403
KOSZTY PRODUKCJI
c ~<p(q)
to sumę kosztów możemy przedstawić jako całkę funkcji kosztu krańcowego
F (i) = f dq> (q) d q
Jeżtli dalej przez U oznaczymy utarg całkowity, to przy założeniu, że ilość sprzedana równa się ilości wyprodukowanej, możemy napisać, że utarg jest funkcją rozmiarów produkcji
U = G(q)
i jeżeli przez u oznaczymy utarg krańcowy, możemy go przedstawić jako pochodną funkcji utargu całkowitego
jeżeli zaś utarg krańcowy przedstawimy jako funkcję rozmiarów produkcji,
to wówczas utarg całkowity możemy przedstawić jako całkę funkcji utargu krańcowego
G(q) -■ fdtp (q) dq
Zysk, osiągany przez przedsiębiorcę, jest różnicą między osiągniętym utargiem a po-niesionemi kosztami. Zysk więc jest również funkcją rozmiarów produkcji, jeżeli zysk oznaczymy przez to możemy napisać
S = Z(q)
a zkolei
Z(9) =G(q)-F(q)
zysk będzie największy, czyli funkcja Z(q) osiągnie maximum dla takich rozmiarów produkcji q, dla których pierwsza pochodna funkcji Z(q) będzie równa zeru, czyli
3Z(q) = SG(g) dF(q)
co nastąpi wówczas, gdy
?G(ę) = 3F(q) dq a q
a więc wówczas, gdy utarg krańcowy równy będzie kosztowi krańcowemu (warunek równowagi przedsiębiorstwa monopol icz-nego).
W wypadku wolnej konkurencji, gdy przez p oznaczymy cenę jednostkową danego dobra, funkcja utargu wygląda w sposób następujący:
[/=/>•$
funkcja zysku wówczas ma postać następującą
z (q) = P ■ q—F(q) i osiąga maximum, gdy
a więc, gdy
czyli, gdy cena równa się kosztowi krańcowemu. Tak więc yyraża się matematycznie warunek równowagi przedsiębiorstwa wol-nokonkurencyjnego. Warunek równowagi wolnokonkurencyjnej gałęzi produkcji wyraża się następująco:
j. _jF(q) = FJq)
co, jak wiemy, ma miejsce dla tych rozmiarów produkcji, dla których koszt średni jest najniższy.
Graficznie powyższe problemy możemy przedstawić następująco: na układzie współrzędnych, na osi rzędnych, oznaczamy kolejne rozmiary produkcji, a na osi odciętych — odpowiadające im sumy kosztów. W ten sposób otrzymamy krzywą sumy kosztów. Na rys. i reprezentuje ją krzywa KK (odcinek OK równa się ko-
rys. i.
sztom stałym). Dla rozmiarów produkcji np. OB, suma kosztów równa się BC, koszt średni równa się tang. kąta a (kąt zawarty między prostą, łączącą odpowiedni punkt na krzywej z początkiem układu, a osią rzędnych) a koszt krańców) tg. kąta y