1300739406

1. Restrukturyzacja przedsiębiorstw 1.1. Istota działań restrukturyzacyjnych. Kontekst terminologiczny

Pojęcie restrukturyzacja wpisało się na trwałe do polskiego słownictwa na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku¹. Związane było ze zjawiskiem, które wystąpiło w Polsce po 1989 roku, w związku z transformacją systemu gospodarczego polegająca na przejściu od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej. Nowa rzeczywistość gospodarcza wymusiła na przedsiębiorstwach różnorakie zmiany wynikające przede wszystkim z szybko następujących zmian w otoczeniu i nowych reguł gry na konkurencyjnym rynku.

Termin restrukturyzacja, to połączenie wyrazów reconstruct (budować od nowa lub w nowej formie) oraz structure (struktura), a rozumiany łącznie może oznaczać „rekonstrukcję struktury” (Nogalski 2001). Jednakże w literaturze przedmiotu pojęcie to nie jest tak jednoznacznie rozumiane, o czym świadczą podane poniżej definicje:

„restrukturyzacja jest gwałtowną zmianą w aktywach firmy, strukturze kapitałowej, czy strukturze organizacyjnej” (Singh; za Sapijaszka 1996);

„restrukturyzacja to systemowa przebudowa, modernizacja i unowocześnienie, czy też dostosowanie do współczesnego poziomu techniki i rozwoju myśli organizatorsko -menedżerskiej struktury przedsiębiorstwa, firmy czy instytucji” (Durlik 1998); „restrukturyzacja to każda istotna zmiana strategii przedsiębiorstwa (w zakresie produkcji, finansowania, rynków, inwestowania, organizacji, itp.) wymagająca wprowadzenia zmian zasad i warunków jego funkcjonowania, lecz także w zakresie liczby i kwalifikacji pracowników” (Thierry 1995);

„restrukturyzacja przedsiębiorstwa to zmiany systemowe w przedsiębiorstwie odniesione do techniki, technologii, form organizacji produkcji, systemu zarządzania, ekonomiki i rynku oraz statusu prawno - organizacyjnego tego przedsiębiorstwa” (Malara 1998); restrukturyzacja to „istotne zmiany struktur różnych systemów przedsiębiorstwa w celu dostosowania ich do otoczenia” (Pierścionek 1996);

proces restrukturyzacji jest „przemyślaną - wobec zmian zachodzących w otoczeniu -reorientacją celów przedsiębiorstwa i dostosowanie do nich techniki, organizacji, ekonomiki i kadr” (Jasiński 1992);

15

1

Termin restrukturyzacja przedsiębiorstwa zaczęto powszechnie używać po ukazaniu się w 1990 roku książki M. L. Rock i R. H. Rock pt. Corporate Restructuring. A Guide to Creating the Premium - Valued Company, chociaż wcześniej, bo w 1962 roku ukazała się praca A. D. Chandler'a pt. Strategy and Structure, w której to zaprezentowano podstawową wiedzę na temat restrukturyzacji przedsiębiorstw; przywol. za A. Kupczyk i in. 1998.