95
Porównanie to (o ile cyfry służące mu za podstawę, mogą być uważane za dostateczne) przekonywa, że przynajmniej w wielkich miastach, wpływy wynikające ze stosunków społecznych przeważają nad klimatycznemu Tak wypadki śmiertelności w; naszej Warszawie mającej klimat najbardziej północny (z wymienionych miast) mało co zresztą różny od Lwowa (w Warszawie naprzykład średn. eiepłostan 7.3°C, we Lwowie 7,66) okazują się podobniejszemi do najbardziej południowego Turynu (ciepłost. 1183°J niż do bliższego pod względem klimatycznym Berlina. Ze jednak specyalne miejscowa, od urządzeń publicznych i porządku policyjnego pochodzące wpływy, modyfikują znacznie dwa powyższe, t. j. fiz yczny i społeczny, to widać z niemałych różnic pomiędzy swoiskiemi a nieróźniąeemi się zgoła klimatem Warszawą a Lwowem. Ogólnie biorąc, stosunki zdrowotne tych naszych dwóch miast nie przedsta wiają się z tego porównania o wiele gorzej od innych wielkich miast Europy.
Wypadki śmiertelności ogólnie krajowe ze względem na jej przyczyny, obserwować możemy tylko w Poznańskiem i w Galieyi z porównaniem do ogółu ziem Pruskich i Austryackich.
Statystyka pruska wyłuszeia podług nomenklatury dra Langer-mana następujące wypadkowe przyczyny śmierci, ze stosunkiem do ogółu zmarłych: Niezywourodzeni stanowią w Poznańskiem 304 z 10000 zmarłych, w całem Królestwie 442. Ze starości umiera w Poznańskiem 112, w Królestwie 119, przez samobójstwo ta 17 tam 43, z, inn}ch wypadków gwałtownej śmierci 130 i 137, z ciężkiego połogu, 87 i 82, z ospy 45 i 30, z wścieklizny tu < tam 1; z wewnętrznych chorób zapalnych 3025 i 2933, z chorób chronicznych 2615 i 3641, z ap o plewy i i konwulsyi 556 i 550, z zewnętrznych obrażeń 163 i 169.
Podług statystyki austryackiej w stosunku do ogólnej śmiertelności przypada zmarłych na ospę i odrę: w- Galicyi 266 z 10000, w Ozecłtach 220, w Arcyxięztwie Austryackiem 96,s, na szkarlatynę w' Galicyi 319,7, w Czechach 207, w Arcyiięztwie 147, na choroby zapalne przyrządu trawienia: Galicyi 605, w Czechach 194, Arcyxię-stwie 85S; na suchoty w Galicyi 831, w Czechach 1229, Arcysięztwńe 1495; choroby zapalne przyrządu oddychania w Galicyi 3059, w Czechach 745, Areyxięztwie 1001; na śmierć gwałtowną w Galicyi 124, w Czechach 187, w Arcyxięztwie 168.
Większa stosunkowo w naszych ziemiach śmiertelność z chorób zapalnych, daje się. łatwo wytłomaczyć brakiem albo przynajmniej niedostatecznością pomocy lekarskiej, która w takich chorobach