3582323308

Polityka monetarna (inaczej pieniężna) jest rodzajem polityki gospodarczej, która polega na kształtowaniu podaży pieniądza. Poprzez nią bank centralny w danym kraju wpływa na sposób funkcjonowania gospodarki, oddziaływuje na wielkość produkcji a tym samym na stopę inflacji i pośrednio bezrobocia. W Polsce funkcję tę pełni Narodowy Bank Polski, który oprócz emisji pieniądza i obsługi budżetu państwa wpływa na ceny i rozmiary kredytów. Dąży on do takiego stanu gospodarki w której dojdzie do jak najpełniejszego zatrudnienia czynników wytwórczych przy niskiej inflacji. W polskich warunkach zwłaszcza cel inflacyjny nabiera szczególnego znaczenia.

Narzędzia polityki monetarnej

Narodowy Bank Polski może realizować politykę monetarną poprzez tzw. narzędzia polityki monetarnej :

■    operacje otwartego rynku - polegają one na zakupie i sprzedaży papierów wartościowych bankom. Kupując na otwartym rynku NBP przyczynia się do zwiększenia ilości pieniądza w obiegu, gdyż za zakupione papiery wartościowe od banków, otrzymują one pieniądze. Skoro banki komercyjne mają więcej środków mogą udzielać więcej kredytów, co prowadzi do wzrostu ilości (podaży) pieniądza w gospodarce i obniżki stopy procentowej w tychże bankach. Kredyt staje się wtedy tańszy i bardziej opłacalny dla kredytobiorców. Jeżeli jednak NBP sprzedaje bankom papiery wartościowe za które płacą one pieniędzmi, następuje ograniczenie podaży pieniądza, spadku ilości udzielanych kredytów i wzrostu stopy procentowej,

■ wyznaczanie stopy rezerw obowiązkowych - stopa rezerw to procentowa wielkość, która informuje nas ile banki muszą oddać na nieoprocentowany rachunek w NBP od każdej zdeponowanej w nim złotówki. Rezerwa ta zabezpiecza klientów przed ryzykiem niewypłacalności banku i to z niej pochodzi część środków na wypłaty dla klientów w razie kłopotów danego banku. Jeżeli NBP ustali wyższą stopę rezerw obowiązkowych, banki będą dysponowały mniejszymi środkami i będą udzielać mniej kredytów (spadnie też podaż pieniądza). Obniżenie stopy rezerw powoduje sytuację odwrotną,

* określanie stopy redyskontowej - jest to stopa procentowa, czyli cena jaką kredytobiorca płaci za zaciągnięty w banku komercyjnym kredyt. Jej wysokość w dużym stopniu wpływa na wielkość kredytów udzielanych przez banki. Niższa stopa prowadzi do ich wzrostu a tym samym do zwiększenia podaży pieniądza. Podniesienie stopy procentowej przez bank centralny powoduje spadek podaży pieniądza. Wysokość stopy redyskontowej zależy od tempa wzrostu cen w gospodarce. Im jest ono większe, tym szybciej spada siła nabywcza pieniądza (jego wartość). Dlatego stopa procentowa w dużym stopniu zależy od poziomu inflacji. Upraszczając stopa procentowa składa się z :

-    oczekiwanych dochodów z tytułu udzielonego kredytu,

-    stopy ryzyka,

-    stopy oczekiwanej inflacji.

■    operacje refinansowe - polegają one na udzielaniu przez NBP kredytów bankom komercyjnym w celu powiększenia ich zasobów pieniężnych i umożliwienia im zwiększenia akcji kredytowej (ilości udzielanych kredytów). Są to kredyty:

-    lombardowe - udzielany na kilka dni pod zastaw posiadanych przez bank komercyjny papierów wartościowych,

-    redyskontowe - jest on związany z obrotem wekslowym w gospodarce.