Program filozofii XVII wieku:
• Filozofia chce rozwiązywać wszystkie wielkie, tradycyjne problemy filozoficzne, ale w sposób
zgodny ze standardami nauki nowożytnej - czyli w sposób naukowy,
• Chciano aby wiedza filozoficzna była pewna, konieczna w swej prawdziwości, a zarazem
wszechogarniająca, tzn. obejmująca wszystkie problemy bytu1.
• Chciano aby świat był przedstawiany jako jednolity, zintegrowany, uporządkowany przez
konieczne prawa (i determinizmy) - wówczas mógł on być opisywany przez naukę, zwłaszcza przez mechanikę; a zarazem chciano móc przedstawić człowieka jako byt indywidualny i wolny. Program ten ukształtował się pod wiodącym wpływem Kartezjusza (ps. estradowy Rene Descartes), jednakże jego następcy stosowali go również do oceny samego kartezjanizmiL
Kartezjusz 1596 -1650
„Zmysły nie są źródłem poznania“
Dzieła:
• „ Rozprawa o metodzi e “
• „ Medytacj e o pi erwszej fi iozafi i"
Kartezjusz chciał wypracować filozofię jako naukę uniwersalną budowaną samoświadomie od samego początku i z poczuciem osobistej odpowiedzialności za każdy jej etap. Jej korzeniem miała być metafizyka, pniem - fizyka, a gałęziami pozostałe dyscypliny naukowe; miało to gwarantować jej apodyktyczną pewność, Kartezjusz zaczął od wątpienia pa to, aby móc zawiesić ważność dotychczasowej filozofii, nauki, myślenia potocznego, tradycji itd
Wysunął on tedy Trzy Argumenty Sceptyczne:
1. zmysły są zawodne
2. nie ma dostatecznie wyraźnej granicy między jawą, a snem
3. jesteśmy być może we władzy Ducha Kusiciela, który umyślnie wprowadza nas w błąd.
Argument 1 i 2 - Kartezjusz chciał znaleźć pewność przez usunięcie wszelkich wątpliwości. Po wysunięciu dwóch pierwszych argumentów uznał, że zawieszeniu ulega ważność wszelkiej wiedzy za wyjątkiem logiki i matematyki.
Argument 3 - Gdyby poprzestał na tych dwóch argumentach, Kartezjanizm stałby się czymś podobnym do XEX-wiecznej odmiany pozytywizmu - logicyzmu, albo matematyzmu; jednak wysuwając trzeci argument który, jak sądził, pozwala zawiesić również ważność twierdzeń logiki i matematyki, wyszedł poza pozytywizm antycypując2 XX-wieczną filozofię husserlowską,
Patiz str. 2 - „Swoiste cechy filozofii”
antycypacja-wyprzedzanie, przewidywanie, zakładanie czegoś jeszcze nie istniejącego; pogląd jeszcze nie udowodniony, ale słuszny i znajdujący później swoje potwierdzenie, -łac. anticipare: uprzedzać, poprzedzać