Dopłaty publiczne
Należą do kategorii pozapodatkowych danin publicznych. Są instytucją pokrewną podatkom i opłatom. Odgrywają w zasadzie rolę jako źródło dochodów budżetów gmin, choć nieliczne stanowią dochód budżetu państwa. Geneza dopłat: odnoszenie przez niektóre podmioty (właścicieli nieruchomości, przedsiębiorstw) szczególnych korzyści gospodarczych polegających na trwałym zwiększeniu ich dochodów, względnie wzroście wartości rynkowej ich majątków, w przypadku realizowania przez państwo lub jednostki samorządu terytorialnego inwestycji bądź ułatwiających obrót gospodarczy bądź poprawiających ogólne warunki bytu ludności, jak np. budowa dróg, ulic, sieci elektrycznej itp. Odnoszenie szczególnych korzyści stanowi przesłankę nakładania na osiągające je podmioty obowiązku ponoszenia udziału w kosztach inwestycyjnych (tzw. dopłaty).
Obowiązek ponoszenia dopłat ustalany jest jednostronnie, władczo przez państwo lub przez samorząd terytorialny. Dopłaty mają charakter generalny -ich wysokość oznaczana jest dla określonych kategorii podmiotów.
Definicja: publicznoprawne, obowiązkowe świadczenie pieniężne, określone jednostronnie przez państwo, pobierane od podmiotów, którym przypisuje się osiąganie szczególnych korzyści polegających na zwiększeniu dochodów względnie zwiększeniu wartości rynkowej majątków z tytułu wykonania (utrzymywania) urządzeń państwowych względnie samorządowych i stanowiące udział w kosztach tworzenia tych urządzeń lub polegających na zwiększeniu wartości rynkowej majątków z tytułu określonej czynności organu publicznego.
Do dopłat w zasadzie stosuje się ordynację podatkową.
• opłaty adiacenckie (z tytułu budowy urządzeń infrastruktury technicznej, scalenia i podziału nieruchomości, samego tylko podziału nieruchomości):
- stanowią dochód budżetu gminy
- zakres podmiotowy obejmuje właścicieli nieruchomości oraz użytkowników wieczystych nieruchomości gruntowych (w przypadku scalania i podziału także posiadaczy samoistnych)
- spełniony musi być wymóg wybudowania urządzeń z udziałem środków publicznych
- ustalenie wysokości opłaty następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy
- górna granica stawki została wyznaczona na 50% różnicy wartości nieruchomości (dla samego podziału nieruchomości - 30%)
- wymiar opłaty ma charakter fakultatywny (za wyjątkiem scalania i podziału)
- wysokość konkretnej stawki ustala rada gminy w drodze uchwały