UMOWA FORFAITINGU
Umowę fortaitingu należy zaliczyć do umów nienazwanych, tzn. tych, które nie są regulowane przepisami.
Forfaiting umożliwia zbywcy wierzytelności osiągnięcie celu gospodarczego przede wszystkim przez umożliwienie uzyskania w szybkim czasie odpowiedniego kapitału. Forfaiting jest umową, w której jedna strona zobowiązuje się do dostarczenia wierzytelności, zaś druga zobowiązuje się do zapłaty ceny już wcześniej (z góry, ryczałtowo) uzgodnionej.
W oparciu o obecną praktykę, stosowaną przez niektóre polskie banki w zakresie świadczenia usług forfaitingowych, forfaiting może być zdefiniowany jako jeden ze sposobów finansowania eksportu polegający na bezregresowej sprzedaży odroczonych wierzytelności eksportowych, udokumentowanych wekslem własnym, wekslem ciągnionym lub innymi instrumentami (akredytywa, zapis w księgach) reprezentującymi sumy należne eksporterowi. Banki zatem ograniczają swój udział do finansowania eksportu i to w zasadzie tylko do wierzytelności zabezpieczonych wekslem własnym importera lub wekslem ciągnionym.
Umowa forfaitingu umożliwia obrót wierzytelnościami pieniężnymi z tytułu umowy sprzedaży, dostawy, o wykonanie różnego rodzaju usług, wierzytelnościami wekslowymi, wierzytelnościami objętymi akredytywami, jak też wierzytelnościami powstałymi na tle umów leasingowych. Bez znaczenia jest natomiast fakt, czy podmioty, które związane są z forfaitingiem, mają swoje siedziby w różnych krajach (wierzytelności „zagraniczne"), czy też siedziby te znajdują się na terenie tego samego kraju (wierzytelności „krajowe"). Forfaiting stanowi szczególną formę sprzedaży wierzytelności w zamian za określoną cenę. Jest to umowa nienazwana, niemająca charakteru mieszanego. Do umowy forfaitingu należy odnieść odpowiednio przepisy dotyczące sprzedaży. Essentialia negotii umowy forfaitingu to przede wszystkim definitywne przejście wierzytelności za umówioną cenę. W miejsce wierzytelności jej zbywca uzyskuje określoną umową kwotę pieniężną.
Forfaiting jest umową konsensualną, gdyż dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron, co wystarczy do zawarcia tej umowy. Czynność prawna ma charakter dwustronnie zobowiązujący, gdyż obowiązek spełnienia świadczenia ciąży na obydwu stronach umowy. Jest to także czynność o charakterze zobowiązująco -rozporządzającym. Ten podwójny skutek umowy wyrażony jest w KC wart. 155 § 1, stanowiącym, iż umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo strony inaczej postanowiły. Przepis ten, zgodnie z art. 555 KC, stosuje się odpowiednio do sprzedaży praw.
Forfaiting jest także umową wzajemną (art. 487-497 KC), gdyż obie strony zobowiązują się w taki sposób, iż świadczenie jednej z nich jest odpowiednikiem świadczenia drugiej (art. 487 § 2 KC). Umowa taka charakteryzuje się równowagą świadczeń każdej ze stron.
Regułą jest, iż umowa forfaitingu nie tworzy stosunku prawnego o charakterze ciągłym. Przedmiotem bowiem umowy jest jedna, indywidualnie oznaczona wierzytelność pieniężna. Pewne cechy stosunku prawnego o charakterze ciągłym można odnieść do sytuacji, gdy z treści umowy forfaitingu wynika, iż świadczenie instytucji zajmującej się forfaitingiem może być spełniane ratalnie.
Przedmiotem umowy forfaitingu jest wierzytelność pieniężna.
1