Główne funkcje liści, fotosynteza i transpiracja (czynne wyparowywanie wody, dzięki któremu wytwarza się sita ssąca, warunkująca pobieranie z gleby i transport przez wiązki przewodzące wody i soli mineralnych), związane są z przepływem CO2 pary wodnej i O2. Liście mogą także spełniać inne funkcje, np. spichrzowe, czepne, pułapkowe.
Podstawowe, niezbędne do wzrostu i rozwoju rośliny oraz do wydania nasion, związki organiczne tworzone są w liściach. Dzieje się to dzięki syntezie węglowodanów z prostych, nieorganicznych związków chemicznych, które powszechnie występują w otoczeniu każdej rośliny. Dwutlenek węgla pobierany jest z powietrza, woda wraz z rozpuszczonymi solami mineralnymi czerpana jest z gleby. Niezbędnej energii dostarcza słońce. Za jej przechwycenie i zmagazynowanie odpowiada zielony (stąd barwa liści) barwnik - chlorofil.
Aby jak najlepiej wykorzystać światło słoneczne, liść powinien mieć jak największą powierzchnię, czyli być płaski. Wymiana gazów - pobieranie dwutlenku węgla i transpiracja -wymaga, aby był on cienki. Taką właśnie formę przybierają liście roślin rosnących w strefach o gorącym i umiarkowanym klimacie.
Wierzchnią warstwę liścia rośliny dwuliściennej stanowi epiderma pokryta warstwą kutykuli. Pod nią znajduje się warstwa miękiszu asymilacyjnego. Budujące blaszkę liściową komórki są wydłużone, walcowate, a ich protoplasty zawierają szczególnie dużo chloroplastów. W przekroju poprzecznym podłużne, pionowo ustawione komórki wyglądają jak palisada, stąd też inna nazwa tej tkanki - miękisz palisadowy. Pod nią znajduje się inny rodzaj parenchymy -miękisz gąbczasty. Charakteryzuje się on dużymi przestworami międzykomórkowymi - jego główną funkcją jest prowadzenie wymiany gazowej. Buduje on komory powietrzne, graniczące z aparatami szparkowymi, w które zaopatrzona jest skórka spodniej strony liścia. Dzięki sieci biegnących od korzeni wiązek przewodzących, związki mineralne wraz z wodą przedostają się do komórek miękiszu liścia. Opuszczają go natomiast organiczne produkty fotosyntezy. Najgrubsze z wiązek są widoczne na powierzchni blaszki liściowej jako tzw. nerwy; przekrój najcieńszych nie przekracza średnicy komórki.
Budowa liści roślin jednoliściennych różni się nieco od budowy liści roślin dwuliściennych. Wiązki przewodzące biegną w ich blaszkach równolegle i są niemal tej samej grubości.
Miękisz nie wykazuje wyraźnego zróżnicowania na asymilacyjny i gąbczasty. Inny jest też kształt komórek szparkowych - u jednoliściennych mają one kształt hantli.