3582324624

LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI GENERALI ( ZASADA SPECJALNOŚCI )- przepis szczególny uchyla przepis ogólny. To są dwa przepisy, których znamiona wypełnia jeden czyn sprawcy. Przepis ogólny charakteryzuje czyn sprawcy bez elementów szczegółowych, które wymienia jako znamiona przepis szczególny.

Przepisem ogólnym- art. 148 §1 Przepis szczególny- art. 148 §2

Zabójstwo człowieka ze szczególnym okrucieństwem wypełnia znamiona przestępstwa opisanego w art. 148 §1 i §2. Jeśli czyn sprawcy wyczerpuje znamiona przestępstw opisanych w obu paragrafach, to jako podstawę odpowiedzialności powołamy art. 148 §2.

Zasada ta prowadzi do ustalenia, że zbieg przepisów ma charakter pozorny. Jest kwestionowana przez szkołę krakowską, co znalazło wyraz w komentarzu krakowskim. A. Zoll rozumuje: to co nazwaliśmy przepisem szczególnym- art. 148 §2 jest w istocie dopełnieniem do pełnego zakresu typu rodzajowego przestępstwa zabójstwa. Jednakże sprawca, który zabija człowieka, raz tylko narusza normę sankcjonowaną "nie zabijaj człowieka", niezależnie od tego, czy czyn został popełniony ze szczególnym okrucieństwem. Zbieg przepisów miałby miejsce, gdyby sprawca dwukrotnie naruszył normę sankcjonowana "nie zabijaj człowieka" zawartą w dwóch konkurujących przepisach. W istocie ten, kto zabija człowieka ze szczególnym okrucieństwem, narusza normę sankcjonowaną "nie zabijaj"- czyn kwalifikujemy z art. 148 §2, nie możemy jednocześnie twierdzić, że sprawca jednocześnie naruszył normę związaną z treścią art. 148 §1. W związku z czym zasada ta jest niepotrzebna.

Z punktu widzenia logiki pomiędzy zabójstwem ze 148 §1 a np. zabójstwem w afekcie ze 148 §4 nie zachodzi stosunek nadrzędności, lecz wykluczania się. Żadne zwykle zabójstwo nie jest jednocześnie zabójstwem w afekcie. W związku z czym niemożliwy jest zbieg tych przepisów, bo czyn nie wyczerpuje znamion dwóch różnych przepisów.