57523

WYKŁAD XIV - 26.05.2011

PODZIAŁ PRZEPISÓW I: PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE I OGÓLNE

PRZEPIS OGÓLNY - to zasada sformułowana najczęściej na początku danego aktu prawnego, regulującego daną dziedzinę życia

PRZEPIS SZCZEGÓŁOWY - sformułowana w zakresie przez siebie regulowanym, odmiennie regulują te kwestie. W rezultacie reguła ogólna ma bardzo niewielkie zastosowanie, tak naprawdę większość regulowana jest przez przepisy szczegółowe.

II:

1.    IUS COGENS - przepisy wiążące strony i umożliwiające odmienne zachowania, np. nie można sprzedać nieruchomości w drodze umowy ustnej czy pisemnej, musi to być umowa notar ialna

2.    IUS DISPOSITIYUM - przepisy, które w istocie są tylko propozycją uregulowania danej kwestii. Wchodzą w życie tylko wtedy, gdy „strony nie ustalą inaczej”, np. czynsz płatny wg kodeksu do 10-go, ale strony mogą ustalić dowolną inną datę. Kodeks cywilny w większości są to przepisy dyspozytywne, nie regulując odmiennie tych kwestii mamy pewność bezstronności przepisów. Gdy regulujemy odmiennie zawsze jest to korzystniejsze dla jednej ze stron, dlatego należy na to uważać!

Są i inne podziały, np. ze względu na tecluiikę legislacyjną (blankietowe i odsyłające) oraz ze względu na karę i skutki prawne.

STOSUNEK PRAWNY - ELEMENTY

I: PODMIOT STOSUNKU PRAWNEGO

Podmiotami mogą być tylko ludzie. Mają om:

1    ZDOLNOŚĆ PRAWNA - to możliwość bycia podmiotem stosunku prawnego. Mają każdy (niezależnie od rasy, wykształcenia, religii itp.), od urodzenia aż do śmierci, nie można jej niczym ograniczyć. Takie same prawa ma niemowlę, dorosły człowiek i chory na Alzheimera. Pozostaje jedynie problemem, czy są te podmioty w stanie samodzielnie dokonywać czynności. Tę sprawę reguluje

2    ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNEJ - to możliwość samodzielnego wchodzenia w stosunki prawne. Jest ona stopniowalna w zależności od wieku i stanu umysłu:

a.    dzieci w wieku 0-13 lat oraz osoby na mocy wyroku sądowego ubezwłasnowolnione. Nie mają zdolności do czynności prawnej. Mogą jedynie dokonywać zakupów drobnych, tzw. dnia codziennego, np. żelki

b.    dzieci w wieku 13-18 lat oraz osoby wyrokiem sądowym częściowo ubezwłasnowolnione. Mają częściową zdolność do czynności prawnej, tzn. mogą wykonywać czyiuiości tzw. zwykłego zarządu, czyli mogą pobierać i płacić czynsz, zarządzać rzeczą (domem, ziemią), ale nie mogą jej sprzedawać, bo przekracza to tzw. zwykły zarząd

c.    osoby powyżej 18 r.ż., nieubezwlasnowolnione. Mają pełną zdolność do czyiuiości prawnej, tzn. mogą we własnym imieniu sprzedawać, kupować itp.