Polimery to wysokocząsteczkowe związki chemiczne(M cz > 8000), które mogą być zarówno pochodzenia naturalnego, biotechnologicznego jak i syntetycznego. Sita zagęszczania zależy przede wszystkim od masy cząsteczkowej (im wyższa masa tym powstają bardziej lepkie żele), budowy oraz obecności innych substancji chemicznych.
Ogólnie polimery stosowane w kosmetykach podzielić można na jonowe i niejonowe.
• Polimery jonowe wykazują silną zależność lepkości od pH układu. W zależności od struktury polimeru obserwujemy różny efekt zagęszczenia w danym środowisku. Zagęstniki jonowe są najczęściej czułe na obecność jonów metali wielowartościowych. Jony mogą różnie wpływać na właściwości układu: niskie stężenie jonów-efekt zagęszczenia roztworu, wysokie- wytrącenie osadu.
• Polimery niejonowe to substancje, dla których lepkość roztworu jest proporcjonalna jedynie do stężenia zagęstników układzie.
Mechanizm zagęszczania układów wodnych
Polimery, określane także mianem hydrokoloidów ulegają w wodzie hydratacji i pęcznieniu. Początkowo silnie splątane łańcuchy na skutek hydratacji ulegają stopniowemu rozprostowaniu. Mieszanie układu powoduje że wzajemnie przenikające się łańcuchy ograniczają ruchy innych cząstek np. wody, co przekłada się na wzrost lepkości układu.
Hydrokoloidy poza właściwościami zagęszczającymi mogą pełnić inne funkcje:
• Stabilizowania (np. emulsji)
• Tworzenie na skórze warstw okluzyjnych, zapobiegających ucieczce wody z naskórka
• Dyspergowanie cząstek stałych (np. pigmentów, cząstek ściernych)
• Zapobieganie wysychaniu preparatów
• Wiele naturalnych polimerów ma właściwości nawilżające.
2.1. Guma ksantanowa (Xanthan Gum)
• Guma ksantanowa jest polimerem pochodzenia biotechnologicznego i jest najczęściej stosowanym zagęstnikiem w kosmetykach naturalnych.