Opisz ilościowe aspekty rozwoju fizycznego.
- Kinetyka rozwoju - jest to poziom, na jakim przebiega rozwój danego osobnika, np. niższy, normalny, wyższy.
- Dynamika rozwoju - jest to wielkość przyrostów danej cechy w jednostce czasu, inaczej tempa rozwojiL
- Rozmach - wielkość zmian względem wyjściowej urodzeniowej lub maksymalnej wielkości cechy.
- Rytmiczność rozwoju - to różne tempo rozwoju w poszczególnych okresach ontogenezy.
Omów związki istniejące miedzy ontogenezą a filogenezą.
Większość badaczy uważa, że rozwój filogenetyczny może być rozpatrywany jako suma kolejnych ontogenez, w czasie, których międzypokoleniowo zachodzą na poziomie populacji zmiany genetyczne. Istnieją cechy, których zmiany w ontogenezie maja kierunek zgodny z kierunkiem filogenezy i takie, których kierunek zmian jest przeciwny temu, jaki miał miejsce w filogenezie. Cechy późno nabyte w filogenezie wykazują największą plastyczność. W wyniku tych zmian następuje dezintegracja morfologiczno-funkcjonalna powodowana zaburzeniem proporcji, np. między wymiarami serca i naczyń, oraz dezintegracja morfologiczna, gdyż kościec musi się rozwinąć jako źródło minerałów, natomiast mięsnie zmniejszają się z pokolenia na pokolenie, a tkanka tłuszczowa zwiększa się.
II. Wymień czynniki wpływające na przebieg rozwoju osobniczego człowieka.
* Czynniki endogenne (wewnątrz)
- genetyczne (determinanty rozwoju)
- paragenetyczne i nie genetyczne (stymulatory rozwoju) tryb i styl życia
* Czynniki egzogenne (na zewnątrz)
- biogeograficzne (klimat)- społeczno- ekonomiczne (poziom wykształcenia) (modyfikatory środowiskowe)
Wyjaśnij pojęcia: genom, kariotyp, allcl, homozygota, heterozygota, genotyp, fenotyp.
Genom- zespół genów zawarty w pojedynczym (haploidalnym) zespole cliromosomów znajdującym się w jądrze komórkowym. Stanowią go 23 chromosomy.
Kariotyp- kompletny zestaw chromosomów komórki somatycznej organizmu. Jest ceclią charakterystyczną dla osobników tego samego gatunku, tej samej płci oraz dotkniętych tymi samymi zaburzeniami (albo całkowicie zdrowymi). W kariotypie wyróżnia się autosomy (chromosomy nieróżniące się u osobników różnych płci, u człowieka 22 paiy) oraz chromosomy płci.
Allele- geny znajdujące się w tym samym locus w chromosomach homologicznych występujące parami; są one różnymi wariantami tego samego genu.
Allel dominujący- ta taki gen, który się ujawni w postaci fenotypu (ujawnia się w postaci cech)
Allel rcgresyw ny- ta taki, który się ujawni w postaci fenotypu tylko w homozygocie regresywnej. Homozygota- organizm, który posiada takie same wersje konkretnego genu (2 identyczne allele:
AA, aa)
Heterozygota- organizm, który posiada 2 różne wersje tego samego genu (dwa różne allele: Aa,
AB)
Genotyp- skład genetyczny organizmu.
Fenotyp- ogół cech organizmu w danym środowisku.
Porównaj przebieg mitotycznego i mcjotycznego podziału komórki.
Mitoza - podział (kopiowanie) komórki, z której powstają dwie takie same jak komórki macierzyste; dzięki niej rośniemy i rozwijamy się.
1. Zachodzi w komórkacli somatycznych
2. Obejmuje 1 podział
3. Po podziale z 1 komórki macierzystej powstają 2 komórki potomne
4. Liczba chromosomów nie zmienia się.