ŻAŁOBA.
Potrzeby, jakie posiadają dzieci w czasie żałoby:
1. Uświadomienie sobie rzeczywistości śmierci
- powiadomienie dziecka wprost, że ktoś umarł
- uwzględnienie wieku dziecka (w sposobie przekazywania informacji)
- uwaga na wieloznaczność słów (należy informację przekazać dziecku w sposób taki, aby nie zrozumiało opacznie, że osoba zmarła może wrócić)
- mówić w jaki sposób osoba zmarła
- dziecko powinno być uświadomione od razu przez bliską osobę
- pożegnanie się ze zmarłym (albo po śmierci albo jeszcze za życia, np. w hospicjum, szpitalu)
2. Doświadczenie bólu i straty
- umożliwienie wyrażania emocji
- zapewnienie dziecku wszystkiego, czego potrzebuje
- u dzieci dojrzewających mogą występować dziwne zachowania (np. śmiech na pogrzebie, wyjście na dyskotekę, agresja, etc.)
- należy pamiętać, że dzieci cierpią z przerwami
3. Przetworzenie relacji ze zmarłą osobą. Przejście z relacji obecności na wspomnienia.
- przejście z czasu teraźniejszego na przeszły
- wspominanie osoby zmarłej i jej nawyków
- noszenie ze sobą rzeczy należących do osoby zmarłej
- identyczność otoczenia (jeśli trwa ponad rok, jest sytuacją patologiczną)
4. Budowanie nowej tożsamości bez osoby zmarłej
- przejęcie obowiązków osoby zmarłej
- przejęcie przez dziecko roli żywiciela rodziny lub znaczne ograniczenie wydatków z powodu braku dochodu
- załatwianie spraw urzędowych
5. Poszukiwanie sensu śmierci
- odpowiedzenie sobie na pytanie dlaczego akurat ta osoba
- pretensje do Boga
- okres negacji wszystkiego
- rozterki egzystencjalne
- bunt przeciwko Bogu, wierze, sensowi życia
6. Wspierająca obecność dorosłych w ciągu następnych lat
- aktywacja żałoby w różnych chwilach życia (Pierwsza Komunia, Bierzmowanie, Ślub, 18. Urodziny, etc.)
- potrzebna jest osoba wspierająca, która będzie niejako wypełniać obowiązki osoby zmarłej
Jeśli chodzi o różnicę w żałobie dziecka po śmierci kogoś bliskiego a po rozwodzie rodziców, to żałoba po ROZWODZIE trwa zdecydowanie dłużej (nawet do 18 lat!).