3582320605

FINANSE PUBLICZNE - PODSTAWOWE ZAGADNIENIA

1. POJĘCIE BUDŻETU IJEGO FUNKCJE

Termin budżet pochodzi od łacińskiego słowa bulga, które znaczyło torbę, koszyczek do zbierania dochodów. Pojęcie przyjęło się w słownictwie angielskim, a potem w wielu innych krajach, od roku 1802 było powszechnie używane. Obecnie jest terminem ogólnie stosowanym.

jako jeden z pierwszych, zdefiniował budżet znany teoretyk budżetu Rene Stourm. W swoim dziele „Le budget" ustalił zasady gospodarki budżetowej. Opowiadał się za określeniem, w którym istniałyby dwa odrębne człony definicji budżetu: jeden stanowiły przewidywane roczne dochody i wydatki, drugi - forma zatwierdzenia i aprobaty udzielana rządowi.

W Polsce teoria budżetu rozwinęła się szeroko po odzyskaniu niepodległości. Bardzo rozwinięta definicja budżetu została sformułowana w pracy Tadeusza Grodyńskiego, w której autor ustalił, że „budżetem jest szczegółowe zestawienie przewidywanych w pewnym przyszłym, ściśle określonym czasokresie, wydatków i dochodów państwa, ujętych w związek wyrażający się równowagą i zatwierdzonych jako obowiązująca granica działalności władzy wykonawczej przez powołaną do tego konstytucyjną władzę ustawodawczą".

Powyższa definicja ma szereg zalet. Należy do nich zaliczyć powiązanie zasad podstawowej techniki budżetowej z wyeksponowaną zasadą konstytucyjnego podporządkowania władzy wykonawczej parlamentowi.

Formułowane we współczesnej nauce polskiej definicje budżetu oparto na scentralizowanych metodach działania państwa.

Karol Ostrowski, na przykład, określał budżet, jako uchwalony przez przedstawicielskie organy plan finansowy, ustalający wiążące zadania w zakresie gromadzenia i podziału scentralizowanych zasobów pieniężnych państwa, przeznaczonych na finansowanie potrzeb państwowych za pomocą metody bezzwrotnej, zgodnie z zasadami narodowego planu gospodarczego.

Natomiast definicja sformułowana przez Leona Kurowskiego, w sposób szczegółowy określa strukturę budżetu. Według tej definicji: budżet państwa to plan finansowy, tzn. akt normatywny, który określa środki finansowe, służące realizacji zadań państwa w ustalonym okresie. Jest on projektowany i wykonywany przez organy zarządzające-wykonawcze, a uchwalony i kwitowany przez organy władzy państwowej oraz obejmuje w stosownym układzie wydatki i dochody gospodarki budżetowej danego państwa.