3582322582

STANY NADZWYCZAJNE

ZASADY WPROWADZANIA STANÓW NADZWYCZAJNYCH

1)    zasada legalności

Podstawa wprowadzenia stanu nadzwyczajnego musi wynikać z ustawy, a formą prawną wprowadzenia stanu nadzwyczajnego jest rozporządzenie. Rozporządzenie podlega publikacji w Dzienniku Ustaw oraz podlega dodatkowemu podaniu do wiadomości publicznej poprzez obwieszczenie właściwego wojewody w drodze rozplakatowania w miejscach publicznych, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

2)    zasada wyjątkowości (subsydiarności)

Stany nadzwyczajne mogą być wprowadzone tylko w sytuacji szczególnego zagrożenia kiedy zwykłe środki konstytucyjne okazują się niewystarczające.

3)    zasada proporcjonalności

Działania podejmowane po wprowadzeniu stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać rozmiarowi zaistniałego zagrożenia.

4)    zasada celowości

Stanowi wyraz tymczasowości stanów nadzwyczajnych. Stany nadzwyczajne mogą być wprowadzane jedynie w celu przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa.

5)    zasada ochrony podstaw systemu prawnego

Wynika z art.228 ust.6. Zakaz zmiany określonych aktów normatywnych (Konstytucji, ordynacji wyborczej do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawy o wyborze Prezydenta RP, a także ustawy o stanach nadzwyczajnych).

6)    zasada ochrony organów przedstawicielskich

Wynika z art.228 ust.7. Polega na zakazie skracania kadencji Sejmu, co więcej, kadencja Sejmu i Senatu nie może w tym okresie ulec zakończeniu i podlega obowiązkowemu przedłużeniu. W okresie 90 dni od zakończenia stanu nadzwyczajnego nie może zostać przeprowadzone referendum ogólnokrajowe, wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta RP. Kadencje wymienionych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu.

STAN WOJENNY

Przesłankami stanu wojennego są: zewnętrzne zagrożenie państwa, zbrojna napaść na terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji (art.229).

TRYB WPROWADZENIA STANU WOJENNEGO (I WYJĄTKOWEGO)

-    czyni to Prezydent na wniosek RM,

-    Prezydent rozpatruje niezwłocznie taki wniosek,

-    może wydać rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego (czy wyjątkowego) albo też postanowić o odmowie wydania takiego rozporządzenia,

stan wojenny (i stan wyjątkowy) może być wprowadzony na części albo na całym terytorium państwa,

-    stan wojenny wprowadzany jest bezterminowo, natomiast stan wyjątkowy na określone terminy,

-    rozporządzenie Prezydent niezwłocznie przekazuje do Sejmu w terminie 48 godzin (art.231),