Do najważniej szych środków nadzorczych należy zaliczyć:
• prawo żądania niezbędnych informacji i sprawozdań oraz prawo
• stwierdzenie nieważności uchwały organu JST
- jeżeli taka uchwała jest sprzeczna z prawem - ex lege staje się nieważna
- rolą organu nadzorczego jest tylko stwierdzenie tej nieważności
- od takiego stwierdzenia organ JST może się odwołać do sądu
• wstrzymanie wykonania uchwały organu samorządowego wraz z momentem stwierdzenia jej nieważności
• zawieszenie organów JST i ustanowienie zarządu komisarycznego na okres do 2 lat (nie dłużej niż do nowych wyborów)
- decyzja ta może być podjęta tylko przez PRM
- i tylko w razie nie rokującego nadziei na szybka poprawę i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy JST
• rozwiązanie zarządu
- na szczeblu województwa - przez PRM
- na szczebli gminy odwołanie wójta przez PRM
- jest to możliwe tylko w razie powtarzającego się naruszania przez organ
• rozwiązanie rady (sejmiku) przez Sejm na wniosek PRM, jeżeli rada (sejmik) rażąco narusza konstytucję lub ustawy
- nie jest to środek nadzorczy sensu stricto, bo nie przysługuje organom administracji rządowej, a jedynie środek represywny i dyscyplinujący
- jego zastosowanie nie podlega kontroli sądu administracyjnego.