3582325778

Metody badań socjologicznych

Zastosowane w badaniach społecznych metody mają zasadnicze znaczenie. Określony metody pozwalają badać w sposób usystematyzowany. Metoda daje możliwość zdobywania wiedzy o społeczeństwie.

Metoda badawcza to zalecany i/lub faktycznie stosowany w danej nauce ogólny schemat postępowania badawczego, prowadzącego lub mającego prowadzić do odpowiedzi na formułowane pytania badawcze, mający charakter systematyczny, świadomy i powtarzalny.

Stefan Nowak: W przypadku nauk empirycznych przez metody rozumie się przede wszystkich typowe i powtarzalne sposoby zbierania, opracowywania, analizowania i interpretacji danych empirycznych, służące do uzyskiwania do maksymalnie lub optymalnie uzasadnionych odpowiedzi na stawiane w danej nauce pytania.

Różne kryteria metod:

1.    Empiryczne i formalne.

2.    Indukcyjne, dedukcyjne i redukcyjne.

3.    Wtórne (desk research) i pierwotne (field work).

4.    II ości owe i j akościowe.

Metody ilościowe to metody, które opierają się na założeniu, że badane obiekty można opisywać, charakteryzować za pomocą różnych ich charakterystyk, cech, tzw. zmiennych, a o całościowym obrazie danego obiektu badań (człowiek, społeczeństwo, grupa społeczna) przesądza suma tych charakterystyk. Obiekty rzeczywistości badanej są traktowane jako wiązki zmiennych je charakteryzujące.

Badania ilościowe są dość precyzyjne, rzetelne, charakteryzując się dużą powtarzalnością, w miarę obiektywne. Są jednak powierzchowne, nie docierają do sedna sprawy. W tych badaniach mamy do czynienia z pomiarem. Charakterystyki staramy się przedstawić wartościami liczbowymi.

Metody jakościowe. Nie wyciągamy tu precyzyjnych, obiektywnych wniosków, jest tu margines błędu na pomyłkę. Wyciągamy za to wnioski głębokie, mówiące o samej istocie badanych zjawisk. Priorytetem nie jest szeroki zasięg wniosków, częściej koncentrujemy się na poszczególnych jednostkach, na indywidualnościach. Priorytetem jest jak największa subtelność wniosków, niepowtarzalności badanych zjawisk, niebanalność wyciąganych wniosków. Metody jakościowe łączą się przeważnie z antypozytywizmem. Starając się dotrzeć do tego co nie jest od razu zauważalne. Nie nadają się do prognozowania. Koncentrują się na rozumieniu. Są nastawione interpretacjonistycznie i hermeneutycznie. Nie są precyzyjne i obiektywne. Nie jest to badanie tak metodyczne i systematyczne, jak badanie ilościowe. Wnioski nie są dobrze udokumentowanie, ale głębokie.

Max Weber rozwinął kategorię socjologii rozumiejącej. Rozumienie polega na:

-    obserwowania, jak coś działa;

-    założenie, że temu obserwowanemu towarzyszy coś niedostrzegalnego, doświadczenie wewnętrzne, które można zinterpretować przez odwołanie do abstrakcyjnych schematów psychicznych, całościowa empatia, introspekcja - zajrzenie do wnętrza samego siebie;

-    orzekanie o związkach między tymi zewnętrznie obserwowanymi zachowania a wewnętrznymi stanami psychicznymi.

Podział na metody ilościowe i jakościowe nie jest ostry. Przykładem analiza treści, która może być zarówno ilościowa, jak i jakościowa. Są także metody, które zawierając elementy drugiej. Nie są to metody konkurencyjne, ale komplementarne.

Metody badań w socjologii: