3582468798

LEW WYGOTSKY I JEGO ZAŁOŻENIA

Lew Siemionowicz Wygotsky — przedstawiciel kierunku historyczno -kulturowego w psychologii rozwojowej. Twórca teorii rozwoju dziecka w społeczeństwie i kulturze. Zajmował się problematyką wrodzonych i nabytych zdolności, problematyką narzędzi umysłu:

-    znaków - element oznaczający, który ma charakter społeczny, stosowany jest przez grupę społeczną, nie tylko przez jednostkę. Znak zastępuje obiekt pod jego nieobecność.

-    symboli - element oznaczający, zastępnik, umowna oznaka reprezentująca jakieś pojęcie, czynność, przedmiot. U podstaw stosowania symboli przez jednostkę leży odkrycie relacji między elementem oznaczanym a oznaczającym (wiek niemowlęcy). Zdolność do posługiwania się znakami i symbolami intensywnie rozwija się u dzieci w wieku przedszkolnym i wyraża się np. w postaci zabaw symbolicznych. Dzieci stosują symbole kierując się podobieństwem percepcyjnym lub funkcjonalnym. Symbol zastępuje obiekt pod jego nieobecność, charakteryzuje go subiektywizm i zindywidualizowanie, zależny jest od wcześniejszych doświadczeń jednostki z danym obiektem.

-    liczb

-    obrazów -języka

oraz powiązaniami między myśleniem a językiem. Nazywany jest Mozartem psychologii. Według Wygotskiego w psychice człowieka i w jego rozwoju można wyróżnić procesy elementarne, naturalne, uształtowane w filogenezie, których rozwój w ontogenezie związany jest z procesami dojrzewania biologicznego, oraz wyższe funkcje psychiczne, które powstały w toku rozwoju historycznego i kształtują się w ontogenezie dzięki przyswajaniu kultury. Jego zdaniem ontogenetyczny rozwój czynności psychicznych obejmuje procesy opanowywania zewnętrznych środków kulturowych (języka, pisania, rachunku, rysunku) oraz rozwój wyższych funkcji psychicznych (percepcji semantycznej, myślenia logicznego, pamięci słowno - logicznej). Ich poziom i cechy uwarunkowane są rodzajem i stanem gospodarki oraz życia społecznego, czyli czynnikami natury społeczno-kulturowo-logicznej.

Wygotsky zakładał, że kultura jest głównym determinantem indywidualnego rozwoju dziecka. Twierdził, że relacje międzyludzkie są nie tylko źródłem wyższych funkcji psychicznych, ale także źródłem teorii, które je wyjaśniają. Przebywając wśród ludzi dzieci przyswajają sobie wiedzę nawet w sposób mimowolny. Kultura warunkuje sposób myślenia dzieci i spostrzegania świata przez nich. Kultura jest więc „narzędziem intelektualnej adaptacji". Poprzez bycie w społeczeństwie dziecko uczy się także radzić sobie z problemami, poprzez wspólne ich rozwiązywanie z rodzicami, kolegami, nauczycielami.

Rozwój intelektualny według Wygotskiego polega na tym, by wykreować umiejętności poznawcze i wykorzystać narzędzia psychologiczne, które pozwalają zdobywać potrzebą wiedzę. Najważniejsze dla rozwoju poznawczego są te funkcje, które nie zostały jeszcze w pełni ukształtowane. Jeżeli dziecko wykonuje zadania, które potrafi rozwiązać bez problemu lub które nie stanowią dla niego wyzwania, utrwala tylko umiejętności już nabyte (strefa aktualnego rozwoju). Dopiero zadania, które stają się wyzwaniem, są czynnikiem wyzwalającym w dziecku kreatywne myślenie i motywację do nauki. Zadania takie wymagają pomocy dorosłych, którzy wskażą prawidłową drogę rozwiązania problemu. Te zadania są wyznacznikiem sfery najbliższego rozwoju, która wyznacza poziom potencjalnego rozwoju dziecka.

Zdaniem Wygotskiego rozwój polega na powstawaniu wewnętrznych procesów psychicznych z działalności pierwotnie zewnętrznej, interpersonalnej przez jej interioryzację. Stanowi ona główną