1109144639

Podstawy genetyki w kardiologii

Typy i mechanizmy mutacji

1.    Aberracje chromosomowe — zaburzenia liczby lub struktury chromosomów. Zaburzenia liczby chromosomów dzielą się na:

—    poliploidalność, czyli zwiększenie się lub zmniejszenie liczby chromosomów o wielokrotność całkowitej haploidalnej liczby chromosomów,

—    aneuploidalność, czyli niewielkie odchylenia od podstawowej liczby chromosomów. Przykładem może być nullisomia, gdy brak w komórce jakiejkolwiek kopii danego chromosomu, monosomia to obecność jednej kopii chromosomu, disomia — dwóch, a trisomia — trzech itd.

2.    Duże rearanżacje genowe:

—    delecje, polegające na braku genu lub jego fragmentu,

—    duplikacje, polegające na powieleniu fragmentu DNA w obrębie genu,

—    insercje, polegające na wstawieniu do genu sekwencji zwykle pochodzących spoza jego obszaru.

3.    Mutacje punktowe, polegające na zmianie pojedynczego nukleotydu:

—    insercja, polegająca na wstawieniu pojedynczego nukleotydu do sekwencji genu,

—    delecja, polegająca na braku pojedynczego nukleotydu w sekwencji genu,

—    substytucja, polegająca na zastąpieniu jednego nukleotydu innym,

•    transwersja — zamiana puryny na pirymidynę i odwrotnie,

•    tranzycja — zamiana puryny na purynę lub pirymidyny na pirymidynę.

Następstwa mutacji

1.    Mutacje zmiany sensu (missensowne) zachodzą zwykle, gdy w obrębie ko-donu dojdzie do zmiany pojedynczego nukleotydu, która przekłada się na zmianę pojedynczego aminokwasu w sekwencji białka. W efekcie funkcja takiego białka może być nieprawidłowa (ryc. 1.6B).

2.    Mutacje nonsensowne powstają na skutek zmian nukleotydów prowadzących do przedwczesnego pojawienia się kodonu terminacyjnego translacji. W efekcie powstaje niepełny polipeptyd o nieprawidłowej strukturze i funkcji (ryc. 1.6C).

3.    Mutacje ciche zachodzą zwykle, gdy dojdzie do zmiany trzeciej zasady kodonu i z powodu degeneracji (nadmiarowości) kodu genetycznego nie następuje zmiana aminokwasu w polipeptydzie.

4.    Mutacje zmiany ramki odczytu powstają na skutek insercji lub delecji w regionie kodującym genu, prowadzących do zmiany kroku odczytu mRNA

12