I Gatunek: ballada
- cechy liryki -nasirajawość, emacjanalność.
- cechy epiki - fabuła, narrator.
- cechy dramatu - dialogi, akcja
II Cechy
- przeciwstawienie rozumu uczuciowości (manifest ideowy u Mickiewicza, wyższość poznania pozarozumowego, nad nauką
- synkretyzm radząjowy
- przenikanie świata fantastycznego i realnego (obecność postaci fantastycznych nimf, rusałek, duchów)
- ludowość
• przysłowia ludowe.
• język (elementy mowy potocznej i gwary)
• bohaterzy, ludność wiejska
• symbolika
• charakter zwykłej, ludowej opowieści.
• autor (narrator) solidaryzuje się z ludem.
• kodeks moralny, sposób pojmowania winy i kary.
• wierzenia
- przyroda
• jest tłem dla wszystkich wydarzeń.
• tajemnicza, groźna i niesamowita, twarzy groźny nastrój.
• siła sprawcza wydarzeń.
• surowo osądza człowieka - stoi na straży wierności i lojalności, honoru i cnoty itp.
• związana ze światem ludzkim.
III Ramantycznaść
- składa się z 2 części
Pierwsza opowiada o dziewczynie, która straciła ukochanego, jednak mimo upływu lat wciąż go widzi, i z nim rozmawia. Druga ma charakter refleksyjno-palemiczny (ramantycy-klasycy)
-bohaterką dziewczyna z ludu, niezwykle wrażliwą samotną rozbita (serce)
-ludzie mimo, iż nie widza tego co aną wieżąjej, narrator także (wiara)
-starzec, nie wieży dziewczynie (rozum)
-przesłanie : do prawdy dochodzi się drogą intuicji czucie i wiara silniej mówi da mnie niż mędrca szkiełko i oka Mickiewicz jednak nie odrzuca nauki jako źródła poznanią mówi tylko, iż są rzeczy których nie da się wyjaśnić racjonalnie (narrator to człowiek z ludu, ale i człowiek wykształcany)
IV Świtezianka
- para kochanków : Strzelec i nieznana dziewczyną spotykają się u brzegu Świtezi (jeziora). Chłopak składa ukochanej obietnice, wyznaje miłość, prosi o rękę, ona jednak nie jest pewna stałości jego uczuć, i każe mu przyrzec wierność, grozi straszliwą karą. Strzelec się godzi, a dziewczyna będąc naprawdę nimfą wodną przeistacza się w piękną dziewczynę, i uwodzi chłopca Ten, gdy się rozpoznał w nimfie swą ukochaną zląkł się, a zraniona kochanka wymierza mu karę, zamienia jego dusze w modrzew.
- ludowość (bohater - Strzelec, mowa potoczną motywy zaczerpnięte z ludowym powieści)
- moralność: problematyka winy i kary
- świat fantastyczny i świat rzeczywisty
- przyroda jako bohater (jezioro i natura)
- utwór ma charakter ludowej opowieści
V T.ilijp
- Mąż, powracający razem ze swoimi dwoma braćmi z wojny, chciał szybciej spotkać się ze swoją żoną dlatego też wyprzedził braci i pierwszy przybył domu. Bohaterka utworu zabiła małżonką gdyż nie chciała, aby ten dowiedział się a jej niewierności Potajemnie zakopała ciało, zaś na grobie zasadziła lilie. Wyrzuty sumienia nie przestawały ją dręczyć, dlatego postanowiła udać się do pustelniką wyznać winę i otrzymać rozgrzeszenie (bała się tylko, że wszystko wyjdzie na jaw). Przybyli do wdowy bracia zmarłego szybko pogodzili się ze śmiercią jej męża i zaczęli ubiegać się o rękę swej bratowej. Nie wiedząc kogo wybrać udaje się do pustelnika. Starzec proponuje wskrzeszenie jej zmarłego mężą bohaterka nie godzi się na to (dręczona wyrzutami sumienia) Pustelnik daradzajej, aby obydwaj braciaw dniu ślubu upletli wianki z wybranych przez siebie kwiatów i złożyli je na ołtarzu, który wianek wybierze kobieta, tego poślubi Wdowa wybrała a między braćmi doszło do kłótni, w tym czasie w drzwiach cerkwi pojawia się widmo zamordowanego męża, który