różnorodna w zależności od celów analizy kosztów: koszty społeczne, koszty własne.
W kosztach własnych wyodrębnia się: materiałowe, amortyzacji, zakupu środków trwałych, koszty osobowe (koszty robocizny). Amortyzacja to odtworzenie zużytych środków trwałych produkcyjnych w ramach gromadzonego funduszu amortyzacji.
Inne ujęcie to koszty bezpośrednie (np. na wyprodukowanie 1 kg stali) i pośrednie (np. koszt zatrudnienia pracowników administracji huty lub koszt oświetlenia). Jeszcze inne ujęcie kosztów to koszty: całkowite, przeciętne i krańcowe.
Koszt stały (fixed cost - FC) jest to koszt ponoszony przez przedsiębiorstwo niezależnie od ilości produktu (przy danych cenach czynników produkcji jest on zależny od nakładów stałych czynników produkcji. Jeżeli nawet przedsiębiorstwo w danym momencie nie produkuje, to ponosi takie koszty jak: czynsze, opłaty leasingowe, koszty ochrony i konserwacji urządzeń, wynagrodzenie stałego personelu, oprocentowanie kredytu itd.).
Koszt zmienny (variable cost - VC) zmienia się wraz ze zmianą ilości produktu, a więc wraz ze zmianą nakładu zmiennych czynników produkcji (obejmuje on wydatki na zakup surowców, materiałów, energii oraz płace zatrudnionych pracowników, w zależności od zmiany ilości produkcji firmy).
Koszt całkowity (total cost -TC) obliczany jest jako suma iloczynów nakładów czynników produkcji: ziemi, pracy i kapitału oraz ich cen. Składa się on z:
-kosztu stałego,
- kosztu zmiennego.
Funkcja kosztów jest relacją między kosztami produkcji i odpowiednią wielkością produkcji. Oznaczając przez Q wielkość produkcji oraz TC całkowity koszt produkcji, funkcję kosztów zapiszemy następująco: TC = f(Q)
W zależności od okresu czasu rozróżniamy funkcję kosztów w krótkim i w długim okresie.
W krótkim okresie czasu pewne koszty produkcji są zmienne, inne zaś koszty są stałe.
Można wyróżnić kilka rodzajów kosztów w krótkim okresie czasu, które będą przedmiotem szczegółowej analizy:
Pierwsze trzy to: koszty całkowite stałe, koszty całkowite zmienne, koszty całkowite
Koszty całkowite stałe + koszty całkowite zmienne = Koszty całkowite
TFC - to koszty, które nie ulegają zmianie bez względu na to czy firma produkuje czy też nie. TVC - koszty, które ulegają zmianie wraz ze wzrostem poziomu produkcji.