ByJ.H.
Prawo rodzinne - normy regulujące podstawowe kwestie związane z funkcjonowaniem rodziny, takie jak: sposób zawarcia małżeństwa, osobowe i majątkowe relacje między małżonkami, ustanie związku małżeńskiego, także normy dotyczące relacji łączących rodziców z dziećmi, począwszy od uregulowań odnoszących się do ustalenia pochodzenia dziecka poprzez sprawowanie władzy rodzicielskiej, alimentację, po unormowanie ewentualnego umieszczenia dziecka poza rodziną.
Cechy stosunków prawnorodzinnych:
1) Łączą ściśle określone podmioty, a zmiana stron tych stosunków nie jest dopuszczalna
2) Uregulowania są skutkiem dążenia ustawodawcy do maksymalnej stabilności grupy rodzinnej i poszanowania jej autonomii
3) Uregulowania prawne mają silny związek z etyką
4) Dużą doniosłość mają normy postępowania, które nie zostały obwarowane sankcją prawną
5) Uregulowania formułowane są w taki sposób, aby ochrona prawna obejmowała również rodzinę
Prawo opiekuńcze - normy dotyczące ochrony interesów życiowych (osobowych i majątkowych) osób małoletnich, nad którymi nikt nie sprawuje władzy rodzicielskiej oraz całkowicie ubezwłasnowolnionych osób dorosłych.
Prawo dotyczące rodziny - zbiór norm, który nie jest gałęzią prawa wyodrębnioną według kryteriów. Jest to zbiór norm należących do różnych gałęzi prawa wyodrębniony według kryterium funkcji, jaką jest ochrona rodziny.
Prawo rodzinne w ścisłym znaczeniu (regulacje zawarte w Konstytucji i w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym) należy traktować jako swoistą część ogólną w stosunku do szczegółowych regulacji przyjętych w prawie dotyczącym rodziny.
Źródła prawa rodzinnego:
• Konstytucja
• K.r.o
• Umowy międzynarodowe (m.in. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Pakty Praw Człowieka, Konwencja o Prawach Dziecka)
• Ustawy (o pomocy społecznej, o świadczeniach rodzinnych, o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o postępowaniu w sprawach nieletnich, Kodeks karny, Prawo o aktach stanu cywilnego, o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Kodeks pracy, Kodeks cywilny, o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, o zmianie imienia i nazwiska, Prawo prywatne międzynarodowe. Kodeks postępowania cywilnego, o Rzeczniku Praw Dziecka i in.)
Rodzina - nie jest zdefiniowana, jest pojmowana rozmaicie (np. wszyscy krewni w linii prostej, małżonkowie i niektórzy powinowaci, rodzeństwo i niektóre inne osoby). Więzi tworzące rodzinę:
• Pokrewieństwo (głównie w linii prostej i w linii bocznej w drugim stopniu)
• Przysposobienie (także po ustaniu)
• Powinowactwo (także po ustaniu)
• Małżeństwo (także po ustaniu)
1