1. Szczególna forma konstytucji i jej aspekty.
Szczególna forma dotyczy:
1) Nazwy - tylko ten akt nosi miano konstytucji
2) Sposobu uchwalania - nowe konstytucje powstają zazwyczaj w szczególnym trybie odmiennym od ustaw zwykłych;
- tryb ten bywa przedmiotem odrębnej regulacji konstytucyjnej
- najczęściej konstytucja jest przygotowywana w ramach parlamentu
- projekt konst Najczęściej jest przygotowywany przez odrębne ciało polityczne, np. komisję konst w RP, bądź gremium ekspertów, polityków...
- Uchwalenie konst przez parlament wymaga szczególnej większości głosów i szczególnego kworum
- niekiedy konst. uchwalana przez parlament musi zostać poddana pod referendum
3) Szczególny tryb zmiany jest podstawą sztywności konstytucji
- procedura zmiany konst. jest odrębna od zmiany ustaw zwykłych
- szczególna większość i kworum
- ustanowienie kilku procedur zmiany konst. (zmiana, rewizja)
- zakaz zmiany konst w pewnych szczególnych okresach (wojna i stan wojenny)
2. Szczególna moc konstytucji i jej aspekty.
- polega na przyznaniu jej najwyższego miejsca w systemie prawa stanowionego (w hierarchii aktów prawnych)
1. Przedmiot jej normowania ma charakter pierwotny i nieograniczony. Konst. wyznacza rodzaje innych aktów, źródeł prawa i ich zakres.
2. Wszystkie inne akty normatywne muszą być z nią zgodne - nie mogą pozostawać z nią w sprzeczności:
- materialnej - niemożność wykonania jednocześnie obu norm (konst i niższego rzędu)
- proceduralnej - gdy akt został wydany z naruszeniem procedury regulowanej konstytucyjnie,
3. Wszystkie inne akty muszą być z nią spójne, a więc muszą przyjmować jej treść w najpełniejszy sposób, pozwalając na urzeczywistnienie postanowień konstytucyjnych.
3. Tryb zmiany konst. RP w myśl jej przepisów i w myśl przepisów regulaminu Sejmu.
Konst. z 2 kwietnia '97 przyjmuje procedurę swej zmiany przez parlament.
Jest ona dokonywana w formie ustawy o zmianie konstytucji - stosuje się procedurę ustawodawczą.
1) projekt ustawy o zmianie konstytucji może przedłożyć, senat, prezydent, lub grupa minimum 92 posłów.
2) Ustawa jest uchwalana przez sejm większością 2/3 głosów w obecności Yi ustawowej liczby posłowi nie później niż 90 dni przez senat bezwzględną większością głosów przy obecności Yi senatorów. Konieczna jest zgoda obu izb.
3) Nie przewidziano obligatoryjnego referendum konstytucyjnego.
Jeżeli zmiany dotyczą I, II lub XII rozdziału konst to podmioty mające inicjatywę do zmiany mogą zarządzić referendum w ciągu 45 dni od uchwalenia tej zmiany przez senat (brak wymogów frekwencji wyborców).
4) Prezydent nie ma prawa weta.
5) Nie wolno zmieniać konst. w czasie trwania stanu nadzwyczajnego (nie można wnosić ani pracować nad projektami ustawy zmieniającej konst)
4. Wartości zasady i normy (w szczególności tzw. Normy programowe) konstytucji.
Podział postanowień konstytucji ze względu na:
1) Normy bezpośrednio wiążące - w sposób j ednoznaczny określają zachowanie adresata
2) Normy programowe - wyznaczają j edynie w sposób ogólny kierunek działań organów państwa
Zasady konstytucyjne - oznaczają fundamentalne normy, ogólne idee, podstawowe wartości, reguły interpretacyjne.
Zasady ustrojowe - główne rozstrzygnięcia zawarte w konstytucji, które w sumie składają się na charakter danego państwa.
Instytucje - zespół norm powiązanych ze sobą dla realizacji określonego celu.
1