3582327283

BIBLIA A LITERATURA STAROŻYTNA

W starożytności istniał pewien kanon gatunków literackich.

DECORUM¹

(Arystoteles i inni)

upadł dopiero na początku XIX wieku (romantyzm)

Wszystko razem - we władztwie retoryki, początkowo traktowanej jako sztuka mówienia.

Retoryka

•    lnventio - wybór tematu w zależności od rodzaju i gatunku literackiego, dobór metrum, kreacja bohatera

•    dispositio - rozplanowanie materiału literackiego (treści)

•    elocutio - środki stylistycznego wyrazu, np. wybór stylu (wysoki, średni lub niski), wybór środków personifikacyjnych, sposób pisania, ozdobniki

•    actio - sposób poruszania się retora (wszystkie gesty zostały skodyfikowane)

•    memoria - związana z jurysdykcją starożytną (w starożytnej Grecji wszystkie akta sądowe i całe sprawy obrońcy i oskarżyciele mieli w pamięci)

Actio i memoria - niezbędne wmówieniu i przekonywaniu.

Biblia była w starożytności bardzo popularna, jej pisarze pochodzili z różnych okresów, na ogół nie byli zbyt dobrze wykształceni. Napisana została stylem wysokim, ozdobnym.

LITERATURA W ŚREDNIOWIECZU

W średniowieczu wytworzyły się nowe gatunki, powstał nowy kanon gatunków. Literatura stała się podporządkowana Kościołowi.

Średniowiecze znało starożytność, ale inaczej ją odbierało niż później renesans.

Nawiązywano do Arystotelesa i Platona. Starano się ich „Chrystianizować". Ich

twórczość znano wybiórczo, nie z pism oryginalnych, lecz od Arabów, którzy pisma te czytali, studiowali (Europa -* przez Półwysep Iberyjski - średniowiecze barbarzyńskie).

Z mitów - znane tylko: mit Atlantydy i powstanie świata.

W średniowieczu mało kto znał grekę. Literatura dostępna była z komentarzami łacińskimi (chrystianizacja).

1

Zasada odpowiedniości stylu.