3582359675

Wykorzystanie promieniowców w biodegradacji i biodeterioracji resztek roślinnych i zwierzęcych oraz związków trudno

degradowalnych

Rzymkowska Anna, Pietruszyńska Monika

Rola promieniowców w przyrodzie:

-    kompostowanie stałych odpadów organicznych

-    biodegradacja i biodeterioracja materii organicznej oraz reszt odpadowych

-    humifikacja masy organicznej w glebie

-    prowadzą biotransfonnacjc związków organicznych

-    funkcja fitosanitarna gleby

Kompostowanie - przetwarzaniu odpadów organicznych w humus.

Fazy kompostowania:

1)    Faza mezofilna- promieniowce degradują łatwo przyswajalną materię organiczną i wydzielają do środowiska wtórne związki organiczne oraz ciepło

2)    Faza termofilna- giną wszystkie potencjalne patogeny ludzi, zwierząt i roślin

3)    Faza schładzania i resynteza humusu- promieniowce degradują spolimeryzowaną materię organiczną, celulozę, hemicelulozę oraz ligniny.

Dodatkowo promieniowce wydzielają do kompostu proteazy powodując trawienie substratów białkowych, a woń kompostu pochodzi od produkowanej przez nie geosminy (Kołwzan i in. 2005, Kaczmarek i in. 2008, Błaszczyk 2009).

Promieniowce pełnią funkcję fitosanitarną w glebie z racji biosyntezy substancji antybiotycznych bakterio- i grzybobójczych. Działają antagonistycznic na rozwój mikroorganizmów, poprawiając jakość gleby. Można dodawać promieniowce do gleby w celu ochrony roślin.

Promieniowce mogą również pełnić rolę czynników kontroli biologicznej. Zastępuje się grzyby biorące udział w symbiozie z korzeniami promieniowcami (ze względu na wytwarzanie witamin z grupy B) (Breza- Boruta 2002, Anerek i Górska 2006, Błaszczyk 2009)

Rys. 1 Zmiany ilości liczby mikroorganizmów: bakterii, w tym promieniowców, oraz grzybów na tle zmian temperaturowych w pryzmie kompostowej (Błaszczyk 2009)

Humifikacja- rozkład materii organicznej w glebie, czego efektem jest powstanie próchnicy (koloidalnej substancji humusowej).

Źródłem próchnicy mogą być produkty rozkładu ligniny bądź celulozy z których powstają kwasy huminowc (wpływające korzystnie na materie organiczną w glebie).

Promieniowce wytwarzają substancje humusowe ze swoich metabolitów' i produktów autolizy swoich komórek (Anerek i Górska 2006, Kowal i in. 2009).

Biodegradacja i biodeterioracja

Promieniowce rozkładają substraty wartościowe oraz resztki powodujące zanieczyszczenia środowiska- siano, słomę, ziarna zbożowe, kaszę, wytłoczyny roślinne, wełnę, papier, gumy, plastiki, oleje spalinowe, węglowodory czy pestycydy. Degradują również polimeryczne związki organiczne-celulozę, lignino-celulozę. Mineralizując substancje organiczne w glebie i osadach dennych, utylizują w'ęglow'odory aromatyczne i alifatyczne.