3582326524

HISTORIA ADMINISTRACJI

6.demokracja szlachecka w dawnej RP

Demokracja szlachecka - system rządzenia cechujący rzeczpospolitą, powstały na przełomie XV i XVI wieku.

Zapewniał on przewagę szlachty nad pozostałymi Steinami i wpływ na politykę wewnętrzną i zagraniczną państwa.

Wpływ taki uzyskała szlachta dzięki:

-    nadawaniu jej przywilejów

-    instytucji sejmu walnego i sejmików

Szlachta stanowiła 10 % społeczeństwa, decydowali oni o sprawach w państwie, działali zgodnie ze swoim interesem.

Obowiązkiem szlachty była obrona kraju i przez to mogli oni żądać dla siebie przywilejów. Decydowali o sprawach państwa, nie płacili podatków, tworzyli sejm szlachecki w którego skład wchodzili przedstawiciele rodów. Szlachectwo nabywało się przez urodzenie.

Demokracja szlachecka opierała się na trzech głównych zasadach: wolność, równość, braterstwo.

Władza została zdecentralizowana. Najważniejszym organem władzy był Sejm Walny, za nim Izba Poselska, Senat i Król.

7.administracja RP do okresu oświecenia

» Polska była podzielona na jednostki administracyjne - ziemie. Każda ziemia miała sejmik, w skład którego wchodzili szlachcice z terenów danej ziemi. Decydowali oni o sprawach ziemi, mówili o laudach (instrukcje posła w Izbie Poselskiej, których musiał przestrzegać) «

Sejm walny - Organ w RP. przy pomocy, którego szlachta sprawowała władze w państwie. Stanowił zjazd posłów(ok.l60) i senatorów (ok. 140). Sejm Walny sldadał się z tzw. 3 stanów sejmujących.

Posłowie - przedstawiciele szlachty wybierani na sejmikach ziemskich Izba poselska - zbiór posłów

Senatorowie - członkowie dawnej rady królewskiej( dostojnicy, duchowni, świeccy, najwyżsi urzędnicy królewscy), zajmujący się głównie polityką zagraniczną

Izba senatorska - stan, który powstał w wyniku przekształcenia dawnej rady królewskiej Sejm walny:

-ustanawiał nowe prawa -uchwalał podatki -zgoda na pospolite ruszenie -nadawał szlachectwo(nobilitacja)

-mógł zawierać traktaiy pokojowe i przymierza

-    decyzje podejmowane były jednomyślnie

-    obrady rozpoczynały się nabożeństwem

-    nie było immunitetu i nietykalności poselskich (rogi poselskie)

1652r. > po raz pierwszy poseł powiedział liberum veto.

Pod koniec XVI w zostaje wprowadzona monarchia elekcyjna. Król zostaje wybrany przez sejm elekcyjny.

Pozycja króla nie była silna. Władza opierała się na sejmikach ziemskich. Nie było stałego rządu. Ministrami byli marszałkowie (po jednym ze strony Polski i Litwy). Hetmani zarządzali wojskiem. Urzędy były obsadzane tylko przez osoby pochodzenia szlacheckiego.